- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
سینوزیت التهاب و یا عفونتی ست که در سینوسها به وجود میآید. در واقع سینوسها استخوانهای خالی و بستهای هستند که در اطراف حفره بینی قرار گرفتهاند. در صورتی که فضای خالی سینوسها با عفونت پر شود، فرد به بیماری سینوزیت مبتلا میشود. افرادی که مبتلا به آسم و آلرژی هستند و یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار میگیرند. سینوزیت به دلایل مختلفی همچون عدم تخلیه سینوسها، عفونتهای غیر معمول، برخورد با مواد آسیب زا و غیره ایجاد میشود. سینوزیت انواع مختلفی دارد که با توجه به نوع آن و علائم، درمانهای متفاوتی نیز برای فرد مبتلا صورت میگیرد. میتوان با انجام برخی کارهای ساده و رعایت اصول بهداشتی، شدت علائم و طول مدت آنها را کاهش داد. در ادامه مقاله به بررسی کامل این بیماری میپردازیم.
سینوزیت چیست؟
سینوسها فضاهای خالی هستند که در استخوانهای پشت صورت قرار گرفتهاند. سینوسها در حالت عادی با هوا پر میشوند اما در صورتی که این فضا با مایع پر شود، میکروبها در آن رشد میکنند و عفونت را به وجود میآورند. سینوزیت التهاب و یا عفونتی ست که در سینوسها به وجود میآید و سالانه در هر هزار نفر، پانزده تا چهل نفر را مبتلا میکند. افراد مبتلا به آلرژی و آسم بیش تر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار میگیرند. همچنین افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و یا سابقه شکستگی بینی داشتهاند، احتمال بیشتری دارد که به عفونت سینوسها مبتلا شوند.
اینفوگرافیک سینوزیت
دلایل ایجاد سینوزیت
عدم تخلیه سینوسها
ایجاد انسداد باعث میشود تا سینوسها نتوانند به خوبی تخلیه شوند. انسداد میتواند به دلیل آسیبهای بینی و صورت، پولیپ بینی، عفونت و یا تومور باشد. همچنین در افرادی که دچار انحراف در تیغه بینی هستند، احتمال بیشتری برای ابتلا به سینوزیت مزمن وجود دارد.
عفونت غیر معمول
عفونت های سینوسی معمولا با آنتی بیتویکها و درمانهای ساده از بین میروند. اما برخی عفونتها مانند عفونتهای قارچی و یا عفونتهای مقاوم به آنتی بیوتیک به راحتی درمان نمیشوند. چنین عفونتهای غیر معمولی در ابتلا به سینوزیت مزمن نقش دارند.
برخورد با مواد آسیبزا
سینوزیت مزمن در مبتلایان به آسم و آلرژی بیشتر رخ میدهد چرا که آلرژی و آسم از آن دست بیماریهایی هستند که باعث افزایش فشار در بینی و سینوسها میشوند. واکنشهای آلرژی و آسم در هنگام مواجه با مواد حساسیت زا همچون دود سیگار، گرد و خاک و آلودگی هوا شدیدتر شده و خطر ابتلا به بیماری را بالا میبرد.
ضعف سیستم ایمنی
ضعف در سیستم ایمنی و بیماریهای مربوط به آن باعث میشود تا بدن نتواند عفونت های مربوط به سینوسها را به سرعت از بین ببرد. افراد مبتلا به بیماری سیستیک فیبروزیس احتمال زیادی دارد که به سینوزیت مزمن مبتلا شوند.
انواع سینوزیت و علائم آنها
این بیماری انواع مختلفی دارد که با توجه به شدت علائم و طول مدت آنها به چند دسته تقسیم میشوند. در ادامه به بررسی انواع مختلف آن پرداختهایم.
سینوزیت حاد
سینوزیت حاد به دلیل سرماخوردگی ایجاد میشود و علائم سرماخوردگی را با خود به همراه دارد. این نوع سینوزیت با سردرد، تب، آبریزش بینی و مخاط های رنگی همراه است. این نوع از عفونت سینوسها معمولا ناگهانی شروع میشود و دو تا چهار هفته طول میکشد.
سینوزیت نیمه حاد (تحتانی)
این نوع سینوزیت معمولا به دلیل عفونت به وجود میآید. علائم آن شبیه به نوع قبلی است ولی خفیف تر از آن است. سینوزیت نیمه حاد پس از چهار الی دوازده هفته به تدریج، با مصرف دارو و روشهای سادهی درمانی بهبود مییابد.
سینوزیت مزمن
سینوزیت مزمن معمولا به دلیل التهابات به وجود میآید. التهاب باعث تورم غشاهای بینایی و در نتیجه ایجاد موکوس میشود. همچنین این مشکل در بسیاری از موارد عفونت باکتریایی را به همراه دارد. نوع مزمن این بیماری با علائمی همچون سر درد شدید، گرفتگی و آبریزش بینی، مخاط رنگی و فشار شدید در چشم ها، گونه و پیشانی همراه است. وجود عفونت در سینوسها به صورت مزمن، ممکن است با کاهش بویایی و احساس خستگی نیز همراه باشد. برای تشخیص سینوزیت مزمن از سی تی اسکن استفاده میشود.
سینوزیت حاد مجدد (بازگشتی)
این نوع سینوزیت شبیه به سینوزیت حاد است با این تفاوت که پس از هر دوره مبتلا شدن، فرد به طور کامل بهبود پیدا میکند و پس از مدتی، دوباره مبتلا میشود. معمولا در درمان این نوع بیماری از آنتی بیتویک استفاده نمیشود. سینوزیت بازگشتی معمولا با آلرژیهای فصلی در ارتباط است و در نتیجه آنها رخ میدهد.
انواع درمان سینوزیت
درمان این بیماری با توجه به نوع آن انتخاب میشود. جهت شناسایی نوع عفونت سینوسی و درمان آن حتما باید به متخصص مراجعه کنید. با این حال برخی از سادهترین و کلیترین روشهای درمان را در ادامه ذکر کردهایم.
دارو درمانی
به طور معمول پزشکان با مصرف داروهایی همچون آنتی بیوتیک برای درمان سینوزیت مخالف هستند با این حال مصرف داروهایی همچون آموکسی سیلین باعث بهبود یافتن برخی از علائم در بیماران مبتلا میشود. به همین دلیل ممکن است از داروها به عنوان مکمل و کمک کننده در درمان سینوزیت استفاده شود.
قطره بینی
استفاده از قطره های بینی مؤثرترین راه برای کاهش التهاب و علائم ناشی از سینوزیت هستند. لازم به ذکر است که مصرف این قطره ها ممکن است در برخی از افراد با حساسیت همراه باشند. بهتر است قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
شستشوی بینی
شستشوی بینی از دیگر روشهای ساده در درمان سینوزیت هستند. روش کار به صورتی است که بینی و سینوس ها با محلول سرم یا آب نمک شستشو داده میشود تا عفونت ها از بین بروند. این روش درمانی نیازی به تجویز پزشک ندارد و استفادع از آن ضرری به بدن وارد نمیکند. میتوانید اینکار را به صورت روزانه انجام دهید.
جراحی
در صورتی که سینوزیت مزمن باشد و سایر روشهای درمانی موثر واقع نشدهباشند، برای تخلیه عفونت سینوس ها از جراحی استفاده میشود.
اجتناب از برخی مواد غذایی
برخی از موادی که روزانه آنها را مصرف میکنید باعث سینوزیت در شما میشوند که لازم است مصرف آنان را کنار بگذارید.
قند: قند باعث کاهش گلبولهای سفید خون میشود که در نتیجه توان بدن برای مبارزه با عفونتها کاهش مییابد.
نمک: مصرف نمک بدون آب میتواند باعث کم آبی بدن شود در نتیجه بهبود التهاب سینوسها به سختی انجام میگیرد.
محصولات لبنی: لبنیاتها مخاط تولید میکنند به همین خاطر از مصرف آنان خودداری کنید.
آرد و دانههای تصفیه شده: همه این دانهها میتوانند مخاط را افزایش دهند.
اصول بهداشتی جهت کاهش علائم سینوزیت و پیشگیری از آن
با رعایت برخی اصول بهداشتی میتوان علائم بیماری را کاهش داد و از بروز آن پیشگیری کرد. این راهکارها موارد زیر را دربر میگیرد.
- درمان آلرژی های فصلی جهت جلوگیری از تبدیل شدن آنها به عفونت
- شستشوی مداوم دستها برای جلوگیری از پخش شدن باکتریها
- ماساژ دادن سینوس ها جهت خارج شدن عفونتهای سینوسی
- دوری از چمن های زده شده در فصل های حساسیت
- استفاده از بخور برای از بین بردن انسداد سینوس ها
- خارج نشدن از خانه در هنگام آلودگی هوا
- دوری از مواد حساسیت زا و آسیب رسان
- استفاده از ماسک های حاوی فیلتر هوا
- شستشوی بینی با محلول آب نمک
- خوردن آب فراوان
با این حال گاهی با رعایت تمامی این موارد بازهم ممکن است با مشکل سینوزیت دست و پنجه نرم کنید که در این شرایط لازم است حتما به یک متخصص مراجعه نمایید. همچنین این مسئله به مرور باعث زودرنجی، عصبانیت و کلافگی شما میشود که در این شرایط مراجعه به روانشناس میتواند کمک کننده باشد. در صورتی که جنبههای روانی سینوزیت را در نظر نگیرید در آینده تاثیرات نامطلوب خود را بر تمام جنبههای زندگیتان خواهد گذاشت. در همین راستا برای بهره بردن از مشاوره روانشناسی میتوانید به صورت تلفنی و حضوری از مشاوران ما در مرکز مشاوره حامی هنر زندگی خدمات دریافت نمایید.
برای اطلاع بیشتر درباره روند دریافت مشاوره حضوری و مشاوره تلفنی کلیک کنید.
سوالات متداول
مهمترین دلایل ایجاد سینوزیت چیست؟
عدم تخلیه سینوسها، عفونت غیر معمول، برخورد با مواد آسیب زا و ضعف سیستم ایمنی از مهمترین دلایل محسوب میشوند.
برای دریافت مشاوره در زمینه سینوزیت می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.