- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
گزیدگی پشه یا هر حشره دیگری بر روی پوست کودکان میتواند تا ساعتها بدن آنها را مورد آزار قرار دهد. محل نیش پشه در کودکان سوزش و خارش زیادی را به وجود میآورد که در برخی مواقع برای آنان بسیار آسیبزا است. بیماریهای عفونی زیادی نیز از گزیدگی حشرات ناشی میشوند که در صورت عدم رسیدگی به موقع به اولین نیش، مشکلاتی برای فرزند شما بهوجود خواهد آورد. توجه داشته باشید که بهترین درمان پیشگیری است. اما با این حال ممکن است در شرایطی نتوانید کودک را از نیش پشه در امان نگه دارید، در نتیجه لازم است از اقدامات لازم در زمان گزیدگی اطلاع داشته باشید. در این مقاله سعی میکنیم راههای برطرف کردن و پیشگیری از این مسئله را با شما در میان بگذاریم. همچنین می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر برای رفع بی تابی و بی قراری کودکان در چنین مواقعی با مشاوران کودک مشورت نمایید. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره کودک کلیک کنید.
علائم نیش زدن پشه در کودکان
هر کدام از موجودات سمی از طریق نیش زدن سم خود را وارد بدن ما میکنند. اما حشرات غیرسمی مانند پشه از طریق گزیدن، از خون ما تغذیه میکنند. نیش حشرات واکنشهای متفاوتی را در بدن ایجاد میکند که موارد زیر را دربرمیگیرد.
- دانههای ورم کرده و سفت روی پوست همراه با درد
- سوزش و خارش پوست
- وجود لکههای قرمز روی پوست
- ایجاد بیماریهای عفونی
گاهی نیش پشه در صورت فوقانی میتواند باعث تورم شدید اطراف چشم شود. این به بینایی آسیب نمیرساند و بیضرر است. بهتر است بدانید که ورم بعد از دراز کشیدن در تمام شب، بیشتر میشود اما پس از بیدار شدن و ایستادن به مدت چند ساعت بهبود مییابد.
اینفوگرافیک نیش پشه در کودکان
نیش پشه و بیماریهای عفونی
اگر نوزاد شما علائم زیر را از خود نشان میدهد، به احتمال زیاد پشه آلودهای او را نیش زده است.
- ورم زیاد و قرمز رنگ در اطراف منطقه نیش زده شده
- درجه حرارت بالای بدن نوزاد و تــب کودکان
بهتر است بدانید که در موارد بسیار نادر، پس از نیش زدن پشه، بدن کودکان ممکن است نشانههای بیماریهای جدی مانند آنسفالیت (التهاب مغز) و یا حتی مننژیت را از خود بروز دهد. پس، اگر متوجه شدید كه فرزند شما هم بعد از نیش زدن پشه دچار تب بالا شده و يا با مشکل سفتی عضله گردن مواجه است، حتماً در اسرع وقت او را به بیمارستان انتقال دهید تا از عفونت فراگیر بدن نوزادتان جلوگیری شود. برای آگاهی بیشتر در زمینه مراقبـت از نوزاد کلیک کنید.
اقدامات لازم در زمان گزیدگی کودک
جلوگیری از ورم
اگر کودک شما به محض گزیدگی شما را مطلع کرد، برای کاهش ورم در قسمت نیش پشه، از کمپرس یخ استفاده کنید. یخ را مستقیماً روی قسمت ورم کرده قرار دهید تا از بیشتر شدن آن جلوگیری کنید.
باقی ماندن نیش پشه بر روی پوست
اگر نیش پشه را روی پوست فرزندتان مشاهده کردید، فوراً با استفاده از ناخن آن را درآورید. دقت کنید که به هیچوجه از موچین یا هر فلز دیگر برای خارج کردن آن استفاده نکنید چراکه این امر عفونتزا است. بلافاصله پس از درآوردن نیش از پوست، محل گزیدگی را با الکل یا سرکه تمیز کنید.
کم کردن خارش
برای کودکان تحمل خارش پوست بسیار سخت است. برای آنکه تحمل این امر را آسان کنید از لوسیون کالامین یا کرم هیدروکورتیزون استفاده کنید. به این صورت که روزی سه مرتبه، کرم را روی محل گزیدگی بمالید. اگر هر یک از این کرمها را در دسترس ندارید میتوانید از مقدار کمی خمیر جوش شیرین موقتاً استفاده کنید. لوسیون کالامین از جمله داروهایی است که در کاهش خارش و التهاب پوست در بیماری آبلــه مرغان نیز استفاده می شود.
خراشیدن پوست
خراشیدن پوست میتواند آن را از بین ببرد و به باکتریها اجازه ورود به لایههای زیرین پوست را بدهد. ممکن است کودک شما در اثر خارش، سوزش و کلافگی زیاد اقدام به خراشیدن ناآگاهانه پوست خود کند، در این صورت بهترین راه کوتاه کردن ناخنهای فرزندتان است.
روشهای خانگی درمان نیش پشه در کودکان
خارش و سوزش محل گزیدگی پشه برای کودکان بسیار رنجآور است، از این رو میتوانید در خانه و پیش از مراجعه به پزشک از تعدادی مواد غذایی جهت کاهش التهاب و خارش آن کمک بگیرید.
سرکه
سرکه به دلیل خاصیت اسیدی بودن خود علاوه بر ضدعفونی محل نیش، به کاهش التهاب آن نیز کمک خواهد کرد. مقداری پنبه را در سرکه خیس کنید و آن را به مدت 10 دقیقه روی گزیدگی قرار دهید.
سبزیجات خام و میوهها برای درمان نیش پشه در کودکان
برخی سبزیجات خام مانند برگ ریحان و سیبزمینی یا میوههایی همچون خیار تازه، لیمو و پوست موز میتوانند در خروج سم پشه و کاهش التهاب کمککننده باشند. همچنین سیبزمینی میتواند در خشک کردن چای نیش موثر واقع شود. برگ ریحان و خیار نیز به دلیل خاصیت خنک کنندگی خود منجر به کاهش ورم ناشی از نیش خواهند شد. آب لیمو ترش یا خود لیمو نیز خاصیتی همچون سرکه داشته و باعث پاکسازی پوست از هرگونه عفونت و التهاب میشد. کافی است فقط 10 الی 15 دقیقه هر یک از این سبزیجات را روی جای نیش قرار دهید تا به تدریج محل گزیدگی بهبود یابد.
جوش شیرین
جوش شیرین را با آب یا سرکه مخلوط کرده و خمیر حاصل را روی جای نیش قرار دهید تا خارش آن از بین رود.
داروهای در دسترس برای درمان نیش پشه در کودکان
پماد ویکس، ضدعفونیکننده دست، قرص آسپرین حلشده در آب و ژل دنداندرد از جمله داروهایی هستند که باعث تسکین محل گزیدگی خواهند شد.
برای درمان نیش پشه به هیچ عنوان از مواد خانگی زیر استفاده نکنید چرا که هیچ شواهدی مبتنی بر کارآمد بودن آنها وجود ندارد.
- تیامین
- سیر
- مکملهای ویتامین B
- عصاره وانیل
- عطرهای معطر
در صورتی که احساس میکنید بدن فرزندتان دچار عفونت شده است حتماً به پزشک مراجعه کنید و از مصرف دارو بدون تجویز متخصص خودداری کنید. همچنین این مسئله میتواند باعث ترس کودک از پشه و فــوبیای حیوانات شود و استرس را در کودکتان افزایش دهد. در این راستا بهتر است از یک مشاور در زمینه کودک کمک بگیرید.
پیشگیری از نیش پشه در کودکان
به دلیل حساس بودن بدن کودکان و نوزادان همواره مراقبت از آنها لازم است. از این رو پیشگیری بهتر از درمان است. برای این منظور میتوانید موارد زیر رعایت کنید تا فرزندتان از گزند پشهها در امان باشند.
- سعی کنید کمتر به نواحی آلوده سفر کنید. اغلب این مناطق به دلیل وجود زبالههای زیاد، بوی نامطبوع و ... محل تجمع انواع حشرات به خصوص پشه میباشند که تمام آلودگیها را میتوانند با خود به همراه بیاورند.
- اگر به هر دلیلی مجبور به سفر در نواحی دارای حشرات زیاد هستید حتماً به همراه خود لباسهای غیرروشن و بلند داشته باشید تا بدن فرزندتان کمتر دچار گزیدگی شود.
- در نواحی باز که احتمال میدهید پشهها حضور دارند، میتوانید از پمادهای دفع حشرات نیز استفاده کنید. دقت کنید که این پمادها برای زیر 2 سال اصلاً توصیه نمیشوند و برای جلوگیری از پیامدهای احتمالی مواد شیمیایی موجود در آن، بهتر است به میزان کمتری مصرف کنید.
- سعی کنید از خانه خود جهت ورود پشهها محافظت کنید. استفاده از توری برای پنجرهها و عدم نگهداری از آب راکد در حیاط خانه از جمله کارهای مهم برای پیشگیری است.
نیش حشرات موضوع نگران کننده ای نیست و ممکن است برای تمامی افراد حادث شود. اما اگر در شرایط حادی باشد می تواند منجر به وحشت کودک از حشرات شود. به همین دلیل لازم است با آگاهی از روحیات کودکان بهترین برخورد را با آنها داشته باشید. در همین راستا می توانید از طریق مشورت با مشاوران حامی هنر زندگی به آگاهی کامل در این زمینه دست یابید. برای اطلاع بیشتر در زمینه مشاوره تلفنی این مرکز کلیک کنید.
سوالات متداول
در صورتی که کودک من آلرژی داشته باشد، آیا باید داروی خاصی استفاده کنم؟
علاوهبر موارد گفته شده میتوانید از بنادریل نیز که به کاهش خارش کمک میکند برای فرزند آلرژیک خود استفاده کنید.
اگر محل گزیدگی پشه دارای زخم بود باید چه کرد؟
در این صورت حتما از پمادهای آنتی بیوتیک مورد اطمینان در بازار استفاده کنید. به این صورت که روزی سه مرتبه آن را روی زخم بمالید و سپس محل زخم را با گاز استریل بپوشانید تا از خراشیدن و آلودهتر شدن جلوگیری کنید. این کار را تا زمان بهبودی انجام دهید. به خاطر داشته باشید که در هر بار تعویض گاز استریل محل زخم را به خوبی بشویید.