- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
رضایت شغلی چیست و چه تاثیری در سلامت روان دارد؟ رضایت شغلی میزان احساسات و نگرش‌های مثبت شما نسبت به شغلتان است. در واقع رضایت شغلی یکی از عوامل بسیار مهم و تأثیرگذار در سلامت جسم و روان است که می‌تواند تاثیرات خود را بر جنبه‌های دیگر زندگی نیز بگذارد. اگر در مورد شغل خود با چالش‌هایی مواجه هستید که باعث می‌شوند روزها با اضطراب به سر کار بروید و دائما احساس خستگی و نارضایتی داشته باشید احتمالا از رضایت شغلی کافی برخوردار نیستید. این مسئله در بلند مدت می‌تواند منجر به اختلالاتی نظیر اضطراب فراگیر و افسردگی شود. در ادامه به راهکارهایی در مورد افزایش رضایت شغلی و کاهش استرس شغلی در محیط کار اشاره کرده‌ایم که مطالعه آن می‌تواند برای شما سودمند باشد. بهره بردن از مشاوره شغلی می‌تواند به افزایش رضایت شغلی و پیشگیری از فرسودگی شغلی کمک کننده باشد.
.gif)
رضایت شغلی چیست؟
رضایت شغلی به معنای این است که به طور کلی زمانی که شغلتان را ارزیابی می‌کنید احساسات مثبتی در وجودتان جریان پیدا کند و کمتر دست خوش هیجاناتی نظیر اضطراب، افسردگی، ناراحتی و سرخوردگی باشید. توجه به این نکته حائز اهمیت است که رضایت شغلی مفهومی ذهنی است و می‌تواند در افراد مختلف با شغل و شرایط اجتماعی یکسان متفاوت باشد.
برای مثال ممکن است یک پزشک که رویای خود را دنبال کرده و در نهایت به هدفش رسیده تا حد زیادی از شغل خود رضایت داشته باشد اما پزشک دیگری که به این شغل علاقه نداشته، به خاطر درخواست اطرافیان از علاقه مندی‌های خود دست کشیده و این مسیر را انتخاب کرده، رضایتمندی بسیار پایینی را احساس کند. در نتیجه نمی‌توان گفت دست یابی به یک شغل یا جایگاه خاص تضمین کننده‌ای برای دست یابی به رضایت شغلی است. برای اطلاع بیشتر درباره افسردگی کلیک کنید.
اینفوگرافیک رضایت شغلی
ملاک‌های دست یابی به رضایت شغلی
یکی از سوال‌های مهم در ارتباط با رضایت شغلی این است که چه زمانی می‌توانیم بفهیم از رضایت شغلی کافی برخورداریم و شغلی که رضایتمندی روانی کافی ایجاد می‌کند چه ویژگی‌هایی دارد؟ جواب به این سوال می‌تواند متناسب با توانمندی‌ها، علایق و اهداف افراد مختلف متفاوت باشد. با این حال ما در ادامه به چند ملاک عمومی اشاره کرده‌ایم.
1- حرکت در جهت خواسته‌ها و استعدادهای شخصی
هر انسانی در کره خاکی با توانایی‌ها و استعدادهای منحصر به فردی زاده می‌شود. به طور کل بیشترین احساس رضایتمندی در زندگی زمانی پدید می‌آید که ما بتوانیم خودمان را بشناسیم و براساس نقشه وجودی خودمان حرکت کنیم. این مسئله در مورد رضایت شغلی نیز صادق است. افرادی که می‌توانند استعدادهای خود را بشناسند و شغلی متناسب با علاقه مندی‌های خود پیدا کنند همواره از کارشان لذت می‌برند. در حقیقت کار برای این افراد تنها یک مسئولیت و راهی برای امرار معاش نیست بلکه وسیله‌ای است که از طریق آن می‌توانند به رشد و خودشکوفایی دست پیدا کنند. در مقابل افرادی که همواره از جانب اطرافیان و جامعه هدایت می‌شوند و در جهت آرزوهای آن‌ها حرکت می‌کنند بیش از سایرین امکان دارد که احساس نارضایتی را در خود پرورش دهند.
2- یافتن معنایی در شغل
یکی دیگر از عواملی که تا حد زیادی در احساس رضایتمندی شغلی تاثیرگذار است یافتن معنایی در انجام آن است. در واقع افرادی که فکر می‌کنند کارشان هیچ معنی خاصی ندارد به مرور دچار کسالت شده و نمی‌توانند پویایی خود را حفظ کنند. اما اگر افراد بتوانند به این جمع بندی برسند که شغلشان فایده‌ای دارد و چیزهای مثبتی را به معنای زندگیشان اضافه می‌کند می‌توانند به رضایت بالاتری در این زمینه دست پیدا کنند.
3- تناسب درآمد با تلاش
تناسب درآمد دریافتی با تلاشی که فرد برای شغلش انجام می‌دهد یکی دیگر از فاکتورهای تعیین کننده در رضایتمندی شغلی است. در واقع بسیاری از مواقع افراد با وجود اینکه در مسیر خواسته‌های قلبی خود حرکت می‌کنند از اینکه نمی‌توانند به اندازه زحمت‌هایشان درآمد کسب کنند به مرور از شغلشان ناامید شده و احساس سرخوردگی و نارضایتی می‌کنند. در نتیجه هرگز نمی‌توان نقش درآمد را به عنوان یک مشوق بیرونی در تجربه رضایتمندی شغلی نادیده گرفت.
4- جایگاه اجتماعی
جایگاه اجتماعی که از شغل به دست می‌آید یکی از عواملی است که می‌تواند احساسات مثبتی را در مورد شغل در وجودمان پدید بیاورد چرا که جایگاه اجتماعی می‌تواند احترام افراد را نیز برایمان به همراه داشته باشد. از آنجایی که احترام یکی از نیازهای اصلی در مسیر رسیدن به خودشکوفایی است حتما در زندگی باید مورد توجه قرار بگیرد. برای مثال یک استاد دانشگاه را تصور کنید که در کنار درآمد مناسب و پیگیری اهداف شخصی همواره از جانب دانشجویان و همکاران خود مورد احترام است و همه به او ارج می‌نهند. این فرد مسلما در مقایسه با استاد دیگری که با وجود شغل مناسب نتوانسته است جایگاه اجتماعی خوبی برای خود فراهم کند احساس رضایتمندی شغلی بیشتری خواهد داشت.
5- امکان بروز خلاقیت
مشاغلی که انعطاف پذیری بیشتری دارند به فرد اجازه می‌دهند که بتواند خلاقیت بیشتری از خود نشان دهد و بتواند تغییراتی در مسیر کاری خود ایجاد کند. این امر با پرورش احساس کنترل بیشتر و کمک به خودشکوفایی می‌تواند به رضایتمندی شغلی بیشتر بیانجامد. برای مثال کارمند یک اداره را در نظر بگیرید که هیچ اختیاری از جانب خود ندارد و تنها باید آنچه رئیسش می‌گوید را مو به مو اجرا کند. در این شرایط طبیعی است که به مرور فرد احساس می‌کند که شخصا هیچ تاثیرگذاری ندارد و در نتیجه نمی‌تواند احساس مثبت چندانی از کار خود داشته باشد.
برای اطلاع بیشتر درباره انتخاب شغل مناسب کلیک کنید.
رضایت شغلی ؛ دلایل عدم رضایت شغلی در افراد
عوامل محتلفی می‌توانند در ایجاد نارضایتی شغلی افراد دخیل باشند، در ادامه بحث به معرفی دلایل نارضایتی شغلی و ارائه راهکار برای حل آن‌ها پرداخته‌ایم. با رعایت این موارد شاید زندگی شما تغییر کند و بتوانید بهره بیشتری از شغل خود ببرید.
بی انگیزگی از دلایل عدم رضایت شغلی
بی انگیزگی یکی از عوامل نارضایتی شغلی بین کارمندان است. از نشانه‌های بی انگیزگی می‌توان به انرژی کم و عدم تمایل به فعالیت شغلی اشاره کرد. برای مثال ممکن است شما در ساعات کاری مدام با گوشی موبایل خود مشغول باشید و در شبکه‌های مجازی بچرخید. دلیل اصلی این وضعیت این است که به تلاش‌های شما توجه نمی‌شود.
راهکار: برای اصلاح این وضعیت باید به دنبال مشاهده بازخورد فعالیت شغلی‌تان باشید. اگر کارتان برای شما یکنواخت شده یا احساس می‌کنید به تلاش‌های شما توجه نمی‌شود، بهترین کاری که می‌توانید انجام بدهید این است که به دنبال مشاهده بازخورد فعالیتتان باشید. اغلب کارفرماها از تمایل کارگر به ارتقای شغلی باخبر نیستند و لذا به او توجه کافی نمی‌کنند.
اما اگر مدیرتان را از مهارت‌هایتان و بازدهی منظم کارتان آگاه کنید، می‌توانید بازخورد فعالیتتان را مشاهده کنید. در نتیجه برای دریافت بازخورد ابتدا خودتان پیش قدم شوید. به این ترتیب می‌توانید انگیزه بگیرید و از شغل خود لذت ببرید.
ساعت کاری طولانی مقابل رضایت شغلی
بخشی از نارضایتی شغلی شما می‌تواند ناشی از ساعت کاری طولانی باشد این امر در بلند مدت سلامت جسم و روانتان را به مخاطره می اندازد و شما را دچار فرسودگی شغلی کند.
راهکار: اگر وظایف شغلی بسیاری دارید و نمی‌توانید از انجام آن‌ها سرباز بزنید، بهتر است در این رابطه با رئیستان صحبت کنید. از او بخواهید در راستای یافتن شیوه‌های بهتر مدیریت و اولویت‌بندی به شما کمک کند. از این طریق می‌توانید در خصوص چگونگی سازمان‌دهی کارهای خود به ایده‌های بهتری برسید. این کار همچنین باعث می‌شود که رئیستان متوجه حجم کاری که شما انجام می‌دهید بشود.
برای آگاهی بیشتر درباره فرسودگی شغلی کلیک کنید.
عدم ارتباط دوستانه با همکاران
روابطی که شما با همکارانتان در محیط کاری برقرار می‌کنید می‌تواند خود انگیزه مناسبی برای شما فراهم کند و یکی از فاکتورهای مهم در رضایت شغلی باشد. عدم ارتباط دوستانه بین کارکنان می‌تواند ناشی از فرهنگ سازمان یا ناشی از فرهنگ کارکنان باشد. در هر حال این امر رضایت شغلی شما را کاهش خواهد داد و همچنین باعث افزایش استرس شغلی شما در محیط کاری می‌شود.
راهکار: تلاش کنید مهارت‌های ارتباطی موثر را بیاموزید و در هر محیطی که هستید خودتان را با شرایط آنجا ساگار کنید. هر چقدر میزان سازگاری شما بیشتر باشد سلامت روان شما نیز به همان اندازه بهبود می‌یابد.
برای اطلاع بیشتر درباره کاهش استرس شغلی در محیط کاری کلیک کنید.
حقوق پایین
اگر دخل و خرجتان باهم تناسب کافی نداشته باشند، پس حقوقتان پایین است و از آن گله‌مند هستید. نداشتن امنیت مالی می‌تواند مهم ترین دلیل برای رضایت شغلی باشد.
راهکار: برای اصلاح این وضعیت می‌توانید با هدف کمک به پیشرفت بیشتر سازمان فعالیت خود را بیشتر کنید و در نتیجه ارتقای شغلی پیدا کنید. با رئیستان صحبت کنید و ایده‌های خود را در رابطه با افزایش بازدهی شرکت با او در میان بگذارید.
عدم علاقه به شغل
انتخاب شغل مناسب از جمله فاکتورهای اولیه برای داشتن رضایت شغلی محسوب می‌شود. اگر نسبت به شغلتان هیچ‌گونه علاقه‌ای ندارید و صرفاً از سر اجبار آن را انجام می‌دهید، ممکن است شغلتان را خودتان انتخاب نکرده باشید و بعد از مدتی از آن متنفر شده باشید.
راهکار: دلیل اصلی این وضع این است که از رویاهای خود دست کشیده‌اید. امکان تغییر و پیروی کردن از رویاها در هر سنی میسر است به شرطی که شما پشتکار کافی برای این موضوع داشته باشید، قبل از اینکه شغل خود را تغییر دهید حتما با بهره بردن از یک مشاوره شغلی از درستی تصمیم خود مطمئن شوید.
برای آشنایی بیشتر درباره مشاوره شغلی کلیک کنید.
سوالات متداول
- آیا میزان رضایت شغلی قابل اندازه گیری است؟
بله، امروزه پرسشنامه‌های مختلفی برای اندازه گیری میزان رضایت شغلی افراد طراحی شده‌اند که با پر کردن آن‌ها نمراتی از رضایت شغلی خود به دست می‌آورید. در دستورالعمل این پرسشنامه‌ها به شما گفته خواهد شد که چه نمراتی از رضایتمندی بالا حکایت دارد. اگر احساس می‌کنید احساسات منفی زیادی در مورد شغل خود دارید و نمی‌دانید باید چگونه این مسئله را حل و فصل کنید مشورت با یک روانشناس می‌تواند تا حد زیادی به شما کمک نماید.
برای دریافت مشاوره در زمینه رضایت شغلی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق شماره 02122018502 و یا از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
