نقش هیپوکامپ در حافظه ، یادگیری و عملکردهای آن

نقش هیپوکامپ در حافظه با خاطرات گره خورده است. هیپوکامپ قسمتی کوچک در مغز است که نفش مهمی در سازمان دهی و نگهداری حافظه دارد. همچنین شکل گیری خاطرات جدید و اتصال بو و رنگ و ... به خاطرات نیز مربوط به هیپوکامپ است. فراموشی به طور کلی درواقع بیماری حافظه است که ارتباط مستقیم با هیپوکامپ دارد. شما در این مقاله در مورد تاثیر یا نقش هیپوکامپ بر حافظه و انواع فراموشی و آسیب به هیپوکامپ مطالبی را خواهید خواند. برای کسب آگاهی بیشتر در این زمینه از مشاوره تلفنی فردی کلیک کنید.

 

هیپوکامپ چیست؟

ساختاری به شکل اسب دریایی در لوب گیجگاهی میانی قشر مغز بخشی از سیستم لیمبیک است که عموما معروف بر این است که در جهت یابی فضایی و ایجاد خاطرات طولانی مدت نقش دارد. هیپوکامپ مشخص نیست که کدام عملکردهای حافظه ی خاص را مدیریت می کند یادآوری، که توانایی بازیابی حافظه یا شناخت که توانایی شناسایی یک محرک به عنوان یک خاطره ی جدید است. برای آشنایی بیشتر با لوب های مغز کلیک کنید.

علی رغم سال ها مطالعه برای ایجاد این تمایزات عصبی وشناسایی نقش هیپوکامپ  هنوز کاملا دقیق نقش و عملکرد آن مشخص نیست. محققان بیشتر براین باورند که هیپوکامپ مسئول یادآوری است در حالی که ساختارهای پاراهیپوکامپ فعالیت های تشخیص و تمایز را انجام می دهند.

بخش دیگری از مطالعات شواهدی را ارائه کرده اند که نشان می دهد هیپوکامپ مسئول هر دو فعالیت است و این سوال به نحوی حل نشده باقی می ماند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه عملکرد نیمکره های مغز کلیک کنید.

 

نقش هیپوکامپ در حافظه

هیپوکامپ بخشی از سیستم لیمبیک است و نقش مهمی در تثبیت اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت و در حافظه فضایی ایفا می کند که جهت یابی را امکان پذیر می کند. اعتقاد بر این است که LTP یکی از مکانیسم های عصبی اصلی است که به وسیله آن خاطرات در مغز ذخیره می شود.

هیپوکامپ در لوب های مغز است. جایی که خاطرات اپیزودیک در آن شکل می گیرد و برای دسترسی بعدی فهرست می شود. خاطرات اپیزودیک خاطرات زندگی‌نامه‌ای از رویدادهای خاص زندگی افراد هستند مثلا خاطره یک تولد یک زایمان یک شغل و ... برای آشنایی با راه های تقویت حافظه کوتاه مدت کلیک کنید.

1-نقش هیپوکامپ در حافظه | نگهداری خاطرات

هنگامی که خاطرات طولانی مدت شکل می گیرد، هیپوکامپ اطلاعات را از حافظه فعال بازیابی می کند و شروع به تغییر سیم کشی عصبی فیزیکی مغز می کند. این ارتباطات جدید بین نورون ها و سیناپس ها تا زمانی که در حال استفاده هستند، باقی می مانند.

آمیگدال حافظه و پردازش عاطفی افراد را کنترل می کند. هیپوکامپ به سازماندهی، ذخیره سازی و شکل گیری حافظه کمک می کند. هیپوکامپ حساس ترین ناحیه به استرس است. قشر جلوی مغز به بیان و شخصیت فرد و به تنظیم عملکردهای پیچیده شناختی و رفتاری افراد کمک می کند.

به نظر می رسد که هیپوکامپ اساساً در ذخیره‌سازی خاطرات طولانی‌مدت و مقاوم‌سازی آن خاطرات در برابر فراموشی نقش دارد، اگرچه این موضوع محل بحث است. همچنین تصور می شود که نقش مهمی در پردازش فضایی و ناوبری ایفا می کند. در این رابطه مطالعه مقاله فراموش کردن خاطرات تلخ پیشنهاد می شود.

2-نقش هیپوکامپ در حافظه | آمیگدال

هیپوکامپ یک ساختار مغزی است که در اعماق لوب گیجگاهی هر قشر مخ تعبیه شده است. این بخش مهمی از سیستم لیمبیک است، یک ناحیه قشری که انگیزه، احساسات، یادگیری و حافظه را تنظیم می کند. آمیگدال برای ورودی و پردازش احساسات تخصصی است، در حالی که هیپوکامپ برای حافظه بیانی یا اپیزودیک ضروری است. در طول واکنش‌های احساسی، این دو ناحیه مغز با هم تعامل دارند تا احساسات را به نتایج خاصی تبدیل کنند.

آمیگدال در لوب گیجگاهی داخلی، درست جلوی  هیپوکامپ قرار دارد. آمیگدال بخشی از سیستم لیمبیک است، یک شبکه عصبی که واسطه بسیاری از جنبه های احساسات و حافظه است. قشر آنتورینال منبع اصلی ورودی به هیپوکامپ است. علاوه بر این، قشر کمربندی، قشر لوب تمپورال، آمیگدال، قشر مداری و پیاز بویایی همگی ورودی‌هایی به هیپوکامپ از طریق قشر آنتورینال دارند.

بخش‌های اصلی مغز که با حافظه درگیر هستند، آمیگدال، هیپوکامپ، مخچه و قشر جلوی مغز هستند. آمیگدال درگیر خاطرات ترس و اضطراب است. هیپوکامپ با حافظه بیانی و اپیزودیک و همچنین حافظه شناختی مرتبط است. برای آشنایی با عملکرد مخچه در بدن کلیک کنید.

 

نقش هیپوکامپ در حافظه | خاطرات

هیپوکامپ از اجزای اصلی در مغز انسان است بخشی از سیستم لیمبیک است ونقش مهمی در ادغام اطلاعات از حافظه ی کوتاه مدت به حافظه ی بلند مدت دارد. مجموعه ای ساختارها نیز وجود دارد که در پشت هیپوکامپ وجود دارد به نام آمیگدال که این دو به همراهی هم نقش مهمی در حافظه دارند.

از آن جایی که همه ی ساختارهای مغز در طول زمان کامل می شوند آمیگدال و هیپوکامپ نیز به همین شکل هستند و تا زمانی که کودک دو و سه سالگی خود را پشت سرنگذارد این اجزا به طور کامل بالغ نمی شوند. در این رابطه مطالعه مقاله افزایش قدرت یادگیری مغز نیز پیشنهاد می شود.

هیپوکامپ اطلاعات را از تمام نواحی مرتبط مغز دریافت و ارسال می کند. با بسیاری از مناطق در داخل نیمکره های مغزی ارتباط دارد. هیپوکامپ در موقعیتی است که می تواند در بقیه ی قسمت های مغز تاثیربگذارد. درنتیجه از اطلاعات دریافتی خود برای ایجاد خاطرات بلند مدت استفاده می کند.

به نظر می رسد که این سازه برای تشکیل خاطرات یا نماهایی از مکان ها و اشیا در حافظه ی افراد بسیار مهم است. حافظه ی فضایی، توانایی رمزگذاری و بازیابی اطلاعات در مورد مکان ها و مسیر ها درواقع خود حافظه است.

هیپوکامپ و جهت گیری فضایی

مطالعات مختلف در مورد تاثیرهیپوکامپ بر حافظه روشن کرده اند که هیپوکامپ برای یادگیری وبه خاطر سپردن روابطی که چیدمان فضایی را مشخص می کند حیاتی است. افراد که از فراموشی انتروگراد که پیش تر گفته شد رنج می برند به این دلیل است که هیپوکامپ در مغز آن ها دچار آسیب شده و آن ها نمی توانند گذشته ی خود را به یاد بیاورند و از طرفی به دلیل همین آسیب نمی توانند حتی خاطرات جدیدی نیز بسازند.

اگرچه هم چنان قدرت یادگیری در هیپوکامپ فعال است و آن ها می توانند مهارت های جدید را بیاموزند. آسیب به هیپوکامپ بر برخی از انواع حافظه مانندتوانایی یادگیری مهارت های شناختی جدید مانند حل پازل یا نواختن هر ساز موسیقی تاثیرگذار نیست. هیپوکامپ به عنوان مهمترین بخش مغز در نظر گرفته می شود زیرا اگر آسیب ببیند می تواند منجر به از دست دادن حافظه شود و زندگی مانند آن بسیار دشوار است.

 

ارتباط هیپوکامپ و فراموشی

فراموشی یک نقص عمیق حافظه است که یا به دلیل از دست دادن حافظه ذخیره ی شده یا ناتوانی در تشکیل خاطرات جدید ایجاد شده است. برخی از فراموشی ها مبنای بیولوژیکی دارند. ماشین حافظه مغز در این شرایط به نوعی مختل شده است. این موارد ممکن است فراموشی های بیولوژیکی باشند.

فراموشی های دیگر را می توان فراموشی روانی نامید. بدون هیچ گونه نقص شناخته شده ای، این فراموشی ها ناشی از اختلالات حافظه عمده در فرآیندهای رمزگذاری، ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات است. تمایز بین این دو نوع فراموشی عمومی بیولوژیکی و روانی اغلب کار ساده ای نیست و مبهم است.

فرآیندهای رمزگذاری، ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات در فراموشی های بیولوژیکی مختل می شوند. هنگامی که به فراموشی فکر می کنید اغلب فردی را در ذهن دارید که تقریبا همه چیز از جمله هویت خود را فراموش می کند اما در حقیقت همه ی افرد درجاتی از فراموشی را تجربه می کنند. چه در زمان حال و چه نسبت به یاداوری خاطرات دوران کودکی!

1-فراموشی دوران کودکی

مطالعات رایج و تجربه ی مشترک در مورد فقر حافظه اولیه اتفاق نظر دارند. چرا حافظه دوران کودکی افراد اغلب این قدر ضعیف است؟ فروید در سال 1938 از مفهوم « سرکوب» برای توضیح فراموشی دوران کودکی استفاده کرده است. او گفت که همه ی افراد قادر به بازیابی خاطرات دوران کودکی نیسند زیرا آن ها با میل جنسی ممنوع، تحریک کننده، گناه آلود و تهاجمی مرتبط هستند که مشخصه ی دوران کودکی اولیه است که سرکوب شده و قابل بازیابی نیستند. درنتیجه فراموش می شوند زیرا آگاهی از آن ها احتمالا منجر به احساس گناه یا احساس اضطراب شدید می شود.

تفسیر دیگری از فراموشی دوران کودکی بر تفاوت ها در شیوه های رمزگذاری و ذخیره ی اطلاعات در کودکان خردسال و افراد مسن تاکید می کند. در بزرگسالی بیشتر حافظه ی فرد به صورت شفاهی رمزگذاری شده و به شبکه ها یا طرحواره هایی گره  خورده است که بر اساس زبان هستند. احتمالا این تصادفی نیست که رشد زبان و غنای حافظه به هم مرتبط هستند.

2-رمزگذاری خاطرات در کودکی

زمانی که شما خیلی کودک بودید و اصلا زبان نداشتید خاطرات را به شکل غیرکلامی رمزگذاری می کردید که می توان گفت اطلاعات به عنوان تصاویر یا احساسات ذخیره می شدند. بنابراین خاطرات اولیه دوران کودکی به شکلی ذخیره می شوند که دیگر در دسترس ما به عنوان بزرگسالی که مجهز به کلام شده اند نیست.

تعبیر فراموشی دوران کودکی این است که شاید اصلا بحث روان و فشار و سرکوب در کار نباشد بلکه مغز در چند سال اول تولد به این دلیل که در حال بلوغ و رشد است احتمالا ماشین حافظه ی آن تا زمان بلوغ رشد کافی نداشته باشد این نیز می تواند یکی دیگر از دلایل مشکلات حافظه در دوران کودکی باشد چرا که زمانی که حافظه به میزان کافی رشد نکرده باشد قادر به ذخیره ی طولانی مدت خاطرات نیست. براساس این تفسیر توانایی زبان و حافظه با هم رشد می کنند زیرا هر دو به بلوغ مغز بستگی دارند.

3-نقش هیپوکامپ در حافظه | فراموشی خواب

همه ی انسان ها هر شب خواب می بینند، اما تعداد کمی از این تجربیات را به خاطر می آورند. تعبیر فروید از رویاها مانند تفسیر او از فراموشی دوران کودکی بر سرکوب استوار است. او رویاها را بیانگر تمایلات جنسی ممنوعه یا سرکوب شده و یا پرخاشگرانه می داند.

زمانی که بیش از حد سرکوبی اتفاق بیفتد این رویاها از ضمیر ناخودآگاه به سمت ذهن هوشیار فشاروارد می کنند و این حالت در رویاها و خواب فرد نمود پیدا می کند. رویارویی با چنین احساساتی اضطراب فرد را برمی انگیزاند که این موضوع به دلیل فشار روانی که وارد می کند می تواند منجر به فراموشی شود.

تفاسیر دیگری نیز برای فراموشی خواب وجود دارد از جمله تفاوت های موجود در سیستم نمادی مورد استفاده در رویا و بیداری در افراد که وضعیتی شبیه به آن چه در یکی از تفسیرهای فراموشی دوران کودکی گفته شد، اگر شبکه های نماد حافظه زندگی بیداری با شبکه های رویاپردزازی متفاوت باشد ممکن است در حالت بیداری در بازیابی رویاها مشکل داشته باشید.

درنتیجه درست مثل فراموشی دوران کودکی فراموشی رویایی ممکن است درواقع یک پایه ی بیولوژیکی داشته باشد. به نظر می رسد مغز در حالت رویا با مغز در حالت بیداری متفاوت است. بنابراین فراموشی رویا ممکن است نمونه ی دیگری از حافظه وابسته به حالت فرد باشد. برای آشنایی با درمان فراموشی کلیک کنید.

4-فراموشی رتروگراد

این نوع فراموشی درنتیجه ی صدمات مغزی ایجاد می شود به این صورت که فرد حافظه ی خود را برای مدت زمانی از دست می دهد که البته این حافظه مربوط به اتفاقات قبل از آسیب است. این بازه ی زمانی می تواند از چندین دقیقه تا چندین سال گسترش یابد و طبیعتا حتی برای مواردی که قبل از آسیب رخ داده است بدتر است.

موارد بسیار نادری گزارش شده است که در آن فرد در نتیجه آسیب فیزیکی مغزی اغلب دچار فراموشی رتروگراد کامل می شود . این فراموشی در فردی رخ می دهد که فراموشی انتروگراد نیز دارد. در این حالت فرد تقریبا به طور کلی حافظه اش را چه برای اتفاقات قبل از حادثه چه پس از حادثه از دست می دهد.

فراموشی رتروگراد در ابتدا آخرین خاطرات شما را هدف قرار می دهد اما هرچه این حالت شدیدتر باشد از دست دادن حافظه مربوط به زمان های دورتر نیز اتفاق می افتد. به این ترتیب از بن بردن خاطرات جدیدتر قبل از آن قدیمی ها قانون ریبات نامیده می شود. این مهمترین علت بیاد نیاوردن خاطرات کودکی است.

5-علت فراموشی رتروگراد

این حالت معمولا به این دلیل اتفاق می افتد که مسیرهای عصبی حافظه ی جدیدتر به اندازه حافظه های قدیمی تر که با سال ها بازیابی تقویت شده اند، قوی نیستند. فراموشی رتروگراد معمولا به دلیل آسیب به مناطقی از مغز در کنار هیپوکامپ ایجاد می شود زیرا خاطرات طولانی مدت در سیناپس های مناطق مختلف مغز ذخیره می شود. به عنوان مثال آسیب به ناحیه بروکا که مربوط به اطلاعات زبان در فرد است احتمالا باعث از دست دادن حافظه ی مرتبط با زبان می شود.

با فراموشی قدامی و رتروگراد، بسیار مهم است که بدانید حافظه قابل درک از بین می رود.  مهارت های حرکتی و خاطرات فیزیکی غریزی مانند دوچرخه سواری کاملا جدا از خاطرات قابل درک یا اپیزودیک ذخیره می شوند. هیپوکامپ ابتدا هر دونوع خاطره را پردازش می کند اما خاطرات اپیزودیک به قشر مغز منتقل می شوند در حالی که خاطرات رویه ای به مخچه می روند. در صورت نیاز به اطلاعات تکمیلی در این زمینه از مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی راهنمایی بخواهید.