- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
همه میدانند که بد دهانی یک عادت بسیار ناپسند است، اما تعداد کسانی که برای ترک بد دهنی اقدام میکنند بسیار محدود است. شاید به این دلیل که آن را بخشی از شخصیت خود دانسته و نیازی برای تغییر نمیبینند. بد دهنی میتواند موجبات دلخوری، درگیری و حتی پرخاشهای نامناسب شود. افرادی که از این گونه صحبتها برای انتقال پیام استفاده میکنند معمولا ریشههای تخریب شده درونی دارند و باید درمان شوند. تاثیرات مخرب بد دهنی در زندگی زناشویی نیز ممکن است به افسردگی، مشکلات روحی و روانی، ناامیدی و افکار خودکشی منجر شود. در این مقاله درباره علل بد دهانی و عواملی که باعث آن میشود بحث شده است. همچنین شخصیتهایی که بیشتر بد دهنی میکنند را خواهید شناخت و در انتها راهکارهای مختصری برای ترک بد دهنی ارائه شده است.
بددهنی جزیی از یک کل
بی ادبی نمایش بی احترامی واقعی با رعایت نکردن هنجارهای اجتماعی یا آداب یک گروه یا فرهنگ است. این هنجارها به عنوان مرزهای اساسی رفتار عادی پذیرفته شده است. ناتوانی یا عدم تمایل به همسو کردن رفتار خود با این هنجارهای شناخته شده برای عموم مردم در مورد آنچه از نظر اجتماعی قابل قبول است، بی ادبی به شمار رفته و به گونه ای اجرا می شود که گویی نوعی قانون اجتماعی است و به ترتیب برای متخلفان یا مدافعان پیامدهای اجتماعی یا پاداش دارد. بددهنی به عنوان جزیی از یک کل در مفهوم بی ادبی، به دلیل انحراف از هر چیزی که در یک زمینه اجتماعی معین به حساب می آید، ایجاد می شود، ذاتاً تقابل آفرین است و تعادل اجتماعی را مختل می کند.
بی ادبی به ویژه در مورد گفتار که به بددهنی تعبیر می شود، لزوماً در هسته خود تقابل آمیز است. انواع بی ادبی شامل رفتار بی ملاحظه، بی احساس، توهین آمیز عمدی، فحاشی و نقض تابوهای کلامی مانند انحراف از هنجار مرسوم است. در برخی موارد، یک عمل بی ادبانه می تواند تا آنجا پیش رود که جرم محسوب شود، به عنوان مثال، گسترش گفتمانی که به توسعه نفرت پراکنی کلامی علیه یک قشر مشخص، جنسیتی و قومیتی در فضای مجازی منتهی می شود.
تفاوت های فرهنگی
اعمال خاصی که مؤدبانه یا بی ادبانه در نظر گرفته می شوند، به طور چشمگیری بسته به مکان، زمان و زمینه متفاوت هستند. تفاوت در نقش اجتماعی، جنسیت، طبقه اجتماعی، مذهب و هویت فرهنگی همگی ممکن است بر مناسب بودن یک رفتار معین تأثیر بگذارد. در نتیجه، رفتاری که توسط یک گروه از افراد کاملاً قابل قبول تلقی می شود، ممکن است توسط گروهی دیگر به وضوح بی ادبانه تلقی شود. به عنوان مثال، در اروپای قرون وسطی و رنسانس، بی ادبی بود که نشان می داد می توان مردی را که در انظار عمومی ماسک بر چهره داشت، تشخیص داد. در عوض، رفتار مؤدبانه ایجاب میکرد که با فرد نقابدار بهعنوان یک فرد کاملاً ناشناخته رفتار شود و هیچکس اعمال فرد نقابدار را به فردی که آنها را انجام میدهد نسبت ندهد. در مقابل، در عصر مدرن، احوالپرسی با نام دوست در حالی که او ماسک زده است یا بعداً در مورد لباس یا فعالیتهایش با او صحبت میکند عموماً بیادبی تلقی نمیشود. تفاوت های فرهنگی نیز در طول زمان ظاهر می شود. در اواسط قرن بیستم، معنای چرخیدن چشم از علامت قدیمی شهوت و اشتیاق به ابراز تحقیر تغییر کرد.
علل بد دهانی چیست؟
ناسزاگویی یک راه سریع و شاید آسان برای انتقال خشم و یا منظور خود در یک محیط است. معمولا بد دهنی، به دلیل هویتهای جمعی و گروهی شایع شده و در طول زمان باقی میماند. به طور کلی شایعترین علل بد دهنی میتواند یک یا چند مورد از عوامل زیر باشد.
1- درد و خوردن ضربهای به بدن، مثلا خوردن انگشت پا به لبه میز
2- احساس خطر، مثلا نسبت به یک راننده ناشی
3- برای ابراز خشم و کاهش استرس
4- نشانه اتحاد یا صمیمیت در جمعهایی که این عادت در آنها شایع شده است.
5- بد دهنی از روی عادت
6- برای شوخ طبعی و خندیدن
7- تحقیر و توهین به دیگران برای اعمال نظر یا امر خود
8- جلب توجه و خودنمایی
9- پنهان کردن ترس و ناامنی که در همه این موارد ترک بد دهنی باید انجام گیرد.
افراد بد دهان چه کسانی هستند؟
معمولا کسانی که از اعتماد به نفس ضعیف، احساس حقارت، تربیت نادرست و محیط اجتماعی ناسالم برخوردار بودهاند، برای تمام علل بالا، معمولا از بد دهنی و فحاشی استفاده میکنند. علت بد دهنی را نمیتوان لزوما به عدم توانایی فرد برای مودب بودن نسبت داد بلکه نگرش منفی افراد نسبت به مودبانه حرف زدن و روشی سریع برای رسیدن به خواستهها در موقعیتهای مختلف یکی از علل انجام آن است. یکی از راههای مقابله با بد دهنی، افزایش اعتماد به نفس با روشهای موثر است.
برای آشنایی بیشتر در زمینه افزایش اعتماد به نفس کلیک کنید.
پیامدهای بد دهانی چیست؟
بد دهانی، پیامدهای نامناسبی خواهد داشت و برخی از این پیامدها ممکن است در بلند مدت در زندگی فرد باقی میگذارد.
_ افتادن از چشم دیگران و به خطر افتادن جایگاه اجتماعی
_ عدم پذیرش حرف شما، حتی اگر درست باشد.
_ موجب بروز خشونت و درگیری میشود.
_ نشان دهنده ضعف شخصیتی و عدم خویشتنداری است.
_ به خطر افتادن روابط دوستانه، خانوادگی، عاطفی و زناشویی (لازم است تاثیر فحاشی بر روابط را مطالعه کنید).
ترک بد دهنی امکان ندارد!
بد دهنی یک عادت است، مثل تمام عادتهایی که به مرور زمان فراگرفته شده و با تمرین نیز از بین خواهد رفت. برای ترک این عادت، در وهله اول نیاز است که ریشههای این مشکل بررسی شود. شاید در ظاهر فقط یک عادت باشد، اما این عادت ممکن است از علل پیچیده شخصیتی و روانی ناشی شود که به وسیله دشنام دادن، خود را نشان میدهد. این نشانهها میتواند به حل مشکلات روحی دیگر فرد نیز منجر شود. افزایش دایره لغات برای افاده منظور و منتقل کردن بهتر نظرات یکی از امکان های ترک بددهنی است.
بد دهنی با همسر و اهمیت ترک آن
بد دهنی میتوانند تاثیرات مخربی بر سلامت یک رابطه داشته باشد. وقتی یکی از طرفین با گفتار نامناسب خود با همسرش صحبت میکند، جراحتهایی ایجاد میشود که فیزیکی و قابل مشاهده نیستند بلکه روحی و عاطفی بوده و تاثیرات عمیقی بر اعتماد به نفس فرد مقابل میگذارند و حتی ممکن است به افسردگی، مشکلات روحی و روانی، ناامیدی و افکار خودکشی منجر شود.
بد دهنی دائمی با همسر آسیبهای جبران ناپذیری به زندگی مشترکتان میزند و روز به روز باعث اختلافها و درگیریهای بیشتری میشود تا جایی که حتی ادامه زندگی مشترک غیرممکن میشود زیرا زمانی که در یک رابطه چنین اتفاقاتی میافتد دو نفر احساس بیگانگی و جدایی میکنند و دیگر از آن حس اتحاد و همدلی خبری نیست. در پی این اتفاق اصلاح و تغییر رفتار اهمیت پیدا میکند تا فرد بتواند به زندگی مشترک خود بازگردد. لازم به ذکر است که حتی در دعوا با همسرتان نیز باید اصول برخورد صحیح با همسرتان را بدانید.
برای آشنایی بیشتر در زمینه برخورد صحیح در دعوا با همسر کلیک کنید.
راه های ترک بد دهنی
برخی از راهها که میتواند به شما برای ترک بد دهنی کمک کند را در ادامه شرح دادهایم.
1- اول از همه باید تصمیم محکم و قاطعی برای اصلاح و تغییر رفتار خود داشته باشید.
2- موقعیتهایی که بیشتر شما را تحریک میکنند شناسایی کرده و از آنها دوری کنید. به عنوان مثال اگر هنگام تماشای فوتبال یا رانندگی فحاشی میکنید، باید در این مواقع در مکان و کنار کسانی باشید که نتوانید بد دهنی کنید و هربار خواستید اینکار را انجام دهید مچ خود را بگیرید.
3- با افرادی که شما را ترغیب به بد دهنی میکنند ارتباط خود را کم کنید. شاید صمیمیترین دوستان شما باشند اما صمیمیترین دوستان هم ممکن است برای شما مضراتی به همراه داشته باشند.
4- استفاده از سیستم تقویت و پاداش و تنبیه همیشه به نتایج مطلوب منجر میشود. برای هر بار اشتباه جریمه و هر بار موفقیت در خود کنترلی، پاداش تدارک ببینید. به خودتان قول بدهید و به قولتان عمل کنید. حتی یک بار سستی نیز اثر درمان را از بین میبرد.
5- خشم خود را کنترل کرده و قبل از حرف زدن کمی فکر کنید. حتی با یک بار امتحان کردن میبینید که بعد از مدتی، اصلا عصبانیتی در شما وجود ندارد.
6- ایده آل گرایی شما باعث شکستهای بیشتر، خشم بیشتر و بددهانی بیشتر میشود. سعی کنید انتظارات خود را متعادل کرده و نسبت به شرایط، سازگاری بیشتری نشان دهید.
7- میتوانید با یک نشانه مثل یک کش دور مچ دست، هنگامی که میخواهید حرف بزنید یا از کوره در بروید به خودتان با تحریک بدنی هشدار دهید.
8. لازم است که به شناخت از خود برسید تا بتوانید کنترل بیشتری بر رفتارهای خود داشته باشید.
برای آگاهی بیشتر در زمینه خودشناسی کلیک کنید.
سوالات متداول
استفاده از خود تقویتی تا چه میزان میتواند به ترک بد دهنی کمک کند؟
به طور کلی پاداش و تقویت میتواند به حذف و یا شکل گیری یک رفتار کمک کند. در این راه لازم است هنگامی که توانستید از بد دهنی خود جلوگیری کنید، پاداشی را برای خود در نظر بگیرید. به طور مثال امشب با دوستان خود بیرون بروید. به مرور تکرار سیستم پاداش دهی باعث تغییر و اصلاح رفتار خواهد شد.
برای اطلاع بیشتر در زمینه تغییر رفتار کلیک کنید.