- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
دوست صمیمی فرد مهمی در زندگی همه انسانهاست که شکل خاصی از رابطه را ایجاد میکند. افراد در سنین مختلف، اشکال مختلفی از رابطه صمیمانه را تجربه میکنند. ولی در نهایت همه از نقش دوست صمیمی در زندگی شان بهره میبرند و تلاش میکنند از تکنیکها و مهارتهایی آگاه شوند که از طریق آن بتوان دوستیهای صمیمانه ایجاد کرد. ممکن است در طول یک دوستی صمیمانه دو نفر با تعارضاتی مواجه شوند که نیاز داشته باشند در مورد رابطه شان تجدید نظر کرده و از عمق آن با خبر شوند. در ادامه به تأثیرات دوستان صمیمی در زندگی و چگونگی ایجاد روابط دوستانه پرداختهایم.
صمیمیت در روابط
صمیمیت در یک رابطه، احساس نزدیک بودن و ارتباط عاطفی و حمایت است. این بدان معناست که بتوانیم طیف وسیعی از افکار، احساسات و تجربیاتی را که به عنوان انسان تجربه می کنیم به اشتراک بگذاریم. شامل باز بودن و صحبت کردن از طریق افکار و احساساتتان، ناامید کردن مراقب (آسیب پذیر بودن شخصی) و نشان دادن احساس خود و امیدها و رویاهایتان به دیگران است. صمیمیت در طول زمان ایجاد می شود و برای ایجاد و حفظ آن به صبر و تلاش هر دو طرف نیاز است. کشف صمیمیت با کسی که دوستش دارید می تواند یکی از ارزشمندترین جنبه های یک رابطه باشد. جدا از صمیمیت عاطفی و جنسی، می توانید از نظر فکری، تفریحی، مالی، معنوی، خلاقانه (مثلاً بازسازی خانه) و در مواقع بحرانی (کار تیمی در مواقع سخت) با یک فرد صمیمی باشید.
صمیمیت زمانی حاصل می شود که به شخص دیگری نزدیک شویم و اطمینان پیدا کنیم که ما را آن گونه که هستیم دوست دارند و پذیرفته اند. کودکان معمولاً با والدین و همسالان خود صمیمیت برقرار می کنند. به عنوان بزرگسالان، ما به دنبال صمیمیت در روابط نزدیک با سایر بزرگسالان، دوستان، خانواده و با یک شریک هستیم.
دوست صمیمی
نیاز به داشتن حداقل یک دوست صمیمی، نیازی همگانی است و ضرورت آن بر همه آشکار میباشد. انسانها از دوران کودکی تلاشهای خود را برای ارتباط برقرار کردن با افرادی خارج از دایره افراد خانواده شان، شروع میکنند. در واقع دوست صمیمی کسی است که شما ارتباط عاطفی و فکری نزدیکی با او برقرار میکنید و از اعضای خانواده شما نیست. برای کسب اطلاعات در زمینه ارتباط عاطفی کلیک کنید.
خانوادهها با تربیت کودکان خود بر انتخاب آنها تاثیر میگذارند. نداشتن دوست صمیمی شاید مشکلی برای کسی ایجاد نکند اما با داشتن یک چنین دوستی برای فرد مزایایی دارد که زندگی او را به میزان زیادی تحت تأثیر قرار میدهد. پیشنهاد میکنیم مقاله تربیت فرزند را مطالعه کنید.
روابط دوستی در جریان رشد
اولین دوستان هر فرد، هم بازیهای دوران کودکیاش هستند. یعنی هدف مشترک بازی باعث نزدیک شدن دو کودک به یکدیگر میشود. در دوره دبستان دوستیها مبتنی بر روابط مدرسه و جریانات آن است. اصولا بچهها در دستهها و گروههای مختلف با یکدیگر دوست میشوند. هر چه به سمت سنین بلوغ پیش میرویم، شاهد روابط دو نفره بیشتری هستیم. یعنی از سنین بلوغ، کودکان تمایل دارند یک نفر را به شکل خاص دوست صمیمی خود بنامند.
در طی بلوغ نوجوانی و سالهای دبیرستان، دوستیها صمیمیتر شده و افراد مایلاند رازهای خود را با دوستان صمیمی شان در میان گذاشته، و وقت بیشتری با آنها بگذرانند و رفتار و عقایدشان را شبیه به دوستان خود بکنند. برای درک بهتر این مسئله پیشنهاد میکنیم به مقاله نوجوان مراجعه کنید.
نیاز به دوست صمیمی در تمامی سالهای بعدی زندگی حفظ میشود. هرچند شکل و نوع و حتی عمق روابط متفاوت میشود ولی معمولا در هر برههای نیاز به یک دوست احساس شده و در شکلهای مختلفی این گونه روابط تداوم پیدا میکنند.
نقش دوست صمیمی در زندگی
دوستان صمیمی نقش مهمی در زندگی هر فرد ایفا میکنند:
- دوست یا دوستانی که فرد خود را متعلق به آنها بداند، یکی از منابع اعتماد به نفس کودک است. برای اطلاع از راههای افزایش اعتماد به نفس کلیک کنید.
- هویت یابی در سنین نوجوانی توسط گروه همسالان و دوستان صمیمی رخ میدهد.
- دوستان صمیمی حمایت اجتماعی در مواقع نیاز فراهم میکنند.
- با دوستان صمیمی میتوان به تفریح پرداخت و در واقع منبع حس خوب و انرژی مورد نیاز فرد میباشند.
- دریافت حس همدلی و به اشتراک گذاشتن احساسات و عقاید.
- دریافت حس ارزشمندی و مهم بودن.
چگونگی ایجاد دوستیهای صمیمانه
گاهی افراد به دلایل گوناگون نمیتوانند دوستان صمیمی برای خود داشتهباشند و معمولا تنها میمانند. برخی نیز نمیتوانند کیفیت روابط خود با دوستانشان را بهبود ببخشند. برای اطلاع از دلایل نداشتن دوست خوب کلیک کنید. اگر به فکر صمیمیتر کردن رابطه خود با فرد خاصی هستید روشهای زیر به شما کمک میکند:
1- خود افشایی کنید
تا زمانی که شما شروع به صحبت کردن از خودتان نکنید، فرد مقابل مجالی برای نزدیک شدن به شما نمییابد. البته در این زمینه جانب اعتدال را رعایت کنید. لازم نیست تمامی اسرار خود را به یکباره بگویید. از صحبت کردن در مورد احساستان یا عقیده تان در یک مورد خاص شروع کنید.
2- از تمسخر و تحقیر بپرهیزید
افراد در یک برخورد صمیمانه با همدیگر، از تمسخر، تحقیر و قضاوت کردن یکدیگر پرهیز میکنند و بیشتر از اینکه متمرکز روی قضاوت کردن باشند، میل به شناختن و درک کردن یکدیگر دارند و میتوانند خود را جای فرد مقابل گذاشته و از دید او به مسائل نگاه کنند. شوخی کردن با تمسخر فرق دارد. شوخی به موقع و به جا باعث نزدیکی و صمیمیت هیجانی دو نفر میشود و رابطه آنها را عمیقتر میکند.
3- تعارفات را کنار بگذارید
در روابط صمیمانه افراد میتوانند خود را از قید و بند رسومات و بندهای فرهنگی رها کنند و به شکل راحت تری باهم گفتگو نمایند. دو دوست صمیمی همدیگر را با القاب صدا نمیزنند، بلکه اسم یکدیگر را بدون تکلف به زبان میآورند. تعارفات معمول را کنار میگذارند و میدانند به راحتی میتوانند خواسته خود را به زبان بیاورند و فرد مقابلشان هم همین حس را دارد.
4- برای یکدیگر وقت بگذارید
برای داشتن یک رابطه صمیمانه نیازمند وقت گذراندن با یکدیگر هستید. تفریحات مشترک داشتن، صحبت کردن در مورد یک کتاب که هر دو آن را خوانده اید، در میان گذاشتن وقایع روزمره و سایر مسائلی از این قبیل به نزدیکی هیجانی کمک میکند. در واقع هرچقدر دو نفر فضای مشترک بیشتری برای همدیگر خلق کنند، به یکدیگر نزدیکتر میشوند. دانستن برخی جزئیات مهم در مورد یکدیگر به صمیمی شدن شما با دوستتان بسیار کمک میکند. مثل اینکه تاریخهای مهم را در مورد او به خاطر بسپارید.
ویژگیهای رابطه صمیمانه
یک دوستی صمیمانه ویژگیهایی دارد که میتوان بر اساس آن در مورد کیفیت رابطه تصمیم گرفت:
- وجود سخاوت در فرد مقابل و در شما نشان دهنده این است که شما ارزش دوستی را میدانید و میل به بخشش در این رابطه دارید.
- درک و همدلی در یک رابطه نشان دهنده عمیق بودن آن میباشد. اگر شما حس میکنید دوستتان میتواند احساسات شما را درک کند، و شما به راحتی میتوانید آنها را با او در میان بگذارید، این نشان از کیفیت بالای رابطه میباشد.
- دوستان خوب در جهت تغییر دادن همدیگر تلاش نمیکنند. آنها همدیگر را با همه عیوب میپذیرند و در عین حال میتوانند انتقاد سازنده نسبت به یکدیگر بکنند.
- صداقت نکته مهمی در یک دوستی صمیمانه میباشد. اگر شما نمیتوانید با یکدیگر صادق باشید و دائما در حال مخفی کاری هستید، در مورد صمیمیت و عمق رابطه تان بیشتر تامل کنید.
تعارض در رابطه با دوست صمیمی
بیشترین خشمی که انسانها تجربه میکنند، به خاطر تعارض با افراد نزدیک رخ میدهد. یعنی به وجود آمدن اختلاف عقیده و نظر، تعارض، ناراحتی و عصبانی شدن در یک رابطه نزدیک بسیار محتمل و طبیعی میباشد. چگونگی حل مشکل و حل مسئله در بهبود کیفیت روابط صمیمانه نقش مهمی دارد. پیشنهاد میکنیم در این زمینه مقاله حل مسئله را مطالعه کنید.
دلایل قطع رابطه با دوست صمیمی
گاهی اوقات تعارضها و تنشها به قدری زیاد میشود که شما تصمیم میگیرید ارتباطتان با دوستتان را قطع کنید. موارد زیر از جمله دلایلی هستند که به شما میگویند چرا باید رابطه خود را با فرد مقابل تمام کنید:
- اگر در این رابطه دائما ناامید و ناکام میشوید، مستعد آسیب در طولانی مدت هستید. اگر حس میکنید همیشه این شمایید که در یک رابطه انرژی صرف میکنید و فرد مقابلتان دائما شما را ناامید کرده و هیج وقت به توقعات و خواستههای شما اهمیتی نمیدهد، در مورد رابطه تان بیشتر بیندیشید. برای اطلاع از بهترین روشهای تمام کردن دوستی کلیک کنید.
- اگر در مقابل دوستتان دائما احساس تنش و اضطراب میکنید، دائما نگران هستید، مجبور به خود سانسوری میشوید، بدانید این رابطه چندان مفید نیست.
- اگر مجبورید دائما در مقابل دیگران بخاطر اینکه با او هستید احساس شرم را تجربه کنید، از کارهایش خجالت بکشید یا هر احساس مشابه دیگر، به جای اینکه در صدد تغییر او برآیید، سعی کنید فاصله مناسبتان با او را تنظیم کنید.
- دوست صمیمی تان به شما خیانت کند یا کاری کند که شما دیگر نتوانید به او اعتماد کنید. ممکن است یک اشتباه را دائما تکرار کند و صدمات جبران ناپذیری به شما وارد کرده باشد. برای آگاهی از انواع خیانت کلیک کنید.
- ممکن است در یک رابطه دوستی دیگر حرفی برای گفتن با هم نداشته باشید. این اتفاق بعد از چندین سال به خاطر تغییراتی که برای هر دوی شما پیش میآید، رخ میدهد. گاهی اوقات بهتر است در چنین مواردی رابطه تان را به تدریج کم کنید.
رهایی از احساس تنهایی
برخی افراد با وجود داشتن دوستان صمیمی احساس تنهایی میکنند و همواره خود را در جمع جدا از دیگران میدانند. ممکن است شما نیز نتوانید ارتباط صمیمانه با کسی برقرار کنید و مدام دچار احساس تنهایی شوید. بهتر است برای رهایی از این وضعیت قدمی در جهت تغییر رویه زندگی بردارید. مراجعه به مشاوره روانشناسی به شما کمک خواهد کرد نسبت به خود و اطرافیان نگاهی متفاوت داشته باشید و با تقویت مهارتهای ارتباطی دوستان صمیمی پیدا کنید.