سرماخوردگی روانی چیست؟ | معرفی روش های درمان آن

سرماخوردگی روانی یا همان افسردگی یک اختلال شایع روانپزشکی است، که میزان ابتلای آن بالاست و مارتین سلیگمن از از نویسندگان و روان شناسان معروف آمریکایی نیز به دلیل شیوع بالای افسردگی، از این اختلال به عنوان سرماخوردگی روانی نام می برد. افسردگی به عنوان یک اختلال روانی مرتبط با خلق و خو، تحت عنوان سرماخوردگی روانی و بیماری که شیوع بالایی در میان مردم دارد، موضوع مقاله امروز ما است. در ابتدا به تعریفی از این اختلال و سپس علل و عوامل آن پرداخته می شود.  

سرماخوردگی روانی یا افسردگی

افسردگی نوعی اختلال روانپزشکی مرتبط با اختلالات خلقی است، که از نظر فیزولوژیکی به دلیل اختلال در عملکرد سلول های عصبی مغز و کاهش سطح سروتونین و دوپامین مغز ایجاد می شود. علائم افسردگی حداقل باید دو هفته ادامه داشته باشد و بیماری است که حدود سه تا شش ماه اول معمولا بهبود می یابد؛ ولی بستگی به بستر شکل گیری و عامل ایجاد آن یا عدم درمان به موقع، ممکن است ادامه پیدا کند. بنابراین باید نسبت به درمان آن اقدام کرد.

تفاوت افسردگی و غم

افسردگی بیماری است، که از نظر مدت و شدت با غم تفاوت اساسی دارد. غم حالتی موقتی است، که در بعضی مواقع شخص تجربه می کند و ناراحتی و بی انگیزگی موقت است، که به سرعت برطرف می شود. شدت آن نیز به اندازه ای نیست که روی کیفیت زندگی شخص تاثیر پایدار و زیادی داشته باشد. اما افسردگی اختلالی است، که تغییرات خلق نسبتا پایداری دارد و معمولا اگر دو هفته ادامه داشته باشد، نشانه افسردگی است. شدت ناراحتی و نوسان خلق در افسردگی نیز بالا است، طوری که سبک زندگی شخص را تغییر می دهد و کیفیت آن را کاهش می دهد.  

علائم افسردگی یا سرماخوردگی روانی

افسردگی علائم مشخصی دارد، که در صورت ادامه به مدت دو هفته باید جدی گرفته شده و پیگیری شود. از جمله شایع ترین علائم این اختلال عبارتند از:

1-خلق پایین

از مهمترین نشانه های افسردگی وجود نوسان خلق و اغلب تجربه خلق پایین و بی حوصلگی است. فرد افسرده در بیشتر مواقع ناراحت، بی حوصله است و تعامل مثبت کمی با دنیای اطراف خود دارد. فرد مبتلا به افسردگی آستانه تحمل پایینی دارد و تحریک پذیر بوده، مستعد انگیختگی عصبی است. با کوچکترین چیزی ناراحت شده و به هم می ریزد. بنابراین نیاز دارد، که از طرف اطرافیان درک شود. در این رابطه می توانید از مشاوره افسردگی راهنمایی بخواهید.

2-سرماخوردگی روانی | بی علاقگی

اشخاص افسرده کمتر از دیگران به محرک های محیطی علاقه نشان می دهند و معمولا نسبت به چیزهایی که در گذشته باعث شادی ایشان می شده، بی تفاوت می شوند. علاقه ای به انجام فعالیت های روزانه نشان نمی دهند. چیزی نمی تواند تاثیر مثبتی روی خلق آن ها داشته و بازخورد چندان متفاوتی به موضوعات اطراف ندارند.

3-بی قراری و اضطراب

در این بیماران بی قراری و اضطراب از نشانه های شایع افسردگی است. فرد افسرده تعادل روحی و جسمی زیاد ندارد. بیشتر مواقع اشخاص مضطربی هستند، بدون این که منشا این اضطراب یا بیقراری مشخص باشد، زمانی که بی قراری یا اضراب آن ها زیاد می شود از درون آشفته می شوند، نمی توانند یک جا بشینند، آرام و قرار ندارند. در صورتی که درمان نشوند، میزان اضطراب آن ها به مرور افزایش پیدا می کند.

4-سرماخوردگی روانی | اختلال خواب

از رایج ترین نشانه های سرماخوردگی روانی، بهم خوردن الگوی خواب بیمار افسرده است. به سختی به خواب می رود و تا دیروقت درگیر افکار مختلف است و دیر به خواب می رود. بنابراین در طول روز احساس نیاز بیشتری به خواب پیدا می کند. بی خوابی کیفیت هوشیاری و تمرکز آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد. برای آگاهی بیشتر درباره اختلالات خواب کلیک کنید.

5-احساس بی ارزشی

خمودگی، بی حوصلگی و کم شدن توانایی روحی باعث می شود، افراد افسرده کمتر علاقه ای به انجام فعالیت و وظایف روزمره نشان دهند. کاری که تعمدی نیست و نتیجه ی تغییرات شیمایی مغز است؛ اما می تواند باعث شود فرد و اطرافیان او، قضاوت های نادرستی در مورد شخصیت فرد داشته باشند و این طرز فکر، حس بی کفایتی و بی ارزشی را به فرد بیمار می دهد. او خود را فرد غیرمفید و بی کفایتی می بیند، که از عهده مسئولیت ها برنمی آید.

6-عدم تمرکز

افسردگی بیماری است که از نظر جسمی و روحی تاثیرات بدی روی شخص و زندگی او می گذارد. فردی که شب ها را به درستی نمی خوابد، قاعدتا روزها نیز شخص متمرکزی نخواهد بود و به دلیل کمبود استراحت تمرکز و هوشیاری مناسبی هم ندارد. فرد افسرده دچار عدم تمرکز و پرش فکر می شود، به مدت طولانی نمی تواند، روی یک موضوع متمرکز باقی بماند و توانایی ذهنی او کاهش می یابد.

7-احساس پوچی و ناامیدی

از دیگر نشانه ها و پیامدهای افسردگی احساس پوچی و درماندگی در فرد بیمار است. او دورنمایی در آینده نمی بیند، زندگی را بیهوده تصور می کند و احساس امیدی به روزهای آتی ندارد. روزها را بی هدف و بی انگیزه سپری می کند، بدون این که امیدی به آینده یا علاقه ای برای ساختن آن داشته باشد. معنایی در زندگی نمی بیند، که محرک او برای پیشرفت باشد. گریه کردن و تجربه ی غم در بین افراد افسرده نیز شایع است. تجربه حس غم و پوچی باعث می شود، فرد افسرده احساس درماندگی کند، گاه به گاه به خلوت خود پناه می برد، گریه می کند و کلا تعادل روحی کمی دارد.

8-تغییر اشتها

در بین افراد مبتلا به افسردگی، تمایل به خوردن غذا به دلایل روانی کم یا زیاد می شود. عده ای به بی اشتهایی دچار شده و دیگر تمایل چندانی به خوردن غذا ندارند. بنابراین با کاهش وزن روبر می شوند. دسته ای نیز بار روانی بیماری را با خوردن جبران می کنند و به پرخوری عصبی دچار می شوند که نتیجه آن افزایش وزن است.

9-گرایش به انزوا و تنهایی

فردی که اختلال خلق دارد، کمتر از قبل با دیگران تعامل دارد، دوست دارد تنها باشد، حتی از اطرافیان فاصله می گیرد و به مرور منزوی می شود. تمایل به تنهایی در افراد افسرده از نشانه های واضح این بیماری است. این افراد کمتر به بودن در جمع علاقه نشان می دهند، کمتر به دیدن دیگران می روند. روابط اجتماعی خود را محدود می کنند. برای آگاهی بیشتر درباره گوشه گیری و انزوا طلبی کلیک کنید.

10-سرماخوردگی روانی | انرژی پایین

فردی که افسرده است و خلق پایینی دارد، به دلایل تجربه غم، حس پوچی، بی علاقگی و بی خوابی، انرژی زیادی برای زندگی و انجام کارها و امور روزانه ندارد. بین میزان انرژی و خلق بالا رابطه مستقیمی وجود دارد. هرچقدر خلق و نشاط بیشتری داشته باشید، به همان میزان احساس انرژی خوب و بالایی خواهید داشت. در افراد افسرده کاهش خلق و خو روی میزان انرژی آن ها نیز تاثیر مطلوب می گذارد.

11-افکار آسیب به خود یا دیگران

بیماری افسردگی به مرور و در اثر عدم درمان پیشرفت می کند و می تواند خطرناک شود، به شکلی که بیمار به فکر آسیب زدن به خود یا دیگران می افتد. ممکن است فکر یا حرف از خودکشی داشته باشد، افکار وسواس گونه تجربه کند، بدبینی داشته باشد و بخواهد به اطرافیان خود آسیب بزند. بنابراین بیماری است که باید حتما درمان شود.  

علل افسردگی یا سرماخوردگی روانی

افسردگی از اختلالاتی است که به دلایل متفاوتی اتفاق می افتد و عوامل ژنتیکی، بیماری های زمینه ای، سن بالا، تنهایی و ... می توانند، در ابتلا یا بروز آن موثر باشند، که در ادامه به شرح مهم ترین فاکتورهای تاثیر گذار خواهیم پرداخت.

1-تغییر مواد شیمایی مغز

یکی از مهمترین دلایل ابتلا به افسردگی تغییرات شیمیایی در مغز است. زمانی که کارکرد سیستم عصبی مغز دچار مشکل می شود، میزان سرتونین و دوپامین در مغز که مسئول تنظیم خلق و خو می شوند، پایین می آید و این اتفاق عامل ایجاد تغییرات خلقی در فرد و غالب شدن روحیه ناراحتی و افسردگی بر فرد می شود. سروتونین و دوپامین از مواد شیمایی متعادل کننده ی خلق و افزاینده ی میزان شادی و نشاط فرد هستند، که کاهش میزان آن ها در ابتلای فرد به افسردگی موثر است.

2-کمبود اعتماد به نفس

در افرادی که به دلایل مختلف اعتماد به نفس پایینی دارند، احتمال بروز افسردگی وجود دارد. زیرا هر چه اعتماد به نفس در یک شخص پایین باشد، میزان پاسخ گویی مثبت و موثر او به مشکلات زندگی تحت تاثیر این اعتماد به نفس پایین و غیرکارامد است. افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند، قادر نیستند به نحو صحیح از پس مشکلات خود برآمده و کمتر می توانند استرس خود را مدیریت کنند.

3-بیماری های مزمن

در برخی افراد وجود بیماری های مزمن و جدی که درمان آن دردسرهای زیادی به همراه دارد، محرک ابتلای آن ها به افسردگی می شود. دست و پنجه نرم کردن با بیماری مزمن در دراز مدت روی روان انسان تاثیرات نامطلوبی می گذارد و شخص را با ناامیدی مواجه می کند. تحمل درد و ناراحتی و ناامیدی در روند درمان بیماری های جدی از عوامل خطر برای ابتلا به افسردگی هستند.

4-مصرف مواد مخدر

از دلایل جدی ابتلا به افسردگی است. معمولا افرادی که مهارت کافی برای مقابل با مشکلات را ندارند، مصرف مواد مخدر را به عنوان جایگزین و راه فرار از دردها انتخاب می کنند و در کوتاه مدت به آرامش می رسند. اما در ادامه فرایند مصرف مواد مخدر، متاسفانه به افسردگی مبتلا می شوند.

5-سرماخوردگی روانی | اضطراب

یکی از دلایل مهم ابتلا به افسردگی، تجربه پی در پی اضطراب در زندگی است. عوامل اضطراب زای زیادی محرک ابتلا به افسردگی هستند، نگرانی از دست دادن شغل، موقعیت اجتماعی، از دست دادن دیگران، طلاق، بیماری یا هر عامل دیگری که برای فرد نگران کننده بوده و تولید اضطراب می کند، زمینه ابتلا به افسردگی او را فراهم می کند. پس اولین قدم برای از بین بردن افسردگی و دل گرفتگی درمان اضطراب است.

6-سرماخوردگی روانی | تنهایی

یکی دیگر از محرک های عامل افسردگی تجربه تنهایی است، که پیامد شرایط متفاوت زندگی در سنین مختلف است. جوانانی که نمی توانند ازدواج کنند، سالمندانی که در سنین بالا کسی را برای هم دردی و مراقب ندارند، یا هر عامل دیگری که تنهایی را به ارمغان می آورد، پیامدهای ناخوشایندی مانند غم و ناراحتی، اضطراب و افسردگی را به دنبال دارد.

7-تجارب نامطلوب

افرادی که در خانواده های نامناسب رشد می کنند، در معرض خشونت والدین و جامعه قرار می گیرند، مورد سوء استفاده قرار می گیرند یا درمعرض تبعیض با سایر اعضای خانواده قرار می گیرند، احتمال بیشتری وجود دارد که به افسردگی دچار شوند.
تجربه های ناخوشایند در طول زندگی، نیز از عواملی است که ممکن است، ریسک ابتلا به افسردگی را بالا ببرد. افرادی که با شکست در زندگی روبرو می شوند، طلاق می گیرند، عزیزی از دست می دهند، در هدف خود به نتایج دلخواه نمی رسند و مواردی این چنین محرک هایی هستند، که با تاثیر نامطلوب بر روح و روان شخص شرایط افسردگی را فراهم می آورند.برای آگاهی بیشتر درباره علت افسردگی کلیک کنید.

8-سرماخوردگی روانی | عوامل ژنتیک

از دیگر فاکتورهای موثر در افسردگی وجود عوامل ژنتیکی است. در خانواده ای که والدین یا یکی از آن ها افسردگی را تجربه کرده باشد، احتمال این که فرزندان نیز به این اختلال دچار شوند، وجود دارد. تعدادی از ژن ها که باعث ابتلا به افسردگی هستند، می توانند به فرزندان منتقل شوند. از طرف دیگر والدین افسرده نمی توانند، ارتباط عاطفی خوبی با فرزند خود برقرار کنند و این موضوع رشد کودک را در زمینه های مختلف مختل می کند و باعث می شود خودتنظیمی کودک، مقابله با اضطراب و تنظیم عواطف در کودک به شکل صحیح رشد نمی کند. این مشکلات از عوامل انتقال افسردگی به کودک خواهد بود. برای آگاهی بیشتر درباره عوامل تحریک کننده افسردگی کلیک کنید.  

درمان افسردگی(سرماخوردگی روانی)

افسردگی یک اختلال شایع روانپزشکی است، که به دلایل روانی و مشکلات محیطی، ژنتیک یا علل دیگر می تواند اتفاق بیفتد و به روش های مختلفی قابل درمان است که به برخی از مهمترین آن ها اشاره می شود. از بهترین راه های درمان افسردگی مراجعه به روانپزشک و ارائه شرح حالی از حالاتی که تجربه می کنید و دریافت دارو زیر نظر روانپزشک مربوطه است. درمان زودهنگام افسردگی باعث می شود، خیلی زود علائم بیماری از بین برود و شخص به زندگی طبیعی خود بازگردد
سبک زندگی و انجام یک سری راهکارها جهت فاصله گرفتن از شرایط مسبب بیماری است که از جمله آنها موارد زیر است. افسردگی شیوع بالایی دارد و تعداد افراد زیادی را درگیر می کند. از کودکان تا بزرگسالان ممکن است، در زندگی خود یک بار افسردگی را تجربه کرده باشند. به دلیل همین شیوع بالای این بیماری است، که به آن سرماخوردگی روانی گفته می شود، پس نگران نباشید و امیدوار باشید با پیگیری درمان به سرعت بهبود یابید. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره دنیای افسردگی کلیک کنید.

1-ورزش

ورزش کردن از فعالیت هایی است، که باعث افزایش میزان سروتونین بدن می شود. بنابراین به کمک ورزش با تغییر میزان سروتونین و دوپامین می توانید، به تنظیم مجدد خلق و خو  و بالا رفتن روحیه شاد خود کمک کنید و از علائم این اختلال فاصله بگیرید.

2-افزایش مهارت های فردی و اجتماعی

در افرادی که دچار ضعف شخصیتی هستند، به عنوان مثال افرادی که عزت نفس پایین یا اعتماد به نفس پایینی دارند، افزایش مهارت های فردی یا اجتماعی به جبران ضعف های آن ها کمک می کند و باعث می شود، ضمن مقابله بهتر با مشکلات به بهبود روحیه خود نیز کمک کنند. افرادی که نسبت به شرایط خود اشراف دارند، بیماری خود را می شناسند و نسبت به راه های درمان آن آگاهی پیدا می کنند، زودتر می توانند، از خود مراقب کنند و برای درمان بیماری خود دست به اقدامات مناسب بزنند.  

حرف آخر

افسردگی یا سرماخوردگی روانی، یک بیماری است که با تغییر سلامت روان، کیفیت زندگی را پایین می آورد و چون یک بیماری پنهان است، که نشانه های آن با غم و ناراحتی اشتباه گرفته می شود، تشخیص و درمان دیرهنگام آن، سبک زندگی سالم را تغییر می دهد. بنابراین هوشیاری نسبت به علائم این اختلال و پشتکار برای کمک به بیمار مبتلا بسیار مهم است. در این رابطه می توانید از مشاوره روانشناسی راهنمایی و مشورت بخواهید.