نقش والدین در آموزش مجازی | آموزش مجازی و مشکلات آن برای والدین

با شیوع ویروس کرونا، نقش والدین در آموزش مجازی یکی از پرسش های آنان است. امر آموزش در کنار تمام فعالیت ها در گذر زمان تغییرات زیادی را پشت سر گذاشته است. در قرن کنونی نیز صورت مجازی و آنلاین آن به شدت در حال گسترش در اکثر کشور های دنیا است. اما حتی با توسعه امر تدریس و افزایش کیفیت نسبی امر یادگیری، هنوز هم نقش والدین در تثبیت آموخته ها در فرزندانشان غیر قابل انکار است. حال باید دید که چگونه می توان بین امر مجازی شدن آموزش و والدین ارتباطی مناسب برقرار کرد. حال این مقاله قصد دارد به بررسی بحران کرونا، چالش آموزش غیر حضوری و نقش پررنگ تری که والدین در امر آموزش مجازی پیدا کرده اند بپردازد.  

نقش والدین در تعلیم و تربیت فرزندان

وقتی صحبت از تعلیم و تربیت فرزندان به میان می آید، کمتر خانواده ای است که دغدغه نداشته باشد. چرا که همه والدین خواستار خوشبختی فرزندان خود در تمام ابعاد زندگی هستند. بدون شک مدرسه، دانشگاه، شغل، ازدواج و...، همگی در این مسیر موثر هستند اما والدین چه نقشی در این مسیر دارند؟ در همین راستا میتوانید از مشاوره تحصیلی نیز کمک بگیرید.

اینفوگرافیک نقش والدین در آموزش مجازی

1-نقش والدین در آموزش مجازی |کودکان قبل از دبستان

مهم ترین دوره سنی ارزش سازی مهارت های ارتباطی و اجتماعی در کودکان، قبل از ورود آن ها به دبستان است. در این دوره نگاه آن ها تنها به سوی والدین خود است. در اغلب مواقع مادر برای آن ها معلم و پدر برایشان ناظم است. بنابراین اگر والدین بخواهند قوانین، عقاید و ارزش های فرهنگی را برای فرزندان خود درونی سازی کنند بهتر است از همین دوران شروع کنند. هر عملی که والدین انجام دهند، الگویی برای کودکان است و تشویق آن رفتار آن را در کودک تثبیت می کند.

2-کودکان در دبستان

در سال های اولیه ورود به دبستان کودک همچنان والدین خود را قبول دارد، اما به مرور زمان شخصیت معلم مهربان شروع به شکل گیری می کند. متاسفانه اغلب والدین گمان می کنند که با ورود کودکان به دبستان دیگر نیازی به آن ها در امر آموزش زندگی به کودک نیست. در حالی که شاید این نیاز حتی بیش تر از قبل بشود. چرا که کودکان مادران را با معلمین خود مقایسه می کنند. همچنین بر خلاف هدف ایده آل سیاست آموزشی، اغلب مدارس تنها بر جنبه های درسی فرزندان تمرکز می کنند. در این بین به نظر می رسد بهترین راهکار، مشارکت والدین در امر تربیت فرزندان با مدارس است.

3-کودکان در مقاطع بالاتر

در سنین نوجوانی و جوانی محیط دوستان و دوست صمیمی اهمیت ویژه ای برای هر فرد دارد. چرا که هویت او به عنوان یک شخص مستقل در حال تکامل است. بنابراین در این دوره های سنی اغلب افراد نسبت به نظرات والدین، معلمین و...، نظری متفاوت و حتی در پاره ای از موارد مخالف دارند. با توجه به این ویژگی بهتر است که والدین در مقابل، رفتاری شکیبانه تر داشته باشند. چرا که فرزندان برای انجام کار هایی که در گذشته تنها برای جلب رضایت والدین خود به انجام آن ها دست می زدند، حال برای انجام آن ها در این دوره سنی به دنبال دلیل هستند. در این دوره های سنی نقش والدین دوباره مثل قبل از شروع دبستان، البته با رویکردی متفاوت تر، پر رنگ تر می شود.  

نقش والدین در آموزش عالی فرزندان

یکی از دل مشغولی های همیشگی پدر ها و مادر ها، موفقیت های تحصیلی فرزندان است. بر اساس پژوهش های انجام شده نیز می توان نتیجه گرفت که بستر خانواده نقشی غیر قابل انکار در موفقیت تحصیلی فرزندان دارد.
اغلب افرادی که دارای تحصیلات آکادمیک عالی هستند، در خانواده هایی پرورش یافته اند که در امر آموزش تحصیلی آن ها مشرکت داشته و فرزندانشان را به فراگیری آموزش های تحصیلی تشویق کرده اند. همچنین نهاد آموزش‌ هر جامعه ای نیز برای تثبیت آموخته‌ ها و تربیت انسان هایی سالم، به مشارکت فعال خانواده نیاز دارد. در ادامه با تعدادی از راهکار های مشارکت والدین و نهاد آموزش آشنا می شویم.

راهکار های مشارکت والدین و نهاد آموزش

• ارتباط با مدرسه: مشارکت والدین با مدرسه می‌تواند به ایجاد رابطه ای سازنده بین والدین و مدرسه کمک کند. این مشارکت همچنین در روند افزایش انگیزشی تحصیلی فرزندان تاثیر خواهد داشت.
• کمک به فرزندان در تکالیف: همکاری والدین در حین انجام تکالیف درسی می ‌تواند در امر انجام تکالیف، تمرین ها و تثبیت آموخته ‌های مدرسه نقش داشته باشد.
• تشویق غیر مادی فرزندان: تشویق کودکان یکی از اساسی ترین راه های افزایش انگیزه تحصیلی فرزندان است. اما باید توجه داشت که هدف نهایی درونی شدن این انگیزه است. بهتر است پاداش جنسی غیر مادی داشته باشد تا منجر به انگیزه درونی برای فرزندان بشود. ارائه پاداش ‌هایی مادی و البته قابل انتظار نتیجه ای جز کاهش انگیزش درونی فرزندان را به همراه ندارد.
• آگاهی از وضعیت تحصیلی فرزندان: بهتر است که والدین از وضعیت و عملکرد های تحصیلی فرزندان آگاهی یابند و در نتیجه از نقاط ضعف و قوت تحصیلی فزندان خود به شناختی درست برسند. این شناخت درست به والدین کمک می کند که به استعداد های فرزند خود آگاهی یافته و او را به مسیر بالفعل کردن استعداد ها سوق دهند.

 

بحران کرونا و تغییر روند یادگیری

کرونا ویروسی است که حدود دو سال است در تمام جهان ریشه دوانده و جان انسان های بسیاری را گرفته است. بسیاری از مشاغل و فعالیت ها تحت تاثیر این ویروس قرار گرفته اند و تعطیل شده اند. در این بین ضربه ای که امر آموزش خورده است، پررنگ تر است. در ادامه به تبیین مشکلات آموزشی ناشی از بحران ویروس کرونا می پردازیم.

نقش والدین در آموزش مجازی |کرونا و امر آموزش  

محیط های آموزشی علاوه بر نقش آموزش درسی نقش آموزش مهارت های زندگی را نیز بر عهده دارند که یکی از مهم ترین آن ها آموزش مهارت های اجتماعی است. همچنین گروه های دوستی که در این محیط ها ایجاد می شوند بسیار مهم و تاثیر گذار در روند زندگی و شکل گیری انواع تیپ های شخصیتی افراد است.
متاسفانه با شیوع کرونا این بیماری بر این بخش از جامعه نیز سایه انداخت و منجر به تعطیلی موقت این محیط ها شده است. حال سوال اصلی این است. در حالی که نوع آموزش تغییر کرده است، چگونه می توان به گونه ای عمل کرد که دانش آموزان کمترین آسیب ممکن را در حوزه های مختلف از این تغییر بخورند؟  

آموزش مجازی و مشکلات آن

متاسفانه به دلیل عدم آمادگی و آگاهی، با شیوع کرونا امر آموزش در کشور های مختلف از نوع متداول حضوری به غیر حضوری و به اصطلاح مجازی تغییر کرد. در ادامه با پیامد هایی که این تغییر ناگهانی با خود داشته است بیشتر آشنا می شویم.

1-افت شدید یادگیری و انگیزه تحصیلی

در امر آموزش یکی از مهم ترین بحث ها، بحث یادگیری حضوری و جمعی است. متاسفانه از زمان شیوع ویروس کرونا و تعطیلی محیط های حضوری آموزشی، می توان گفت تمام جنبه های آموزشی شکل غیر حضوری به خود گرفته است. در این بین ایران نیز مثل بسیاری از کشور های دیگر با افت شدید یادگیری و انگیزه در دانش آموزان مواجه شده است که یکی از دلایل عمده این امر مجازی شدن و از بین رفتن فضای گروهی حضوری آموزش است.

2-عدم دسترسی تمام خانواده ها به امکانات آموزش مجازی

بسیاری از خانواده ها توانایی فراهم کردن شرایط و امکانات مناسب مورد نیاز برای آموزش مجازی فرزندان خود را در اختیار ندارند. به خصوص با مشکلات اقتصادی ناشی از کرونا، هزینه های آموزش مجازی نیز خود مشکلی دیگر است. همچنین شرایطی نظیر کند بودن، پر هزینه بودن، عدم آنتن دهی در برخی از مناطق و...، همگی می توانند بهره مندی از آموزش های مجازی را با چالش مواجه می کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه بهتر شدن آموزش مجازی کلیک کنید.

3-عدم آشنایی دانش آموزان و معلمان با آموزش مجازی

یکی دیگر از مشکلات عمده آموزش مجازی، عدم آگاهی معلمین و دانش آموزان نسبت به آموزش مجازی و نرم افزار های مرتبط با آن است. در حقیقت بسیاری از معلمین با استفاده از ابزار های سنتی امر تدریس را انجام می دهند و تغییر ناگهانی روند آموزش آن ها را مجبور کرده است که در بستر اینترنت و نرم افزار های مرتبط با آن به ادامه تدریس بپردازند. این در حالی است که بسیاری از آن ها به دلایل مختلف آگاهی و توانایی کافی را در این زمینه ندارند. همین مسئله تدریس را برای آنان و یادگیری را برای دانش آموزان بسیار سخت می کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه تکنیک های یادگیری سریع کلیک کنید.

4-نقش والدین در آموزش مجازی |عدم ارتباط مستقیم

در کلاس های حضوری تسلط معلمین چه در زمینه درسی و چه در سایر زمینه ها بر دانش آموز تا حدود زیادی کامل است. در حالی که در امر آموزش مجازی هیچگونه ارتباط مستقیمی نه تنها بین معلمین و دانش آموزان، بلکه بین خود دانش آموزان نیز برقرار نیست. بنابراین همین مسئله در روند آموزش و ارزشیابی ها آموزشی اثر سوء می گذارد. متاسفانه تقلب در ارزشیابی های آموزشی مجازی به صورت گسترده تری افزایش می یابد و به همین دلیل نمی توان به این ارزشیابی ها اعتماد داشت. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه مهارت ارتباط موثر با دیگران کلیک کنید.

5-فشار شدید و اصلی بر خانواده

به نظر می رسد در زمان حال فشار اصلی آموزش مجازی بر رو دوش خانواده ها است. چرا که این خانواده است که آگاهی بهتری نسبت به اهمیت تحصیل فرزندان خود دارند و هنگامی که کاستی های آموزش مجازی را مشاهده می کنند، خود احساس وظیفه می کنند. با این حال والدین نیز نمی توانند به خوبی از پس جبران کاستی های آموزش مجازی بر آیند. دلیل اصلی این امر نیز تغییر برخی از مسائل علمی و روش های آموزشی است که والدین به دلیل نداشتن تخصص و تجربه، در روند تدریس به فرزندان خود دچار مشکلات جدی می شوند. در همین زمینه شما میتوانید از مشاوره خانواده نیز کمک بگیرید.  

نقش والدین در آموزش مجازی

شاید گفته شود که والدین چه کمکی می توانند در امر آموزش مجازی فرزندان خود بکنند؟ به خصوص که مشکلات اقتصادی و عدم داشتن وقت کافی امکان همکاری والدین را بسیار محدود می کند. با این حال نمی توان نقش والدین را در آموزش مجازی نفی کرد. چرا که تنها روش آموزش تغییر کرده است نه کل ماهیت آموزش.
قبل از شیوع کرونا والدین با شروع مدارس برنامه ریزی مشخصی داشتند و فشار کمتری را احساس می کردند. اما امروزه والدین باید زمان بیشتری را برای امور تحصیلی فرزندان خود بگذارند و با شیوع کرونا و اضطراب ناشی از آن با فشار بیشتری رو به رو شدند. مهمترین نقش های والدین عبارتند از: برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه تخلیه روانی کلیک کنید.

نقش والدین در آموزش مجازی |نقش والدین

• فراهم کردن ابزار لازم: با این که اوضاع ضعیف اقتصادی امکان تحصیل را با مشکلات جدی مواجه می سازد اما با این حال اولین نقش اساسی والدین تهیه حداقل امکانات لازم برای آموزش مجازی فرزندان است. تهیه لپ تاب، تلفن همراه، خرید اینترنت و..، نمونه هایی از تهیه امکانات برای آموزش مجازی فرزندان است.
• افزایش سواد رسانه ای فرزندان: هنگامی که کسی از ابزاری استفاده می کند باید از ویژگی های آن ابزار و در عین حال طرز استفاده از آن آگاهی نسبی را داشته باشد. استفاده از بستر های مجازی نیز به آشنایی از آن نیاز دارد. همچنین والدین بهتر است که به فرزندان خود مرز های اینترنت را بیاموزند تا از وقوع مسائل حاشیه ای و مخرب، جلوگیری شود.
• نظارت بر انجام تکالیف در منزل: والدین در زمان کنونی بهتر است نظارت خود بر انجام تکالیف فرندان را افزایش دهند. چرا که به دلیل کاهش انگیزه، بسیاری از دانش آموزان تکالیف خود را به درستی انجام نمی دهند و در نتیجه با عدم یادگیری درست مواجه می شوند. نظارت مناسب والدین این احساسات را در آن ها تقویت می کند که چیزی جر شیوه آموزش تغییر نکرده است و آن ها باید تکالیف خود را انجام دهند.
• نظارت فرزندان در زمان برگزاری ارزشیابی های مجازی: با توجه به این که امر آموزش دارای یک سلسله مراتب برای نتیجه بخشی بهتر است، در زمان برگزاری آزمون های مجازی بهتر است که والدین بر فرزند خود نظارت داشته باشند تا او ارزشیابی های خود را به شیوه درست آن انجام دهد.

برخی دیگر از نقش های والدین

• ارتباط موثر با عوامل مدرسه در جهت مشارکت آموزش: وجود ارتباط مناسب بین معلم و والدین نه تنها به والدین در امر مشارکت آموزشی بهتر کمک می کند، بلکه برای دانش آموز نیز احساس خوبی را به همراه دارد. همچنین والدین با آگاهی از روند تحصیلی فرزندان خود، به درک بهتری از نقاط قوت و نقاط ضعف تحصیلی او می رسند.
• مراقبت فرزندان در برابر آسیب های فضای مجازی: والدین به خوبی به دو پاره بودن اینترنت واقف هستند. بنابراین برای جلوگیری از وقوع هر آسیب احتمالی، بهتر است که برای آنان زمان هایی را مشخص کنند و با توجه به سن کم تر آن ها برای فعالیت آن ها محدودیت بگذارند. تمامی این فعالیت در هدف بهره مندی بهتر از فضای مجازی چه در امر آموزش و چه در سایر امور است؛ اما با توجه به استفاده ضروری از بستر مجازی، بهتر است که امکان آسیب را به حداقل رساند.

تقویت مهارت های زندگی و حس مسؤلیت پذیری: با توجه به این که در شرایط قرنطینه، دانش آموز از فعالیت های گروهی لازم برای تقویت بسیاری از مهارت های زندگی خود محروم می شود، بهتر است که والدین آن ها را ترغیب به انجام این فعالیت ها با خودشان بکنند. به طور مثال در بازه هایی که زمان استراحت آن ها است، با آن ها صحبت کنند، با آن ها بازی کنند، وعده های غذایی را با آن ها بخورند وسایر فعالیت ها.  

سخن آخر

اگرچه آموزش مجازی برای دانش آموزان، به خصوص در پایه های نخست، یک چالش بزرگ است. اما اگر والدین به توانند در کنار فرزندان خود باشند، آنها میتوانند از این چالش به خوبی بگذرند. اگر شما هم در این زمینه مسئله ای دارید می‌توانید موضوع را با روانشناسان ما در مرکز مشاوره حامی هنر زندگی در میان بگذارید. برای کسب اطلاعات بیشتر از مشاوره روانشناسی کلیک کنید.