- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با ترک سیگار پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.
طبق تحقیقات 70 درصد سیگاریها تمایل به ترک سیگار دارند اما چرا همه مصرف کنندگان اقدام به ترک نمیکنند و تنها بین 6 تا 30 درصد افراد موفق به ترک طولانیمدت میشوند؟ در واقع ترک سیگار آسان است، افراد زیادی هزاربار آن را ترک کردهاند اما آنچه که اهمیت دارد ترک سیگار به طور کامل است. اعتیاد به مصرف سیگار مشکل و سخت اما قابل درمان است. برای آنکه در ترک سیگار موفق شوید، باید به عوامل زیادی از جمله جنبههای جسمی و روانی توجه کنید و همه جوانب را بسنجید. حتی ممکن است در این راه چندین بار شکست بخورید. اما بالاخره راه پیروزی را پیدا میکنید و مطمئن باشید در صورتی که اصولی و درست تصمیم بگیرید به آنچه که میخواهید میرسید. اگر هنوز تصمیم به ترک اعتیاد خود به سیگار نگرفتید و یا بعد از چند با تلاش شکست خوردهاید، بهتر است ادامه این مقاله را مطالعه نمایید. برای کسب اطلاعات در زمینه مشاوره ترک اعتیاد به مواد مخدر و سیگار کلیک کنید.
تصمیم گیری برای ترک سیگار
اولین و مهمترین قدم در ترک سیگار تصمیم گیری برای ترک آن است. اهمیت این مرحله در روزهای پیش روی شما که سختی ترک و غلبه بر وسوسه بعد از ترک است، خود را نشان میدهد. برای این که از تصمیم درست آگاه شوید و انگیزه خودتان برای ترک سیگار را پیدا کنید به چند راهکار اشاره میکنیم.
پس انگیزه برای ترک یکی از مهم ترین عوامل در موفقیت این کار است. بنابراین خوب است برای خود عوارض سیگار کشیدن را بیشتر روشن کنید.
اینفوگرافیک ترک سیگار
مزایا و معایب مصرف و ترک سیگار
میتوانید جدولی بسازید شامل چهار قسمت که مزایا و معایب ترک و مزایا و معایب مصرف را در آن یادداشت و بررسی کنید. ما در این قسمت میخواهیم سیگار کشیدن و یا نکشیدن را به صورت بیطرفانه باهم مقایسه کنیم. مثلا از معایب مصرف سیگار مینویسید که احتمال دارد باعث سرطان شود، عمر شما را کوتاه میکند. امروزه رابطه سیگار و مواد مخدر و سرطان و بیماری قلبی و تنفسی ثابت شده است. از بین رفتن زیبایی ظاهر پوست و لبها و دندانها نیز از عوارض استعمال دخانیات است. بوی نامطبوعش اطرافیانتان را آزار میدهد، اعتراض اعضای خانواده و شاید دوستانتان را به همراه دارد. امکان ورزش و فعالیت بدنی را به خاطر تنگی نفس از شما میگیرد و آثار دیگر که ممکن است مختص شما باشد.
مزایای مصرف آن میتواند این باشد که شما را آرام میکند یا باعث افزایش تمرکز در کارهایتان میشود. حالا اگر ترک کنید چه اتفاقی میافتد؟ مزیت آن این است که میتوانید از خیلی از بیماریها پیشگیری کنید، تایید اطرافیان و خانواده را داشته باشید و با انرژی و توان بیشتر به فعالیت و ورزش بپردازید. اما ترک هم قطعا سختیهایی دارد، شما در مواقع اضطراب و عصبانیت باید به دنبال راه دیگری به جز سیگار باشید و یا در تمرکزتان ممکن است دچار مشکل شوید. بعد از آن موقت یا دائمی بودن هرکدام از معایب و مزایا را مشخص کنید و برای هرکدام یک درجه اهمیت از 0 تا 100 مشخص کنید. در آخر که جدولتان را کامل کردید تصمیم خود را بگیرید. توجه کنید که وزن کدام کفه بیشتر از دیگری است. برای آشنایی بیشتر با دلایل گرایش به سیگار کلیک کنید.
چیزهایی را که به دست میآورید مرور کنید
اگر تصمیم نهایی آن شد که سیگار را ترک کنید، لیستی از مزایای ترک و معایب مصرف تهیه کنید و آن را هرروز برای خود مرور کنید. این روش شما را در روبهرو شدن با وسوسه و سختیهای ترک کمک میکند. راه دیگر آن است که اهداف و ارزشهای خود را در زندگی بنویسید. به این سوال پاسخ دهید که آیا سیگار کشیدن به اهداف و ارزشهای شما کمک میکند یا ترک کردن آن. مثلا اگر ارزش شما داشتن خانوادهای سالم و شاد است بررسی کنید که کدام انتخاب، شما را به این هدف نزدیک میکند. به این بیندیشید که خطرات سیگار صرفا متوجه شما نیست. سایر اعضای خانواده و کودکان نیز در معرض مضرات دود سیگار قرار می گیرند. توصیه می شود مقاله تاثیر دود سیگار بر نوزاد را مطالعه فرمایید.
آیا توانایی ترک سیگار را دارم؟
باید توجه داشته باشید که ترک هر نوع اعتیادی کاری دشوار است. اعتیاد بیماری برگشتکنندهای است و نیاز به مراقبت و استفاده از کمکهای روانشناختی به صورت بلندمدت دارد. اما این را هم فراموش نکنید که افراد بسیاری به وسیله همین روشهای درمانی و با کمک گرفتن از متخصصین توانستهاند برای مدت طولانی و یا همیشه سیگار را کنار بگذارند. پس اگر آنها توانستند شما هم میتوانید، اگر روش مناسب خود را پیدا کنید، پس میتوانید موفق شوید. یکی از کارهایی که می توان انجام داد استفاده از جایگزین سیگار است.
برای ترک سیگار چه کنم؟
برای ترک سیگار روشهای درمانی جسمی و غیر جسمی فراوانی وجود دارد. از انواع داروهای شیمیایی و گیاهی، روشهای تغذیه و ورزش گرفته تا روشهای روانشناختی و گروه درمانی برای ترک سیگار استفاده میشود. اما روش مناسب برای شما به شرایط بدنی، شرایط روحی و شخصیتی شما بستگی دارد. پس برای انتخاب روش کمی صبر به خرج دهید. توجه کنید که برای انتخاب بهترین روش ترک لازم است. موانع ترک سیگار را بیابید و برای رفع آن تلاش کنید. از یک متخصص مانند روانشناس یا روانپزشک مشورت بگیرید. برای ترک موفق دریافت مشاوره ترک اعتیاد ضرورت دارد که در این راستا شما میتوانید بهترین مشاورهها را از مرکز مشاوره حامی هنر زندگی به صورت تلفنی و حضوری دریافت نمایید.
ترک سیگار؛ ناگهانی یا تدریجی؟
بوقلمون سرد روشی است که در آن شما به یکباره و در تاریخی مشخص به طور کامل سیگار را کنار میگذارید. استفاده از این روش و یا ترک تدریجی سیگار به جنبههای روانی و شخصیتی شما بستگی دارد. برای این که بتوانید درست ترین تصمیم را بگیرید و در این راه کم ترین فشار و آسیب را تحمل کنید لازم است که در مورد روش انتخابی خود با یک روان شناس متخصص در زمینه اعتیاد مشورت کنید. برای آگاهی بیشتر در خصوص مضرات سیگار توصیه می شود، مقاله ارتباط سیگار و اعتیاد به مواد مخدر را مطالعه فرمایید.
روشهای جسمانی ترک سیگار
نیکوتین اما بدون سیگار
درمان جایگزینی نیکوتین (NRT) یکی از روشهای جسمی ترک سیگار است که به وسیله استفاده از نیکوتین با راههایی به جز سیگار انجام میشود. به نحوی میتوان گفت این روش سادهترین راه است زیرا شما ماده نیکوتین را که ماده اصلی اعتیادآور سیگار برای شماست را از بدن خود نمیگیرید و تنها از شر دود سیگار خلاص میشوید. چسبها، آدامسها و اسپریهای نیکوتین از محصولاتی هستند که در بازار برای این منظور وجود دارند. سیگار الکترونیکی نیز یکی از روش هایی است که برخی آن را موثر می دانند، برای آشنایی با مزایا و معایب سیگار الکترونیکی کلیک کنید.
داروهای ترک اعتیاد
روش دیگر استفاده از داروهایی مانند بوپروپیون و وارنیکلین است که پزشکان متخصص برای ترک سیگار تجویز میکنند. این داروها با تاثیری که روی مغز شما میگذارند وسوسه مصرف سیگار را کم کرده و حتی از لذت دوباره مصرف کردن آن نیز جلوگیری میکنند. اما بدیهی است که استفاده خودسرانه از داروها بدون نظر پزشک به شما کمک نخواهد کرد. استفاده از داروهای گیاهی هم امروزه زیاد تبلیغ میشود اما به خاطر نبودن تحقیقات علمی کافی در مورد آنها و نداشتن استانداردهای خاص چندان قابل اعتماد نیستند و حتی ممکن است برای شما خطرناک باشند. ممکن است بعد از ترک سیگار دچار مشکلات تنفسی شوید. در این شرایط باید زیر نظر پزشک متخصص، مراقبت های ترک انجام شود. برای مطالعه تنگی نفس بعد از ترک سیگار کلیک کنید.
روشهای روانی و اجتماعی ترک سیگار
استفاده از روان درمانی و تکنیکهای روانشناختی
درمانهای روانشناختی مدونی برای ترک سیگار و انواع مواد اعتیادآور طراحی شدهاند که همه بر مبنای تحقیقات علمی استوار هستند. اکثر این برنامهها روشها و تکنیکهای مشابهی دارند. مثلا یکی از این تکنیکها کنترل محرک است. شما مطمئنا بعد از ترک مصرف سیگار دچار وسوسه میشوید. اما این وسوسه بی دلیل نیست، بلکه یک محرک بیرونی یا درونی وجود دارد که وسوسه را در شما راه میاندازد.
روانشناسان به این محرکها راهانداز میگویند. آنها در طول جلسات روان درمانی و روانکاوی اعتیاد به شما کمک میکنند راهاندازهای خود را شناسایی کنید. این موجب خواهد شد قبل از آن که وسوسه شما را به مصرف دوباره بکشاند، بتوانید آنها را کنترل کنید.
یکی دیگر از تکنیکهای روان شناختی که در درمان ترک اعتیاد مورد استفاده قرار میگیرد، جایگزین کردن پاسخ است. برخی مواقع راه اندازها قابل کنترل نیستند، اما میتوانید در این مواقع رفتار دیگری را به جای سیگار کشیدن بعد از این راهاندازها انجام دهید تا بدن شما این رفتار را کم کم جایگزین سیگار کشیدن کند. آدامس جویدن، نوشیدن مایعات، تنفس عمیق، آرمیدگی عضلانی و یا ورزش کردن میتوانند در این مواقع پاسخگو باشند.
علاوه بر این ها روشهای روانشناختی دیگری مانند ذهن آگاهی و بیوفیدبک و آموزش به خانواده و دوستان برای همراهی در برنامه ترک نیز برای قطع مصرف سیگار استفاده میشوند.
گروههای خودیاری
شناختهشدهترین گروههای خودیاری گروههای دوازده قدمی هستند. این گروه ها از افرادی تشکیل شده که همه عادت رفتاری مشترکی داشته و توانستهاند در این گروهها عادت خود را ترک کنند. گروههای دوازده قدمی برای مصرف الکل، مخدرها، پرخوری و موارد دیگر وجود دارد که در ایران NA یا گروه مخدریهای گمنام از همه معروفتر است. برای نیکوتینیها نیز در ایران گروه دوازده قدمی مخصوصی به نام NicA وجود دارد. عضویت در این گروهها میتواند به تداوم ترک مصرف شما کمک کند. برای آشنایی بیشتر مقاله برنامه 12 قدم ترک اعتیاد را مطالعه فرمایید.
ایجاد دلایل شخصی و انگیزشی برای ترک کردن
استقامت نشان دادن در مسیر رسیدن به اهداف تا حدودی به دلایلی روشن و موجه نیاز دارد که مشوق انگیزه و عشق فرد به ادامه دادن باشد. برای ترک سیگار و اعتیاد به نیکوتین نیز فرد باید هدف گذاری روشنی داشته باشد تا انگیزه و مشوق های کافی و لازم برای پیگیری مسیر را ایجاد کند.
هدف گذاری ترک مواد دخانی می تواند فرد به فرد متفاوت باشد. مانند اینکه یک فرد برای حفظ سلامتی خانواده خود از آسیب های دود دسته دوم ناشی از سیگار کشیدن، اقدام به ترک سیگار بکند. فرد دیگری ممکن است برای پیشگیری از احتمال ابتلا به سرطان و سایر بیماری های وابسته به سیگار تصمیم به ترک بگیرد.
دلایل و اهداف هرچه باشد انگیزه محمکی برای ادامه راه ترک سیگار خواهد بود.
جمع آوری اطلاعات کامل و آگاهی از تمام جوانب
برای به انجام رسانیدن اهداف مهمی که نیاز به ممارست در طول زمان دارد بهتر است اگاهی و شناخت کافی از نحوه انجام کار و موانع پیش رو داشته باشید. تسلط به جوانب امر کمک زیادی به برنامه ریزی درست و ساختن پیش زمینه ذهنی کارامد خواهد داشت.
یکی از راه ها مشورت با پزشک درباره تمام روش های موجود برای ترک سیگار است. با شناخت روش ها و عوارض هر یک از آن ها تصمیم درستی می گیرید. شرکت در جلسات توجیهی و پرسش و پاسخ و همچنین جلسات مشاوره و آموزشی ترک سیگار راه دیگری است برای بهره بردن از تخصص و دانش افراد آگاه به موضوع که ترک سیگار را برای شما هموارتر می کنند.
داشتن استراحت فکری و ذهنی در طول فرآیند ترک
از جمله دلایل گرایش افراد به نیکوتین کسب ارامش ذهنی و فکری است. از این رو افراد با نگرانی از اینکه پس از ترک نیکوتین آرامش خود را از دست بدهند ممکن است در برابر ترک مقاومت کنند.
اما اگر روش های جایگزین کسب ارامش بعد از ترک سیگار را بیاموزند رغبت کمتری به دود کردن سیگار پیدا می کنند. پیدا کردن گزینه های متفاوت که به اندازه کافی جوابگوی فرد باشد با شرکت در جلسات مشاوره آموزشی آسان تر خواهد بود.
جایگزین های رفتاری مانند ورزش کردن هنگام بروز تنش ها و استرس های روزمره، گوش دادن به موسیقی های اختصاصی برای زمان هایی که درگیری فکری بالا باشد، ارتباط با دوستان و قرار گذاشتن در محل های مورد علاقه از جمله فعالیت های جایگزینی است که پس از تمرین دوره ای به عادت تبدیل شده و باعث ترک عادت پیشین سیگار کشیدن می شود.
درمانهای خانگی ترک سیگار
به طور کلی تغییر در سبک زندگی در درمان انواع اعتیاد میتواند موثر واقع شود و برای سیگار نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای ترک سیگار لازم است جو مناسبی در منزل فرآهم باشد و افراد به راحتی نتوانند به سیگار دسترسی داشته باشند. همچنین در صورتی که فردی در خانه سیگار میکشد برای کمک به فردی که در حال ترک است از کشیدن سیگار در مقابل او خودداری کند. نوشیدن آب و ورزش کردن نیز میتواند به پاکسازی بدن بعد از ترک سیگار کمک بسیاری کند. متخصصان برای آنکه فرد در این دوران با ضعف و بی حالی مواجه نشود و خطری او را تهدید نکند مولتی ویتامینهایی از جمله ویتامین A، C و E تجویز میکنند. علاوه بر این مصرف مواد خوراکی مانند زنجبیل، آب انگور، شیر موز طبیعی، انواع مرکبات و آجیلها توصیه میشود.
بعد از ترک سیگار چه کاری باید کرد؟
معمولا بعد از ترک سیگار و کاهش نیکوتین در بدن اضافه وزن به سراغ شما خواهد آمد که نیاز است رژیم غذایی سالمی را دنبال کنید. همچنین از مصرف الکل نیز خودداری کنید. چراکه مصرف الکل میتواند نیاز بدن به مصرف سیگار را بالا برده و یا منجر به اعتیاد به الکل شود. در این صورت مشکل جدید به وجود آمده و باید برای ترک الکل تلاش کرد.
با مصرف سیگار بدن به شدت دچار فقر ویتامین می شود. به همین دلیل تقویت بدن بعد از ترک اعتیاد باید جدی گرفته شود. کمبود ویتامین ها باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شده و سلامتی را تهدید می کند.
از لحاظ روان شناختی نیز ممکن است به مرور گاهی علائم قطع مصرف از جمله اضطراب، تحریک پذیری، اختلال در تمرکز و مشکلات خواب به سراغ شما بیاید که لازم است برای عدم بازگشت مجدد به سمت سیگار و کاهش مشکلات به طور منظم در طول سال مشاوره دریافت نمایید. برای آگاهی از خدمات و مشاوره روانشناسی کلیک کنید.
سوالات متداول
برای ترک سیگار زمان بسیار زیادی را گذاشتم و روشهای مختلفی را امتحان کردم اما بازهم نمیتوانم آن را ترک کنم چه کار کنم؟
گاهی افراد از روشهای نادرست برای ترک سیگار استفاده میکنند که نه تنها نتیجه عکس میدهد بلکه گرایش فرد به مصرف سیگار را نیز بیشتر میکند. توجه داشته باشید که برای ترک اصولی و درست نیاز به ترک جسمی و روانی وجود دارد که لازم است فرآیند آن زیر نظر متخصص و روانشناس انجام گیرد.
سلام از اطلاعاتی که در اینجا نوشتید خیلی خوشم اومد من برای اولین بار این چنین اطلاعات عالی رو در مورد سیگار اینجا دیدم عالی