حسادت در کودکان از نظر روانشناسی | کودک حسود و روش های برخورد با او

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با حسادت در کودکان از نظر روانشناسی پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

حسادت در کودکان از نظر روانشناسی یک احساس منفی است که وقتی فرد توجه نامناسب اطرافیان خود را تجربه می کند، شعله ور می شود. کودک حسود، زمانی که توجه والدین یا مراقبان به کودک دیگری معطوف می شود، آن را احساس می کنند. بیشتر کودکان به مادران خود وابسته هستند. بنابراین اگر توجه مادر به طور کامل به کودک معطوف نشود، برای آن ها طبیعی ترین واکنش این است که نسبت به کسی که این توجه را جلب می کند احساس حسادت کنند. با توجه کافی و آموزش مهارت های مقابله ای مناسب به کودک برای مدیریت آن از عواقب شخصیتی این حس می توان جلوگیری کرد.برای کسب اطلاعات بیشتر دراین رابطه با مشاوره کودک تماس بگیرید.  

حسادت در کودکان از نظر روانشناسی

درست مانند بزرگسالان، کودکان نیز می توانند احساسات مرتبط با حسادت را تجربه کرده و آن را نشان دهند که اغلب برای آن ها و سایر اعضای خانواده گاهی جالب و گاهی ناراحت کننده است. اولین واکنش والدین اغلب مواقع سرزنش یا شرمسار کردن کودک است، اما این شیوه وضعیت را بدتر می کند. کمک به کودک برای مقابله موثر با حسادت در سنین پایین می تواند در تقویت مهارت های او موثر باشد تا با احساسات مشابهی که ممکن است در بزرگسالی تجربه کند با افزایش اعتماد به نفس و به روش درست تر مقابله کند.
حسادت در کودکان رایج است و یکی از ناخوشایندترین احساساتی است که کودک می تواند تجربه کند. ترس از دست دادن توجه منجر به اضطراب واحساس بی قراری و عصبانیت نسبت به خواهر و برادر یا دوستانی می شود که مورد توجه قرار می گیرند. چنین کودکانی اغلب به دلیل حسادت با همسالان دعوا و درگیری پیدا می کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تربیت کودک کلیک کنید.  

انواع حسادت در کودکان از نظر روانشناسی

کودکان حسادت را به دلایل مختلفی تجربه می‌کنند، از یک نوزاد جدید گرفته تا رقابت خواهر و برادرانه. برخی از کودکان سرشت حسودتری نسبت به دیگران دارند. تمایل بیشتری دارند تا آنچه را که دریافت می‌کند، اعم از چیزهای مادی، توجه والدین، نمرات خوب و تشویق ها را با آنچه خواهر یا برادرش دریافت می‌کند مقایسه کنند. در مورد ورود نوزاد جدید، کودکی که خود زمانی نوزاد خانواده بود و تمام توجه والدین را به خود اختصاص می داد، اکنون احساس می کند جایگزینی پیدا شده که باعث نادیده گرفته شدن او یا مورد بی مهری قرار گرفتن می شود. بعد از این نسبت به نوزاد جدید که تمام توجهات را به خود جلب می کند، حسادت می کند.
برخی از کودکان با نمایش بیش از حد محبت در قبال نوزاد به موضوع حسادت خود واکنش نشان می دهند. برای مثال همه چیز را برای نوزاد جدید در نظر می گیرند. محبت آشکار مانند این فقط یکی از مکانیسم های مقابله با احساسات کودک است. در نهایت، ممکن است کودک برای مقابله با حسادت خود به سمت درون بازگشت داشته باشد و موجودیت خود را در انزوا و جدایی تعریف کند.  

نشانه های حسادت کودکان از نظر روانشناسی

وقتی صحبت از ابراز وجود می‌شود کودکان معمولا بسیار صریح هستند. آن ها در ابراز عشق،  احساس نفرت، غم، حسادت یا سایر احساسات خود تردیدی به خرج نمی دهند. تا آنجایی که به احساس حسادت مربوط می شود، از چند طریق بر کودکان تأثیر می گذارد. بنابراین، وقتی متوجه می شوید که فرزند حسادت نشان می دهد، نگرانی در مورد اینکه آیا تأثیر نامطلوب بر شخصیت کودک خواهد گذاشت یا خیر طبیعی است. آشنایی با نشانه های حسادت در کودکان غالبا به در پیش گرفتن شیوه های مدیریت درست این احساس در کودکان کمک میکند.
حسادت در کودکان به صورت طیفی از رفتارهای بد خود را نشان می دهد. کودکانی که رقابت خواهر و برادری را تجربه می‌کنند ممکن است پرخاشگر شوند و با نوزاد جدید با خصومت رفتار کنند. که البته هر دو در کودکان کوچک‌تر رفتارهایی عادی هستند. سایر کودکان ممکن است صرفا "شیطنت" کنند، انجام عمدی کارهایی که می دانند شما را عصبانی می کند تا توجه شما را جلب کند.

1-حس تملک و صاحب اختیاری بیش از حد

اگر کودک حسادت می کند، ممکن است در مورد همه چیز بیش از حد صاحب اختیار شود. این نگرش نه تنها به چیزهای مادی محدود نمی شود، بلکه نسبت به افراد نزدیک از جمله والدین، خواهر و برادرها و دوستان خود نیز تعمیم پیدا کرده و به تسلط بر آن ها ختم می شود. این دسته از کودکان معمولا به سختی چیزی را به اشتراک می گذارند و این شیوه باعث افسردگی می شود. چرا که ناخوداگاه به از دست دادن دوستی های کودکانه و بروز تنهایی در کودک منجر می شود.

2-مقایسه کردن مداوم

یک کودک حسود حد و اندازه و مقدار مهارت ها، وسایل و داشته های دیگر خود را بطور مداوم با بچه های دیگر مقایسه می کند. در صورت کمبود یا نداشتن چیزی و یا تلاش برای بدست آوردن و ناکام‌ماندن، نارضایتی خود را نشان می دهد و عصبانیت و  پرخاشگری کودکان شیوه مقابله ی او با احساس ناکامی خواهد.

3-تحریک خشم والدین

اگر فرزند به خواهر و برادرش حسادت بکند، تمام تلاش خود را می کند تا توجه شما را به هر شکلی که هست متوجه خود کند. بهترین راه برای جلب توجه والدین، بدرفتاری است. کودک شما عامدانه انواع کارهایی را انجام می دهد که شما را عصبانی کند‌ و همه این تلاش ها فقط با هدف منحرف کردن توجه شما به سمت خود انجام می شود.

4-حسادت در کودکان از نظر روانشناسی | رفتار پرخاشگرانه

کودک حسود در همه موقعیت ها رفتاری پرخاشگرانه از خود نشان می دهد. نه تنها با خواهر و برادر یا دوستان خود بدرفتاری می کند، بلکه ممکن است آن ها را مورد آزار و اذیت نیز قرار دهد. در برخی موارد، حتی متوجه می شوید که فرزند شما سعی دارد به خواهر و برادر یا دوستان خود آسیب برساند.

5-احساس ناامنی در کودک حسود

فرزند شما به دلیل حسادت احساس ناامنی روانی خواهد کرد. این نگرش به دلیل ورود یک نوزاد یا خواهر و برادر جدید در زندگی کودک آشکارتر می شود. نگران از اینکه جایگاه خود را از دست بدهد یا مورد بی مهری و بی توجهی قرار بگیرد فرزند شما کاملاً نیازمند و چسبنده به نظر رسیده و همیشه عشق و محبت شما را می خواهد.برای درک بهتر مطلب مقاله ریشه احساس ناامنی روانی  پیشنهاد میشود.  

دلایل حسادت در کودکان از نظر روانشناسی

همه والدین دوست دارند هر چند وقت یکبار فرزندان خود را در آغوش گرفته و آن ها را نوازش کنند. با این حال، اگر بیش از حد کودک خود را لوس کنید، احساس برتری نسبت به دیگران در او ایجاد می شود و در خانه احساس شکست ناپذیری می کند. به دنبال آن هر گاه کودک با فردی بهتر و قدرتمندتر از خود یا کسی که چیزی بهتر از آنچه خود او در اختیار دارد برخورد کند، احساس حسادت و ناامنی می کند. تداوم ناامنی به افسردگی منجر شده و در آینده کودک را دچار عقده های بیشتری می کند.دراین رابطه مقاله لوس شدن کودک پیشنهاد میشود.

1-مقایسه علت حسادت در کودکان از نظر روانشناسی

بسیار طبیعی است که والدین یک کودک را با کودک دیگر یا با فرزندان دیگر ناخوداگاه مقایسه کنند. با این حال، تا زمانی که اجازه ندهید فرزند از این مقایسه ها مطلع شود مشکلی پیش نمی آید اما اگر در مورد احساسات خود هنگام مقایسه او با هر فرد دیگری صراحت به خرج بدهید و به صورت کلامی مدام فرزند را با خواهر یا برادر و دوست مقایسه کنید، نه تنها ممکن است باعث ایجاد احساس رقابت و اعتماد به نفس پایین شود، بلکه باعث تحریک حسادت او نیز می شود.

2-محافظت بیش از حد

والدین غالبا بطور طبیعی محافظ و نگران فرزندان خود هستند. با این حال، گاهی اوقات برخی والدین در این امر زیاده روی می کنند. محافظت بیش از حد از کودک و سپس رها کردن او حتی برای یک روز به این معنی است که کودک را در بیابان رها کرده اید. آن ها در نتیجه چنین تربیتی محتاط ترسو و خجالتی می شوند . از این رو وقتی کودک خود را در موقعیت های مختلف رها شده می بیند، احساس گمراهی کرده و از اینکه نمی تواند به تنهایی از پس خود بربیاید احساس ناکامی می کند. احساس حسادت نسبت به کودکانی که اعتماد به نفس بیشتری نسبت به او دارند، منجر به تخریب حس ارزشمندی در او می شود.دراین رابطه مقاله درمان کودک خجالتی پیشنهاد میشود.

3- رقابت ناسالم علت حسادت در کودکان از نظر روانشناسی

رقابت سالم برای هر کودکی مهم و ضروری است. اما ایجاد رقابت در جایی که ضروری نیست تأثیر منفی بر شخصیت کودک داشته و منجر به بروز حسادت می شود. این وضعیت  زمانی اتفاق می افتد که والدین مقایسه می کنند و از کودک انتظار دارند کاری را انجام دهد که ممکن است از حد توانایی کودک خارج باشد. به عنوان مثال، اگر یکی از بچه ها خیلی خوب می رقصد و شما انتظار دارید که فرزند شما نیز همین کار را انجام دهد، اما او نمی خواهد برقصد یا رقصیدن را اساسا دوست ندارد، باعث تحت فشار قرار گرفتن احساسات او می شوید.

4-فرزندپروری مستبدانه یا بیش از حد کنترلی

کنترل بیش از حد نیز یکی دیگر از اشتباهات والدین است که باعث افزایش حسادت در کودکان می شود. تنظیم قوانین و مقررات سخت گیرانه بدون توضیح علت کودک را تحت تاثیر قرار می دهد. آن ها با کمبود اعتماد به نفس رشد می کنند و نسبت به همسالان احساس لیاقت کمتری خواهند داشت. فرزندان والدین مستبد با قرار گرفتن مداوم در یک محیط بسیار منضبط و خشک و محدود، احساس راحتس و آزادی کمتری نسبت به دوستان یا همسالان خود خواهند داشت.

5-مهارت ها یا حسادت تحصیلی

همه بچه ها مثل هم نیستند. هرکدام توانایی های منحصربفرد خود را دارا می باشند. جایی که برخی ممکن است در ورزش برتری داشته باشند، برخی دیگر در تحصیلات و یادگیری امور آموزشی خوب خواهند بود و بسیار متداول و طبیعی است که کودکان نسبت به کودکانی که در فعالیت‌های تحصیلی یا برنامه‌های آموزشی فوق‌العاده خوب عمل می‌کنند، حسادت کنند.

6-ترتیب تولد کودک حسود

اغلب مشاهده می شود که فرزند بزرگتر به خواهر یا برادر کوچکتر تازه وارد خود حسادت کند. زمانی اتفاق می افتد که والدین تمرکز خود را از فرزند بزرگتر خود به کودک تازه متولد شده تغییر می دهند. کودک بزرگتر برای مقابله با این موقعیت مشکل پیدا می کند و احساس حسادت نسبت به خواهر یا برادر خود خواهد داشت چرا که حس خلع شدن از جایگاه خود را دارد.  

آثار حسادت در کودکان از نظر روانشناسی

حسادت در حالی که یک حس طبیعی همه گیر انسانی به شما می رود در صورت عدم‌ مدیریت به یک احساس منفی تبدیل می شود و بر شخصیت کودکان تأثیر منفی می گذارد. در اینجا برخی از عواقبی که فرزند شما به دلیل حسادت با آن مواجه می شود آورده شده است.

• کودک شما به فردی پرخاشگر بدون مهارت کنترل خشم تبدیل می شود.
• کودک شما به یک قلدر تبدیل می شود که برای هر مساله کوچکی زورگویی خواهد کرد.
• شما به خاطر رفتارهای کودک، خود را منزوی می کنید و از تجمعات دور می مانید.
• کودک نگرش درمانده ای از خود نشان می دهد که نشان عزت نفس پایین او دارد.

 

برخورد با حسادت در کودکان از نظر روانشناسی

کودکان نباید به خاطر داشتن احساس حسادت تنبیه شوند. حسادت یک احساس طبیعی انسانی است که همه افراد آن را تجربه می کنند. در عوض، باید به آن ها آموزش داده شود که به طور موثر با احساسات برخورد کنند و موقعیت هایی را که باعث حسادت آن ها می شود مدیریت کنند.
رفتار با هر کودک به عنوان یک فرد برابر با دیگری، اجتناب از مقایسه بین کودکان و گذراندن زمان اختصاصی و تنها با کودک حسود بدون حضور سایر خواهر و برادرها یا اعضای خانواده از جمله رفتارهایی است که برای مقابله با حسادت کودک پیشنهاد می شود. با حسادت باید به شیوه ای مناسب برخورد کرد تا تأثیر نامطلوبی بر کودک نداشته باشد. در اینجا چند رویکرد پیشنهادی آورده شده است که می تواند به شما در مقابله با مسائل حسادت کودکان کمک کند.دراین رابطه مقاله تنبیه کودک پیشنهاد میشود.

1-گوش دادن به حرف کودک حسود

حسادت حسی سطحی نیست.  بلکه ریشه ای عمیق دارد.  با کودک خود صحبت کنید و به نگرانی ها و دلایل او که ممکن است باعث چنین رفتاری شود گوش دهید.  گوش دادن به ترس‌ها، نگرانی‌های فرزند می‌تواند به او کمک کند بر احساس حسادت خود غلبه کند.

2-حسادت را به جاه طلبی تبدیل کنید

جهت دادن مثبت به افکار منفی کودک به او کمک می کند تا با حسادت بهتر مقابله کند. اگر خواهر و برادر یا دوست او در توانایی های فردی و مهارت های آموزشی مانند تحصیل بهتر از او ظاهر می شود، باید کودک را تشویق کنید که سخت تر درس بخواند تا نمرات بهتری بگیرد. نه اینکه نسبت به دیگرانی که بهتر از او کار می کنند، رفتار بدی نشان بدهند.

3-نسبت به فرزندتان پرشور باشید.

کودک شما ممکن است رفتار منفی و بدجنسی از خود نشان دهد، اما شما باید نسبت به فرزندتان مراقب و پرشور باشید.  فرزندتان را سرزنش یا تنبیه نکنید.  درک این نکته مهم است که فرزند شما با یک موقعیت عاطفی دشوار دست و پنجه نرم می کند و برای مقابله با آن به شفقت شما نیاز دارد.برای درک بهتر موضوع مقاله نشانه های رفتار سمی پیشنهاد میشود.

4-توضیح اشتراک گذاری برای کودک حسود

برای هر کودکی بسیار مهم است که اهمیت مراقبت و به اشتراک گذاری را بیاموزد.  وقتی کودک یاد می گیرد که وسایل خود را با سایر کودکان به اشتراک بگذارد، نه تنها به او کمک می کند تا دوست پیدا کند، بلکه می تواند به از بین بردن حس حسادت نیز کمک کند.

5-عدم مقایسه کودک حسود

مقایسه عواطف منفی ایجاد می کند و ارزش فرد را بی ارزش می کند. بنابراین، کودک خود را با بچه های دیگر از جمله فرزندان دیگر و دوستانش مقایسه نکنید. هر کودکی منحصر به فرد است و استعدادهای متفاوتی دارد. دریابید که فرزند در چه چیزهایی خوب است و به او کمک کنید به جای مقایسه کردن خود با دیگران، مهارت هایش را رشد بدهد و بر آن ها مسلط شود.برای درک بهتر مطلب مقاله مقایسه کردن پیشنهاد میشود.

6-کودک حسود را بیش از حد تحسین نکنید

به عنوان والدین، طبیعی است که فرزند خود را در حد پرستش دوست بدارید و گهگاه به خاطر تلاش‌ها و سختکوشی‌اش از او تمجید کنید. با این حال، از افراط در آن خودداری کنید. ممکن است در موقعیت‌هایی که بچه‌های دیگر برتری داشته‌اند، بیش از حد از فرزند تعریف کنید و حرف‌های شما به عنوان اطمینانی برای فرزند باشد. اما بهتر است از انجام این کار خودداری کنید و واقعیت انچه که کودک هست را بپذیرید و به کودک نیز آموزش دهید انچه که هست با نمام توانایی های منحصر به فرد خود، کافی و ارزشمند است.

7-عدم مقایسه کودک حسود

توصیه می شود از مقایسه عملکرد کودک در مدرسه با خواهر و برادر یا دوستان او خودداری کنید. انجام این کار باعث ایجاد احساس خصومت و حسادت می شود.  اگر فرزند نمرات خوبی کسب نمی کند، می توانید او را تشویق کنید که به جای مقایسه خود با دیگران و از دست دادن اعتماد به نفس، بیشتر تلاش کند و درس بخواند.

8-القاء رفتار مثبت به کودک حسود

سعی کنید تا حد امکان از چیزهایی که ممکن است باعث ایجاد هر نوع حسادت در کودک شما شود دوری کنید. توصیه می شود که از سنین پایین به کودک خود با القای رفتارهای مثبت مانند ابراز عشق، مشارکت و مراقبت را معرفی و آموزش دهید. همچنین، آموزش مقابله با حسادت به کودکان این امکان را می دهد تا با این احساس به روشی بهتر و کارامدتر برخورد کنند.

9-دریافت کمک حرفه ای

حسادت در کودکان بسیار رایج است. با این حال، اگر با آن به شیوه ای مثبت برخورد شود، کودک مهارت کافی بر آن غلبه بر آن را پیدا می کند. در برخی موارد، اگر تلاش شما برای حل مشکل در خانه موفقیت آمیز نبود، گرفتن کمک حرفه ای از یک روانشناس خانواده یا کودک می تواند مفید باشد. روان شناسانی که در زمینه کودکان و پویایی خانواده تخصص دارند در درک و یافتن راه حل های خلاقانه برای مشکلات فرزند شما ماهر خواهند بود و می توانند راه حل هایی را برای مقابله در خانه به شما پیشنهاد دهند که رفتار بد فرزند شما را به دلیل حسادت کاهش دهد یا حتی به پایان برساند.برای درک بهتر مطلب مقاله روانشناسی خانواده پیشنهاد میشود.  

سخن آخر درباره کودک حسود

اگر کودکان یاد نگیرند که به درستی با احساسات کنار بیایند و از احساس بی کفایتی یا کم ارزشی که در وجود آن ها رشد می کند رنج ببرند، حسادت را در طول زندگی خود تثبیت کرده و در موقعیت های دیگری نیز تجربه خواهند کرد؛ مانند همه احساساتی که اغلب در کودکی ایجاد می شوند و به بزرگسالی منتقل می شوند. حسادت در کودکان را می توان به عنوان فرصتی مثبت برای آموزش مقابله با این احساسات به کودکان در نظر گرفت.
این درس های دوران کودکی، اگر به درستی آموزش داده شوند، می توانند به کودک کمک کنند تا زندگی شادتر و پایدارتری را در بزرگسالی، در دنیایی که رقابت در آن بیداد می کند، داشته باشد. .درصورتی که نیازمند اطلاعات بیشتر درباره بلوغ اجتماعی هستید و یا نگرانی هایی دراین زمینه دارید با مشاوره روانشناسی در مرکز مشاوره حامی هنر زندگی تماس حاصل فرمایید.