- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با زایمان طبیعی پیج اینستاگرام مؤسسه حامی را دنبال کنید.
بسیاری از مادرها، مخصوصا در زایمان اول، از ترس درد زایمان طبیعی به سراغ عمل جراحی سزارین می‌روند. اما باید بدانند که زایمان طبیعی بهترین روش برای تولد فرزند است و سلامت هر دو را تا مدت بسیار زیادی تامین می‌کند. درد زایمان، طبیعی است؛ اما بر اساس تجربه مراجعین، تحمل درد بهتر از انجام عمل سزارین است. اطلاع و آگاهی از مزایای زایمان طبیعی، روش‌های کاهش درد زایمان، رابطه جنسی پس از زایمان و شرایط روحی روانی زایمان طبیعی برای تصمیم‌گیری بهتر در مورد نوع زایمان و افزایش سلامت مادر و فرزند به شما کمک می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره کودک کلیک کنید.
.gif)
مزایای زایمان طبیعی
مهم ترین مزیت زایمان طبیعی، ارتباط لمسی و عاطفی مادر و نوزاد، بلافاصله بعد از تولد است. در صورت سزارین، ممکن است مادر حتی تا چند روز از دیدن فرزندش محروم شود و نتواند نیازهای اولیه کودک مثل شیر دادن با سینه، در آغوش گرفتن و خواباندن او را انجام دهد. بر اساس تحقیقات عدم ارتباط اولیه مادر و فرزند بلافاصله پس از تولد یکی از علل آسیب روانی در بزرگسالی است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سزارین کلیک کنید.
برخی دیگر از مزایای زایمان طبیعی عبارت اند از:
- عدم نیاز به جراحی و شکافتن شکم
- دوران نقاهت کوتاه تر پس از زایمان
- عدم نیاز به احتیاط‌های فراوان پس از زایمان
- از دست دادن خون کمتر در جریان زایمان نسبت به سزارین
- هزینه‌های کمتر از نظر اقتصادی
- کاهش خطرات بیهوشی مادر
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه زایمان کلیک کنید.
چه زمانی زایمان طبیعی نباید انجام شود؟
به طور کلی، روند طبیعی زایمان بهتر از تمام روش‌ها است، اما گاهی ممکن است زایمان طبیعی برای سلامتی مادر و نوزاد خطرناک باشد، بنابراین به تشخیص پزشک، عمل سزارین انجام می‌شود. برخی از عواملی که پزشک را مجبور به انجام عمل سزارین می‌کند در ادامه شرح داده شده‌اند.
- بعضی بیماری‌ها مثل بیماری قلب، دیابت، فشار خون و اختلالات کلیوی، زایمان طبیعی را خطرناک می‌کند.
- عفونت‌هایی مثل HIV یا هرپس تناسلی در صورت زایمان طبیعی به نوزاد منتقل خواهد شد.
- ممکن است اندازه جنین بزرگتر از ظرفیت لگن و رحم مادر باشد، بنابراین عبور نوزاد از دهانه رحم ممکن است به هر دو نفر آسیب بزند.
- افزایش زیاد وزن مادر باعث طولانی تر شدن زایمان می‌شود، بنابراین در این شرایط سزارین ارجح است.
- با افزایش سن مادر، عمل سزارین با احتمال بیشتری انجام می‌شود.
- اگر بند ناف دور گردن نوزاد پیچیده باشد، بلافاصه عمل سزارین انجام می‌شود.
درد زایمان طبیعی چه میزان است؟
معمولا به دلیل بی حسی‌های موضعی هنگام زایمان، اغلب زنان توصیف روشنی از درد زایمان ندارند. البته میزان درد در هر کس می‌تواند بر اساس شرایط بدنی، آستانه تحمل و وضعیت نوزاد متفاوت باشد. به گفته برخی از مراجعین، درد زایمان چیزی شبیه درد پریود با شدت بیشتر و فاصله‌های مقطع است. در هنگام زایمان به علت فشار نوزاد روی دهانه رحم، درد در نواحی لگن، روده‌ها، مثانه و واژن اتفاق می‌افتد.
گرفتگی، سفت شدن عضلات، احساس تپش و ضربان‌های دردناک، احساس ضربه چاقو خوردن، سوزش در ناحیه واژن هنگام خروج سر نوزاد، دردهای متحرک در ناحیه شکم و کمر، فشار به سیستم دفع و درد در ناحیه ران شایع ترین دردهای هنگام زایمان طبیعی است. با آگاهی از مراقبت‌های پس از زایمان می‌توان به میزان زیادی از بروز درد در هفته‌های پس از زایمان جلوگیری کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مراقبت های پس از زایمان طبیعی کلیک کنید.
مراحل مختلف زایمان طبیعی چگونه است؟
مرحله اول زایمان طبیعی
مرحله اول زایمان طبیعی با شروع انقباضات آغاز می‌شود و خود در سه مرحله اتفاق می‌افتد. در مراحل اولیه دهانه رحم نازک و گشاد می‌شود. درد احساس شده بیشتر شبیه گرفتگی‌های دوران قاعدگی است. در مرحله بعدی دهانه رحم تا 7 سانتی متر گشاد می‌شود و درد با شدت بیشتر شروع می‌شود. در این مرحله در صورت عدم حساسیت شما به داروهای مسکن، از آن‌ها برای کاهش درد استفاده می‌کنند. سپس دهانه رحم به میزان مناسب برای زایمان یعنی 10 سانتی متر باز می‌شود.
درد و تلاش مرحله اول حدود 8 تا 12 ساعت به طول می‌انجامد بهتر است آرامش خود را حفظ کنید. نیاز نیست حتما به بیمارستان بروید بهتر است در محیط آشنای خانه و همراه با همسر خود بمانید. بهتر است خود را مشغول نگه دارید و همچنین مقدار زیادی آب و وعده‌های غذایی کم حجم مصرف کنید. انقباضات در این مرحله معمولا خفیف هستند و 30 تا 45 ثانیه در هر دور طول می‌کشند. ممکن است احساس کمر درد و گرفتگی عضلات داشته‌باشید. همچنین احتمال پارگی کیسه آب وجود دارد.
بعد از شدید شدن انقباضات لازم است که به بیمارستان بروید و حتما یک همراه با خود داشته‌باشید. لازم است تکنیک‌های تنفسی خود را شروع کنید. در این مرحله درد حدود 3 تا 5 ساعت به طول می‌انجامد. بهترین چیزی که در این مرحله می‌تواند تسکین دهنده‌ی دردهای شما باشد حمایت و دلگرمی همسرتان است.
مرحله دوم زایمان طبیعی
بیشترین درد در این مرحله است و تا حدود یک ساعت طول می‌کشد. سر نوزاد از دهانه رحم بیرون آمده و مادر باید با ایجاد فشار، سر نوزاد را در سریع‌ترین زمان به بیرون هدایت کند؛ چرا که احتمال خفگی و نرسیدن اکسیژن به نوزاد وجود دارد. پس از تولد نوزاد مقدار اندکی گرفتگی در ناحیه لگن وجود خواهد داشت و تا زمان خروج کامل جفت و ترشحات، این احساس باقی می‌ماند.
مرحله سوم
مرحله سوم، مرحله تحویل جفت و بسیار کوتاه است؛ این مرحله ممکن است 5 تا 30 دقیقه طول بکشد. در این مرحله متخصص به دنبال انقباضات کوچک و خفیف است که به دلیل جدا شدن جفت از دیواره‌ی رحم اتفاق می‌افتند. این عمل ممکن است با ماساژ انجام شود و بند ناف به آرامی کشیده می‌شود. ممکن است بعد از زایمان در بدن خود احساس لرزش کنید که جای نگرانی ندارد. لازم است تا چند ساعت پس از زایمان در بیمارستان و تحت مراقبت بمانید تا پزشک مطمئن شود رحم به انقباضات خود ادامه می‌دهد و خونریزی شدید بروز پیدا نمی‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه خونریزی بعد از زایمان کلیک کنید.
پیش از زایمان طبیعی می‌توانم چیزی بخورم؟
فرایند زایمان طبیعی ممکن است طولانی شده و توان مادر پایین بیاید. به همین جهت در برخی از بیمارستان‌ها در طول زایمان اجازه می‌دهند که مادر مایعات سبکی بنوشد. معمولا برای جلوگیری از تنگی نفس و سخت شدن زایمان پیش از عمل سزارین از زنان خواسته می‌شود ناشتا باشند. اما در طی زایمان طبیعی پزشک با توجه به وضعیت جسمانی مادر، وعده غذایی را تعیین می‌کند.
راه‌های کاهش درد و استرس زایمان طبیعی
در هر صورت زایمان طبیعی، کمترین صدمات را به بدن مادر وارد می‌کند. درد وجود دارد اما نهایت یک یا دو ساعت ادامه خواهد داشت. برخی مراقبت‌ها و روش‌هایی را که برای کاهش درد زایمان مفید هستند در ادامه شرح داده ایم:
1. انتخاب محل زایمان
اولین نکته‌ای که باید مد نظر قرار دهید، محلی است که قرار است زایمان در آن انجام بگیرد و ترجیحا در ماه آخر بارداری محل زندگی خود را جابه جا نکنید.
2. برنامه ریزی
برای زایمان برنامه ریزی داشته باشید. لباسی که می‌خواهید بپوشید، پزشک مورد نظر و هر چیزی که لازم است را در نظر بگیرید تا در هنگام زایمان هر شوک یا تجربه جدیدی را از بین ببرید و همه چیز طبق برنامه ریزی پیش برود.
3. تغذیه مناسب
لازم است که بدن مادر، انرژی لازم برای تغذیه جنین و حمل بار را داشته باشد. بنابراین برنامه تغذیه باید کامل، مفید، بدون هرگونه ماده مضر و کاملا زیر نظر پزشک متخصص باشد.
4. ماساژ
از ماه ششم به بعد هر روز با روغن زیتون ناحیه بین مقعد و واژن را ماساژ دهید. انعطاف پذیری این ناحیه به شما کمک می‌کند که پارگی کمتر و به فراخور آن بخیه کمتری داشته باشید.
5. ورزش‌های دوران بارداری
ورزش در دوران بارداری هم از نظر جسمی هم از نظر روحی باعث آمادگی شما برای زایمان می‌شود و بدن شما را تقویت خواهد کرد. پیاده روی در ماه آخر حتما در دستور کار باشد، البته اگر احتمال زایمان زودرس دارید ترجیحا از این کار بپرهیزید. برای برنامه ریزی ورزش‌های مفید حتما با پزشک خود مشورت کنید. نشستن در وان آب گرم، ماساژ کمر، داشتن یک نفر برای مراقبت و همراهی، روابط عاشقانه با همسر، برخی شرایط جسمی و روانی موثر در کاهش درد هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ورزش در دوران بارداری کلیک کنید.
رابطه جنسی بعد از زایمان طبیعی
بسیاری از مادران، به دلیل اینکه نمی‌خواهند رابطه جنسی بعد از تولد فرزند مختل شود روش سزارین را انتخاب می‌کنند. در صورتی که زایمان طبیعی بر اساس روند طبیعی بدن زن است و طبیعتا بعد از زایمان، بدن خود را برای زندگی عادی آماده می‌کند. اما لازم است برخی شرایط را مد نظر داشته باشید.
_ ممکن است تا یک ماه بعد از زایمان، خونریزی داشته باشید که باید تا متوقف شدن آن برای ارتباط جنسی صبر کنید. چون احتمال عفونت بالا می‌رود.
_ در صورت پارگی واژن و بخیه، باید زمان کافی بری بهبودی را به خود بدهید.
_ باید شرایط روانی و احساسی خود را در نظر بگیرید و با همسرتان در این زمینه به توافق برسید.
_ عواملی مثل شیردهی، افسردگی پس از زایمان، خستگی‌های ناشی از مراقبت از فرزند و نا آگاهی از شرایط، ممکن است میل جنسی شما را کاهش دهد. برای برطرف کردن این مسائل لازم است که با روانشناس و ماما صحبت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه رابطه جنسی پس از زایمان کلیک کنید.
شرایط روحی و روانی دوران بارداری و زایمان
شرایط روحی در دوران بارداری و هنگام زایمان بسیار در وضعیت زایمان شما موثر است. بسیاری از مادران به دلیل ترس از درد زایمان طبیعی، روش سزارین را انتخاب می‌کنند که آسیب‌های زیادی به بدنشان وارد خواهد کرد. بر طرف شدن نیازهای عاطفی زنان باردار بر روحیه آن‌ها تاثیر می‌گذارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه نیازهای عاطفی زن باردار کلیک کنید.
علاوه بر این استرس‌ها و نگرانی‌های مادر در مورد تربیت فرزند و موضوعات مرتبط با آن بر روی سلامت بارداری و زایمان تأثیر می‌گذارد. مسائل روحی روانی دوران بارداری خود را با یک روانشناس و مشاوره کودک در میان بگذارید. او به شما و دغدغه‌های شما خواهد پرداخت و به شما کمک می‌کند که استرس و اضطراب کمتری در این دوران تجربه کنید. برای دریافت مشاوره روانشناسی از مرکز مشاوره حامی هنر زندگی کلیک کنید.
