-min.jpg)
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
علت استرس های ناگهانی معمولا بروز یک یا چند نگرانی روزمره مداوم یا ترس های مرتبط با یک دوره از زندگی مانند تجربه یک مرگ رخ می دهد با عبارت اختصاری ای اس دی شناخته می شود. علائم بروز شامل علائم جسمانی مانند تعریق و وحشت و علائم روانی و علائم روانشاختی مانند بروز اختلال تجزیه ای متغیر خواهد بود. استرس ناگهانی جنبه های مهم زندگی فرد مانند محیط های اجتماعی یا کاری را مختل می کند. درمان استرس های ناگهانی امکان پذیر است و با مراجعه به موقع می توان از تبدیل شدن آن به استرس های مزمن و جدی تر جلوگیری کرد. برای آگاهی بیشتر از مشاوره کنترل استرس مشورت بخواهید.
-min.jpg)
-min.jpg)
.gif)
استرس با بدن چه می کند؟
استرس واکنش بدن شما به فشار ناشی از یک موقعیت یا رویداد خاص است. می تواند یک واکنش فیزیکی، ذهنی یا احساسی باشد. همه افراد در مقطعی از زندگی خود با استرس مواجه می شوند. شاید شغل فرد، یک بیماری خانوادگی یا مشکلات مالی زمینه ساز بروز استرس باشد که محرک های رایجی هستند. طبق یک مطالعه حدود نیمی از آمریکایی ها با استرسی در سطح متوسط دست و پنجه نرم می کنند. استرس در زنان بیشتر از استرس در مردان است. همه استرس‌ها بد نیستند و می توانند فرد را نسبت به محیط و رویدادهای اطراف هوشیارتر کرده و تمرکز او را بیشتر کند.1-استرس مثبت
در برخی موارد دیگر استرس قدرت و انگیزه بیشتری می دهد که کارهای بیشتری انجام دهید. گاهی اوقات ممکن است برای مدت کوتاهی احساس استرس کنید. معمولاً جای نگرانی نیست. مانند زمانی که نیاز به تحویل پروژه دارید یا باید در مقابل گروهی از افراد صحبت کنید. در این هنگام احساس دل پیچه و تهوع می کنید و کف دستان شما عرق می کند. این نوع عوامل استرس زای مثبت کوتاه مدت هستند و بدن شما با ترفندهای خاص خود از شرایط سختی که در آن قرار می گیرد عبور می کند. برای آشنایی با نحوه کنترل استرس کلیک کنید.2-علت استرس ناگهانی | استرس مزمن
اگر اجازه بدهید استرس های شما برای مدت طولانی ادامه یابد اثرات مخربی بر سلامت جسمی، روانی و عاطفی شما خواهد داشت و به استرس مزمن تغییر شکل می دهد. شما باید از علائم هشدار دهنده استرس مزمن آگاه باشید تا بتوانید از آن مراقبت کنید. اثرات فیزیکی استرس مزمن عبارتند از سردرد، مشکل در خوابیدن یا خواب زیاد، درد عضلانی یا تنش ماهیچه ای، مشکلات گوارشی، تغییر در میل جنسی و فشار خون بالا. اثرات عاطفی استرس مزمن نیز عبارتند از: احساس اینکه نمی توانید کارها را انجام دهید. خلق و خوی مضطرب دارید، بی‌قراری، نداشتن انگیزه، تحریک‌پذیری، غمگینی یا افسردگی را تجربه می کنید.3-درک متفاوت از استرس و پاسخ مشابه به استرس
استرس برای هر کسی متفاوت است. چیزی که شما را تحت فشار قرار می دهد ممکن است حتی بهترین دوست شما را آزار ندهد و بالعکس. اما بسیاری از دلایل استرس می توانند بطور مشترک تأثیر منفی روی اکثر افراد داشته باشند. از جمله مورد آزار و اذیت قرار گرفتن بیش از حد، سخت کار کردن، از دست دادن شغل، ازدواج نامناسب ، اختلاف یا مشکلات خانوادگی، جدایی یا طلاق و مرگ در خانواده، مشکل در مدرسه، مشکلات خانوادگی، برنامه پر مشغله روزانه، نقل مکان کردن. بدن به عوامل استرس زا واکنش مشابهی نشان می دهد به این دلیل که پاسخ روشی است که بدن شما در مواجهه باموقعیت‌های سخت یا تنش زا برای خلاصی خود از استرس انجام می‌دهد. باعث تغییرات و اختلالات هورمونی، تنفسی، قلبی عروقی و سیستم عصبی می شود. برای مثال استرس می‌تواند ضربان قلب شما را تندتر کند. باعث شود سریع نفس بکشید، عرق کنید و متشنج شوید. همچنین می تواند به شما انرژی زیادی بدهد که به عنوان "پاسخ جنگ یا گریز" بدن شناخته می شود. این واکنش شیمیایی است که بدن شما را برای یک واکنش فیزیکی آماده می کند زیرا فکر می کند مورد حمله قرار گرفته است. این نوع استرس به اجداد انسانی کمک کرده تا در طبیعت زنده بمانند.علت استرس ناگهانی
برخی از افراد در هفته‌های پس از یک رویداد آسیب زا به شکلی ناگهانی دچار اختلال اضطرابی به نام اختلال استرس حاد (ASD) می شوند. استرس ناگهانی معمولا در عرض یک ماه پس از یک رویداد آسیب زا رخ می دهد. حداقل سه روز طول می کشد و می تواند تا یک ماه ادامه داشته باشد. افراد مبتلا به استرس حاد علائمی مشابه علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) دارند. اما چه چیزی باعث اختلال استرس حاد می شود؟ تجربه، مشاهده یا مواجهه با یک یا چند رویداد آسیب‌زا می‌تواند باعث استرس ناگهانی شود. این میزان بر اساس ماهیت وضعیت آسیب زا متفاوت است. رویدادها ترس، وحشت یا درماندگی شدید ایجاد می کنند. رویدادهای آسیب زا که می توانند باعث ASD شوند عبارتند از:- تهدید شدن به مرگ فرد یا دیگران
- تهدید آسیب جدی به خود یا دیگران
- تهدید به تمامیت جسمانی خود یا دیگران
1-علائم اختلال استرس ناگهانی
علائم ASD عبارتند از علائم تجزیه ای که در صورت داشتن اختلال استرس حاد سه مورد یا بیشتر از علائم تجزیه ای زیر را خواهید داشت.- احساس بی حسی، انزوا، یا عدم پاسخگویی عاطفی
- کاهش آگاهی نسبت به محیط اطراف خود که زمانی رخ می دهد که محیط شما برای شما عجیب یا غیر واقعی به نظر برسد.
- غیرواقعی شدن: زمانی اتفاق می افتد که محیط شما برای شما عجیب یا غیر واقعی به نظر می رسد.
- مسخ شخصیت، زمانی رخ می دهد که افکار یا احساسات شما واقعی به نظر نمی رسند یا به نظر نمی رسند که متعلق به شما هستند.
- فراموشی تجزیه ای:که زمانی رخ می دهد که نمی توانید یک یا چند جنبه مهم از رویداد آسیب زا را به خاطر بسپارید. برای درک بهتر از علائم استرس کلیک کنید.
2-علائم تجربه مجدد رویداد آسیب زا و افزایش ای اس دی
- اگر ASD دارید به طور مداوم رویداد آسیب زا را به یک یا چند روش زیر تجربه خواهید کرد. داشتن تصاویر، افکار، کابوس‌های مکرر، توهمات، یا اپیزودهای فلاش بک از رویداد آسیب زا
- تجربه احساسی مانند اینکه در حال احیای رویداد آسیب زا هستید. احساس ناراحتی زمانی که چیزی شما را به یاد رویداد آسیب زا می‌اندازد.
- اجتناب از محرک‌هایی که باعث می‌شوند رویداد آسیب‌زا را به یاد بیاورید یا دوباره تجربه کنید. مانند افراد و مکالمه های مرتبط، مکان ها و اشیاء مشابه.
- فعالیت افکار و احساسات اضطراب یا افزایش برانگیختگی با علائمی چون بروز بی خوابی شبانه، تحریک پذیری، مشکل در تمرکز، ناتوانی در توقف حرکت یا نشستن، دائماً در حالت تنش یا گوش بزنگی بودن، به راحتی یا در زمان های نامناسب مبهوت شدن، پریشانی.
تشخیص و درمان اختلال استرس حاد
پزشک یا مشاور مربوطه با پرسیدن سوالاتی در مورد رویداد آسیب‌زا و علائم شما استرس ناگهانی را تشخیص می‌دهد. همچنین مهم است که دلایل دیگری مانند عوارض سوء مصرف مواد مخدر، مشکلات سلامتی عمومی، مصرف احتمالی داروها و دیگر اختلالات روانی بررسی شوند. پزشک از یک یا چند روش زیر برای درمان استرس شدید استفاده می کند. اولین گام ارزیابی روانپزشکی برای تعیین نیازهای خاص شما برای بستری شدن در بیمارستان در صورت خطر خودکشی یا آسیب رساندن به دیگران خواهد بود. پس از آن بررسی کمک به دستیابی به سرپناه، غذا، پوشاک و تعیین محل خانواده. در صورت لزوم آموزش های روانپزشکی برای یادگیری شما در مورد داروهای اختلال که برای تسکین علائم استرس حاد تجویز می شوند. مانند داروهای ضد اضطراب. مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین. استفاده از درمان رفتاری شناختی ضد افسردگی (CBT) که سرعت بهبودی را افزایش داده و از تبدیل شدن استرس حاد به درمان‌های درمانی مبتنی بر PTSD جلوگیری می کند.1-افراد در معرض خطر اختلال استرس حاد
هر کسی ممکن است پس از یک رویداد آسیب زا دچار استرس حاد شود. اما در صورت داشتن موارد زیر خطر ابتلا به استرس افزایش می یابد- تجربه شخصی، مشاهده مستقیم یا مواجهه با یک رویداد آسیب زا در تاریخچه زندگی
- تجربه استرس ناگهانی قبلی یا سابقه PTSDa
- ابتلا به انواع خاصی از مشکلات روانی
- سابقه علائم تجزیه ای در طول رویدادهای تروماتیک
پیشگیری و چشم انداز درمانی
بسیاری از افراد مبتلا به استرس حاد بعداً با اختلال PTSD تشخیص داده می شوند. اگر علائم شما بیش از یک ماه ادامه داشته باشد و باعث استرس و مشکل در عملکرد شود تشخیص PTSD داده می شود. درمان ممکن است شانس ابتلا به PTSD را کاهش دهد. تقریباً ۵۰ درصد موارد اختلال استرس پس از سانحه در عرض شش ماه برطرف می‌شوند در حالی که سایر موارد ممکن است سال‌ها ادامه داشته باشند. برای آشنایی با عوارض استرس و فشار عصبی کلیک کنید. از آنجایی که هیچ راهی برای اطمینان از اینکه هرگز یک موقعیت آسیب زا را تجربه نمی کنید وجود ندارد هیچ راهی نیز برای جلوگیری از ابتلا به استرس ناگهانی وجود نخواهد داشت. با این حال کارهایی وجود دارد که می توان برای کاهش احتمال ابتلا انجام داد. دریافت درمان پزشکی در عرض چند ساعت پس از تجربه یک رویداد آسیب زا احتمال ابتلا را کاهش می دهد. افرادی که در مشاغل در معرض خطر حوادث آسیب زا کار می کنند مانند پرسنل نظامی می توانند از آموزش های آمادگی و مشاوره برای کاهش خطر ابتلا یا در صورت وقوع یک رویداد آسیب زا بهره مند شوند. آموزش آماده سازی و مشاوره گاهی شامل اجرای جعلی رویدادهای آسیب زا و مشاوره برای تقویت مکانیسم های مقابله و درمان استرس زنان و مردان باشد.مدیریت علائم استرس
اگر یاد بگیرید که علائم ناشی از تجربه استرس ناگهانی را مدیریت کنید قدرت تاثیرگذاری استرس کاهش یافته و کمتر روی شما تأثیر منفی می گذارد. نشانه‌های اضافه بار استرس مانند حملات پانیک، احساس نگرانی دائمی، احساس اینکه تحت فشار دائمی هستید، گرایش به نوشیدن یا سومصرف مواد مخدر برای مقابله با استرس بیش از حد، سیگار کشیدن، ابتلا به افسردگی و کناره گیری از خانواده و دوستان می تواند پس از مدتی طاقت فرسا شود. چند راهکار که می توانید برای کاهش یا مدیریت آن ها را امتحان کنید عبارتند از موارد زیر:1-علت استرس ناگهانی | تشدید عوامل استرس زا
تشخیص دهید که چه چیزی باعث استرس شما می شود چه در خانه یا محل کار و راه هایی برای دوری از آن موقعیت ها پیدا کنید. سعی کنید زیاد به خود سخت نگیرید و اهداف روزانه خود را اولویت بندی کنید. زمانی که به برنامه ها نمی رسید کمی استراحت کنید و بخشنده تر باشید. انتقاد از خود می تواند بر استرس شما بیفزاید. افکار مثبت را جایگزین افکار منفی کنید. به خود بگویید «فکر می‌کنم می‌توانم» به جای «می‌دانم که نمی‌توانم.»2-علت استرس ناگهانی | سبک زندگی سالم
شبکه‌ای از دوستان و همکاران نزدیک ایجاد کنید که می‌توانید وقتی استرس شروع می‌شود به سراغ آن ها بروید. یک سرگرمی یا دلیلی برای داوطلب انجام کاری شدن می تواند راه های خوبی باشد. مصرف سیگار و الکل را کاهش دهید. در حالی که الکل و تنباکو برای کمک به آرامش شهره هستند اما در واقع می توانند شما را مضطرب تر کنند. به جای تغذیه با دود و الکل رژیم غذایی سالم را جایگزین کنید و خوب بخورید. یک رژیم غذایی متعادل می تواند به حفظ سلامت بدن شما کمک کرده و بهتر بتوانید استرس را کنترل کنید. شکلات تلخ و غذاهای غنی از ویتامین C، مانند پرتقال و گریپ فروت هورمون برای کاهش استرس مفید است.
