- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با درمان استرس در کودکان پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.
درمان استرس در کودکان معمولا دیرتر از آن چه که باید اتفاق میافتد، چرا که استرس در کودکان بیشتر در غالب تغییرات رفتاری است. کودکان کمتر درباره عوامل استرس زا و ناراحتی هایشان صحبت میکنند. استرس در کودکان به خصوص در سنین دبستان بسیار شایع است. استرس مزمن با تغییرات منفی در ساختار مغز رشد کودک را به خطر انداخته و به عنوان عاملی مخرب کودک را مستعد ابتلا به انواع بیماریهای روانی میکند. همچنین اثرات زیان باری بر پیشرفت تحصیلی و کیفیت روابط او با همسالان خواهد داشت.
والدین نقش مهمی در شناسایی عوامل بروز استرس در کودک و کمک به او برای درمان را ایفا میکنند. به همین منظور لازم است با آموزش های لازم اقدامات موثری در این زمینه انجام دهند. بهره بردن از مشاوره کودک می تواند در این مسیر بسیار کمک کننده باشد. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره کودک کلیک کنید.
قبل از درمان علائم استرس در کودکان را بشناسید
- تغییر عادات غذایی کودک و بیاشتهایی کــودکان یا پر خوری
- دل دردهای بدون دلیل
- کابــوس هاس شبانه کودکان
- بی خــوابی کودکان
- اضطراب و بیقراری
- تــرس از تنهایی در کودکان، تاریکی
- عصبانیت بد خلقی و بهانه گرفتن
- وابستگی شدید به مادر یا پدر
- بروز رفتارهای پرخاشگرانه و لجبازی
- عدم علاقه به مشارکت در فعالیتها و بـازی نکردن کودک
عوامل بروز استرس در کودکان
شناسایی عوامل بروز استرس در درمان استرس در کودکان کمک بسزایی میکند. در ادامه برخی از علل را نام بردهایم:
_فشار تــکالیف مدرسه و یا نمرات
_شرایط زندگی ناامن و پر تنش
_درد، بیماری، جراحت
_اخــتلافات و مشکلات خانوادگی مثل طلاق والدین
_مشکلات در روابط دوستی، مسخره شدن و تحقیر شدن توسط همسالان
_تغییر مدرسه، نقل مکان
_احساسات منفی نسبت به خود و کمبود اعتماد به نفس
_مشکلات ارتباطی با والدین
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه عــوامل بروز استرس در کودک کلیک کنید.
درمان استرس در کودکان | کودک را تشویق کنید با ترس هایش رو به رو شود
در موقعیت استرس زا بدن بین 45-20 دقیقه در شرایط تنش زا باقی میماند و بعد از آن به یک آرامش نسبی میرسد. رویارویی کودک با ترس هایش باید به تدریج و طبق اصول انجام شود. برای این منظور میتوانید از راهنمایی یک متخصص استفاده کنید. در این فرآیند رفتارهای شجاعانه کودک خود را تقویت کنید. زمانی که به تدریج کودک با ترس هایش مواجه میشود او را تحسین کنید، در آغوش بگیرید یا هدیهای کوچک به او بدهید در نتیجه کودک تشویق میشود این کار را بیشتر انجام دهد. پیشنهاد می کنیم برای آشنایی بیشتر با انــواع ترس های کودکان در سنین مختلف، مقاله مربوطه را مطالعه فرمایید.
درمان استرس در کودکان | توقعات بیشتر از سطح توانایی کودک نداشته باشید
کمال گرایی برخی از والدین باعث میشود که انتظارات بیش از حدی از کودک خود داشته باشند. بچهها در مدرسه مجبور میشوند برای گرفتن نمره خوب و راضی کردن والدین خود درس بخوانند بدون آن که بتوانند به فعالیتهای مورد علاقه شان بپردازند. برخی والدین بر این باورند که فرزندشان حتما باید در زمینههای مختلف ورزشی، درسی و هنری موفق باشد، این انتظارات بالا فشار و استرس زیادی به کودک وارد میکند. والدین فراموش میکنند که کودک باید بچگی کند. کودک را تشویق کنید تلاش خود را بکند ولی اگر در کاری موفق نشد نشان دهید که او را در هر صورت میپذیرید و دوست داشتن شما مشروط به موفقیتهای او نیست. برای مطالعه بیشتر در خصوص علت و معایب کــمال گرایی در کودکان کلیک کنید.
درمان استرس در کودکان | تمرکز بر جنبههای مثبت کودک
زمانی که به جنبههای مثبت کودک توجه میکنید، به کودک خود میآموزید که به جای داشتن نگرش منفی و دیدن نیمه خالی لیوان به جنبههای مثبت خود و موقعیتها توجه داشته باشد. خاطرات خوبی که با او داشتید را مرور کنید، او را به خاطر جنبههای مثبت شخصیت و کارهای خوبی که انجام میدهد تشویق کنید. در این شرایط انتقاد از دیگران و خودسرزنشی در کودک کاهش پیدا میکند. توجه داشتهباشید که کودکان مبتلا به استرس همچون کودکان استثنایی نیاز به توجه بسیار و استفاده از روشهای روان درمانی و درمــان شناختی رفتاری دارند.
برنامه ریزی برای درمان استرس با تفریح و سرگرم کردن کودک
کودکان به تفریحات و سرگرمیهایی نیاز دارند که صرف نظر از کسب موفقیت، فقط از آن لذت ببرند. برای پر کردن اوقــات فراغت کودکان ساعاتی از شبانه روز را به تفریح و سرگرمی با کودکتان اختصاص دهید. بازی کردن با اسباب بازیها، نقاشی کشیدن یا ورزشهایی که حس رقابت جویی در آنها وجود نداشته باشد مانند یوگا میتواند در درمان استرس موثر باشد.
درمان استرس در کودکان با انجام فعالیتهای خود مراقبتی همراه با تفکر مثبت
بچهها بسیاری از فعالیتها را از والدین شان یاد میگیرند و تقلید میکنند، پس اگر به بهزیستی روانی خودتان اهمیت دهید، مراقبت از روان خود، در وجود او هم نهادینه میشود. پس زمانی که شما به فعالیتهای خود مراقبتی بپردازید و به نیازهای خودتان توجه داشته باشید کودک تان نیز دوست داشتن خود را میآموزد. پس حتما به دنبال راهی برای درمان استرس های خود نیز باشید. پیشنهاد می کنیم در این زمینه مقاله دوســت داشتن خود را مطالعه فرمایید.
درمان استرس در کودکان با تنظیم ساعات خواب
در جهت تنظیم خواب کودک به گونه ای برنامه ریزی کنید که کودک بتواند صبح به راحتی بیدار شود. اگر در خوابیدن مشکل دارد میتوانید نیم ساعت قبل از خواب داستانی برایش تعریف کنید. داشتن خواب کافی در درمان استرس نقش به سزایی دارد.
تشویق به بیان احساسات کودک موجب درمان استرس می شود
اگر کودک تان میگوید که استرس دارد به او نگویید "نه تو حالت خوب است" این جمله کمکی به فرزندتان نمیکند؛ بلکه او پیش خود فکر میکند که به او گوش نمیدهید یا درکش نمیکنید. در عوض برای احــساسات او ارزش قائل شوید و از او بپرسید "چه چیزی تو را مضطرب یا نگران میکند"، سپس درباره آن موضوع با او صحبت کنید. این تعامل به روند درمان استرس کمک خواهد کرد. برای اطلاع از دیگر روشهای کاهــش اضطراب کودکان کلیک کنید.
درمان استرس با تقویت توانایی حل مسئله در کودکان
زمانی که از استرسها و نگرانیهای کودک تان آگاه شدید اکنون نوبت شماست که برای درمان استرس او کاری کنید. به او در تقویت مــهارت حل مسئله کمک کنید، البته بدین معنا نیست که شما باید مشکلاتش را حل کنید بلکه باید به او کمک کنید تا راه حلهای پیش روی خود را پیدا کند، اگر خودش میتواند راه حلهایی پیشنهاد دهد عالی است، در غیر این صورت به او کمک کنید و از او بخواهید بهترین راه حل را انتخاب کند.
تمرینهای ریلکسیشن برای کاهش و درمان استرس در کودکان
آموزش تمرینهای ریلکسیشن، تــکنیک تنفسی برای کاهش استرس به کودک کمک میکند تا خودش در مواقع لزوم به درمان استرس بپردازد. به عنوان مثال از او بخواهید چشم هایش را ببندد، خودش را در مکانی آرام و لذت بخش تصور کند. صداها، بوها و احساساتی که با آن تصویر ذهنی زنده میشود را تجسم کند. گوش دادن به صدای موجی که به سمت ساحل میآید، صدای پرنده ایی که در ساحل پرواز کنان به این سمت و آن سو میروند، گرمای مطبوع شن و ماسه زیر انگشتان پا و... از جمله تکنیکهای موثر در درمان استرس هستند. کودکتان پس از چند بار تمرین میتواند در زمانهای استرس از این تکنیکها استفاده کند.
همچنین میتوانید روشهایی که خودتان برای درمان استرس تان به کار میگیرید را به فرزندتان آموزش دهید. البته فراموش نکنید که آنها توان درک همه مسائل را ندارند، پس برای موثر بودن درمان استرس از مشاوران متخصص در امر روانشناسی کــودک بهره بگیرید.
نحوه برخورد مناسب با استرس کودکان
درمان استرس در کودکان صحبت کردن با کودک
در مورد احساسات و ناراحتیهای کودکتان با او صحبت و همدردی کنید. هرگز مشکل او را کوچک نشمارید. به اجازه دهید تا احساسات ناخوشایندش را بروز دهد. برای مثال به او بگویید: «من درکت میکنم که هنوز از اتفاقی که تو بازی برایت افتاد ناراحتی» کودک را به خاطر ناراحتیاش سرزنش نکنید و به او توجه نشان دهید. از او بپرسید مشکلش چیست و با حوصله و دقت به حرفهایش گوش دهید. با پرسیدن سؤالات مختلف توجه خود را به او نشان دهید. برای کسب اطلاعات در خصوص اهمیت و اصول مهم حــرف زدن با کودک پیشنهاد می کنیم مقاله مربوطه را مطالعه فرمایید.
بیان احساسات خود به کودک
نسبت به نگرانیها و استرسهای کودک خود واکنش نشان دهید و بیتفاوت نباشید. به او حق بدهید. مثلا به او بگویید: «من به تو حق میدهم که از دست دوستانت ناراحت باشی» چنین جملاتی به کودک میفهماند که او را درک میکنید و برایش ارزش قائل هستید.
کمک به کودک برای حل مشکلات
اگر موضوع خاصی منجر به بروز استرس در کودک شدهاست باید آن را شناسایی کنید و به کمک یکدیگر راه چارهای برای آن بیابید. کودک را به ارائه راهحل تشویق کنید چرا که مشارکت کودکان موجب افــزایش اعتماد به نفس کودکان می شود و از این طریق استرس آن ها کم می شود. میتوانید راه حلی را به او پیشنهاد دهید و نظرش را در مورد آن بپرسید.
برای حل مشکلات رفتاری کودکان بهتر آن است که با متخصصان و روانشناسان کارآزموده و زبده مشورت نمایید. مشاوران حامی هنر زندگی با سال ها تجربه در حوزه روانشناسی می توانند در این مسیر یاریگر شما باشند. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره روانشناسی این مرکز کلیک کنید.
سلام ممنون از مطالب مفید و علمیتون. به نظر من درمان استرس در کودکان خیلی راحت تر از بزرگسالانه.