- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با گرایش به سیگار پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.
دلایل گرایش به سیگار کدامند؟ امروزه مصرف سیگار به دلیل ارزان بودن، راحت و در دسترس بودن بسیار همه گیر شده و گسترش یافته است. از این جهت شناسایی علل گرایش به اعتیاد و راههای پیشگیری از آن در هر جامعه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. همیشه افرادی را میبینیم که با وجود مواجهه با آسیبهای ناشی از سیگار باز هم به مصرف آن ادامه میدهند؛ علت امر این است که به ریشههای روانی و علل اصلی گرایش به سیگار در این افراد پرداخته نمیشود. با آگاهی از دلایل گرایش به مصرف سیگار میتوان گامی اساسی جهت ترک موفق آن برداشت. گرایش به سیگار و مصرف طولانی مدت آن، موجب اعتیاد به سیگار می شود و مشکلات فراوانی را به همراه دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره ترک اعتیاد کلیک کنید.
دلایل گرایش به مصرف سیگار
گرایش به مصرف سیگار تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله عوامل اجتماعی، خانوادگی، تاثیر دوستان در نوجوانان، عوامل فردی و شخصیتی و... قرار میگیرد که همه این عوامل ارتباط چند جانبهای با یکدیگر دارند. در ادامه به اختصار هرکدام را توضیح دادهایم:
1- عوامل خانوادگی
خانواده در شکلگیری شخصیت، ایجاد اعتماد به نفس، احساس ایمنی و سبکهای رفتاری نقش بسیار مهمی دارد. حمایت، توجه و حساسیت کافی والدین و خانواده میتواند باعث سازگاری بهتر فرد با محیط، قدرت مقابله با مشکلات و افزایش مهارتهای اجتماعی شود و خطرات رفتارهای ناسالم و پرخطر فرد را کاهش دهد. خانواده میتواند به فرد احساس امنیت دهد و یا برعکس باعث ناسازگاری و بروز اختلالات روانی مانند افسردگی در او شود. برای اطلاع در زمینه اختلال افسردگی کلیک کنید.
هرچه والدین بیشتر جوان را نادیده بگیرند، او را در برابر محيط و اجتماع آسيب پذیرتر میسازند. جوانان در چنین خانوادههایی به احتمال بیشتری اضطراب، افسردگی و مشکلات در روابط را تجربه میکنند. مرتب دچار شکستهای گوناگون تحصیلی – اجتماعی میشوند و اعتماد به نفسشان را از دست میدهند. در این شرایط امکان بیشتری وجود دارد که افراد به سيگار، الکل، یا مواد مخدری مانند ماده مخدر گل یا ماریجوانا و... برای رهايی از اين مشکلات روی آورند.
علاوه بر اینها، والدين مؤثرترين الگوهای رفتاری برای فرزندان خود هستند پس امکان سيگاری شدن کودکانی که هر دو یا یکی از والدين آنها سیگاری هستند، از سایر افراد بیشتر است.
2- عوامل فردی
ویژگیهای فردی و شخصیتی عامل بسیار مهم و تعیین کنندهای برای روی آوردن به سمت مصرف سیگار هستند. عوامل شخصیتی بسیاری مثل تنوع طلبی، هیجانطلبی زیاد، ویژگیهای اضطرابی و تمایل به انجام رفتارهای مخاطرهآمیز در روی آوردن به سیگار بسیار تأثیرگذار هستند.علاوه بر این داشتن اختلالات شخصیتی و روانی در گرایش به سیگار تاثیر دارد. کسانی که زودرنج و حساس هستند و یا دارای زمینه اضطراب و افسردگی می باشند، زودتر تحت تاثیر انواع مواد اعتیاد آور قرار می گیرند. وجود کنجکاویها و گرایش به هیجان و تجربیات جدید در دوران نوجوانی و جوانی عامل بسیار مهمی برای آغاز مصرف سیگار و ادامه آن محسوب میشود. خیلی از افراد به دلیل ناتوانی در مدیریت هیجانات منفی خود و برای فرار از مشکلات و فشارهای عصبی به سمت مصرف سیگار کشیده میشوند. آرامش لحظهای حاصل از سیگار باعث میشود که فرد در طول زمان مصرف سیگار را بیشتر کند.
3- گرایش به سیگار | فشار دوستان
خیلی از افراد مصرف سیگار را از دوران نوجوانی شروع میکنند. برخی از نوجوانان به دليل سازگاري با دوستان و فشار همسالان و همرنگ شدن با آنها در برابر هر تقاضا و خواستهای تسلیم میشوند. چرا که در این دوره مورد پذیرش قرار گرفتن از جانب دوستان اهمیت بسیاری دارد. این موارد هنگامی تشدید میشوند که فرد بخواهد هویتش را از طریق ارتباط با گروه دوستی مورد علاقه خود تعریف کند. در این شرایط احتمال قبول درخواست همسالان برای مصرف سیگار بیشتر است. نوجوانی دوره ای پرخطر است و با آسیب ها و تنش های بسیاری همراه است. بنابراین ایجاد فضای تفریحی و هیجان های سالم برای نوجوان او را از این خطرات در امان نگه می دارد. تاثیر دوستان در اعتیاد و گرایش به سیگار یکی از عوامل اصلی رفتارهای پر خطر در دوران نوجوانی است.
4- عوامل اجتماعی و رسانهها
یکی از عوامل مؤثر در فزونی تمایل به مصرف سیگار، جذابیتهای اجتماعی و در دسترس بودن آن در بازار است. وجود انواع سیگار با شکلها، رنگها، طعمها و پاکتهای متنوع و جذاب، نمایش صحنههای جذاب فیلمها و هنرپیشههای معروف و محبوب جوانان و مصرف توسط آنها که به طور غیرمستقیم میتواند افراد را تحت تأثیر قرار دهد، همچنین عدم وجود وسایل و تبلیغات لازم برای آگاهی جوانان از مضرات سیگار، شکستهای اجتماعی و تحصیلی ازجمله عوامل مؤثر روی آوردن به سیگار هستند. سیگار تاثیرات روانی بسیاری بر روی افراد می گذارد. به طوری که باید به خوبی آگاه بود که بعد از ترک سیگار چه باید کرد و نکات مهم مراقبت های بعد از ترک را جدی گرفت.
5- کمبود اطلاعات و باورهای غلط در مورد مصرف سیگار
باوجود اینکه بسیاری از متخصصان سلامت دائماً در مورد مضرات سیگار به افراد اطلاعات میدهند، بسیاری از مردم از عوارض سیگار کشیدن اطلاعی ندارند. داشتن اطلاعات در مورد مرگ و میر سالانه ناشی از مصرف سیگار و تعداد مبتلایان به سرطان ریه، سینه، پوست و... که در اثر کشیدن سیگار ایجاد میشود، میتواند در پیشگیری از مصرف سیگار مؤثر باشد. نبود این اطلاعات منجر به شکلگیری باورهای غلطی در مورد مصرف سیگار و انواع تنباکو میشود که طبق آنها، افراد عوارض مصرف را جدی نمیگیرند و فکر میکنند که ابتلا به بیماریهای جدی نظیر سرطان از موارد نادر محسوب میشود.همچنین این باورهای غلط، ارتباط سیگار و اعتیاد به مواد مخدر را که امری ثابت شده است، انکار می کنند. بهتر است به منظور پیشگیری از عوارض منفی مصرف سیگار و کنار گذاشتن آن از یک فرد متخصص کمک بگیرید.
اینفوگرافیک گرایش به سیگار
عوامل مؤثر در تداوم مصرف سیگار
عوامل روانی و فیزیولوژیک متعددی در تداوم مصرف سیگار مؤثر هستند و این عوامل تأثیر متقابلی بر یکدیگر دارند. در گذر زمان این عوامل تبدیل به موانعی بزرگ شده و کنار زدن آنها نیاز به نیروی بزرگتری خواهد داشت.
1- عوامل فیزیولوژیکی گرایش به سیگار
ایجاد تحمل و وابستگی: افراد به تدریج با مصرف سیگار به نیکوتینی که وارد بدنشان میشود وابستگی پیدا میکنند. نیکوتین به واکنشهای فیزیولوژیکی متعددی از جمله افزایش هشیاری، فشار خون و ضربان قلب میانجامد. با این وجود، این آثار فقط تا زمانی که نیکوتین در جریان خون وجود دارد، باقی میماند. هنگامی که نیکوتین از جریان خون خارج شد، این آثار نیز از بین میرود. بنابراین وقتی فرد عصبی است، کشیدن مقداری سیگار به او آرامش میدهد و بهتدریج به میزان بیشتری از سیگار برای آرام شدن نیاز دارد. نیکوتین موجود در سیگار روی سلامت روان افراد تاثیر بسیاری دارد. به طوری که حتی پس از ترک امکان بروز افسردگی پس از ترک سیگار نیز وجود خواهد داشت.
تأثیر بر مرکز پاداش: نیکوتین بخشی از سیستم عصبی را که مرکز القای پاداش نام دارد، تحریک میکند. این تأثیرات، هشیاری ذهنی و آرمیدگی جسمی را در پی دارد. چون تأثیرات مثبت پاداش دهندهاند، بنابراین افراد برای تجربه این مزایای فیزیولوژیکی به ادامه سیگار کشیدن و یا حتی مصرف مواد مشابهی مانند نـــاس ترغیب میشوند. به عبارت سادهتر سیگار کشیدن احساسات خوشایندی به همراه دارد و به همین دلیل افراد به ادامه این رفتار ترغیب میشوند.
2- عوامل روانی گرایش به سیگار
ایجاد لذت: یکی از عوامل تداوم مصرف سیگار، قابلیت سیگار کشیدن در کمک به تنظیم خلق یا عاطفه است. افراد برای دستیابی به خلق مثبت یا کاهش روحیه منفی سیگار میکشند. سیگاریهایی که خلق مثبت دارند ممکن است سیگار را وسیلهای برای افزایش لذت مرتبط با دیگر رویدادها، مثل یک غذای عالی، رابطه جنسی خوب، یک مهمانی لذتبخش و... بدانند. این افراد سیگار کشیدن را بسیار لذتبخش دانسته و فقط زمانی که در حال تجربه احساس مثبتی باشند سیگار میکشند. بنابراین تداوم مصرف سیگار برایشان بسیار ترغیبکننده است.
کاهش خلق منفی: بسیاری از افراد سیگار را وسیلهای برای مقابله با خلق منفی یا کاهش اضطراب و بی قراری میدانند. هرچند برخی از افراد تنها گاهی برای مهار خلق منفی سیگار میکشند اما اگر سیگار کشیدن را تنها راهبرد مؤثر برای مقابله با هیجان منفی بدانند، به مرور به سیگار وابستگی پیدا میکنند.
پیامدهای مصرف سیگار
مصرف سیگار روی ظاهر و زیبایی فرد تاثیر می گذارد. دندان ها را زرد، پوست را تیره و باعث بوی نامطبوع در دهان و ریه می شود.افزایش خطر ابتلا به بیماری ها، هدر دادن پول، مشکلات ارتباطی با دیگران، مشکلات تحصیلی و خطر اعتیاد به سایر مواد از دیگر آثار منفی مصرف سیگار هستند.
سیگار کشیدن و ورزش چگونه بر هم تاثیر می گذارند؟
امروزه همه می دانیم که سیگار کشیدن چه عوارضی روی قلب،فشار خون، مشکلات تنفسی و سینه درد می گذارد. تا جایی که افراد برای فرار از مضرات سیگار به جایگزینی سیگار الکترونیکی روی می آورند. اما حالا می خواهیم بدانیم سیگار روی بدنسازی چه اثری می گذارد.
سیگار از تستوسترون بدنتان کم می کند: سیگار به سلول هایی که مسئول تستوسترون هستند،آسیب می زند.با کاهش تستوسترون عضلات جای خود را به چربی در قسمت هایی می دهند که دوست ندارند چربی آن جا باشد مثل شکم و سینه. هم چنین کاهش تستوسترون باعث ضعف قوای جنسی می گردد.
سیگار کورتیزول را بالا می برد: هورمون استرس یا کورتیزول در اثر سیگار کشیدن بالا می رود.کورتیزول سنتز پروتئین را کاهش می دهد. کشیدن سیگار موجب افزایش میوستاتین می گردد که قدرت عضلات را کم می کند.
سیگار کشیدن روی خواب اثر می گذارد: سیگاری ها نسبت به افراد غیر سیگاری به خواب بیش تری نیاز دارند.علت آن است که بدن با اثرات ناشی از سیگار در حال مقابله است.افراد غیر سیگاری به دلیل خواب با کیفیت بدن شان بهتر ریکاوری می شود. تاثیر مشکلات خواب بر سلامت روان می تواند اختلالات روانی و یا پیامدهای اجتماعی را به همراه داشته باشد. خواب زیاد مشکلات شغلی و سستی و عدم تمرکز را در پی خواهد داشت.
سیگار کشیدن سیستم ایمنی را ضعیف می کند: مصرف سیگار باعث کاهش ویتامین سی و ای می شود.علائم سرماخوردگی و بیماری در این افراد شدیدتر و دیرتر بهبود می یابد. هم چنین هنگام مریضی مقدار قابل توجهی عضله را از دست خواهید داد.
کشیدن سیگار از عملکرد ورزشی تان کم می کند: ضربان قلب فرد سیگاری 30 درصد تندتر از ضربان قلب غیرسیگاری است.قلب در سیگاری ها باید سخت تر کار کند تا خون را در تمام بدن به گردش درآورد. به دلیل افت ریه ها عضلات نمی توانند اکسیژن کافی دریافت کنندو در نتیجه عملکرد کلی و استقامت بدن کم می شود.
به نظر می رسد بنا به دلایل فوق، تــرک سیگار یکی از ضروریات مراقبت از سلامتی افراد سیگاری است.
فواید سیگار نکشیدن از 20 دقیقه تا 5 سال
یکی از آثار خوب ترک سیگار این است که فشار خون و ضربان قلب نسبت به زمان مصرف پایین تر می آید.هر زمان که افراد تصمیم به ترک نیکوتین و سیگار بگیرند، از زمان 20 دقیقه اول تاثیرات مثبت خود را نشان می دهد. ذکر این نکته مهم است که در این زمان فرد با سندرم ترک مواجه می شود. علائم آن شامل اضطراب، ناامیدی، بی اشتهایی، تب و لرز،خواب آلودگی و سردرد هستند.
پس از گذشت 8 تا 10 ساعت از ترک سیگار،مونوکسید کربن مضر در بدن کم شده و جای خود را به اکسیژن می دهد.زمانی که از ترک سیگار 24 ساعت می گذرد، احتمال حمله قلبی نیز کاهش می یابد.ترک سیگار در این مدت برای ریه ها مفید است زیرا مخاطی که ریه ها را مسدود کردند شروع به نرم شدن می کنند. اگر این روند تا 3 روز ادامه یابد تمام نیکوتین بدن از بین می رود. بعد از یک هفته حس بویایی و چشایی تقویت می شود.بعد از یک ماه ریه ها توانایی خود را بدست می آورند. پس از 3 ماه سرفه و تنگی نفس بعد از ترک سیگار از بین می رود و علائم سندرم ترک متوقف می شود.بعد از 1 سال فرد از تنباکو خسته و بیماری های قلبی تا 50 درصد کاهش می یابد.
درنهایت اگر کسی موفق به ترک سیگار تا 5 سال شود،خطر بیماری هایی مثل سرطان دهان، سرطان حنجره و گلو و سرطان مثانه تا 50 درصد در او کم می شود.
نوشیدنی عالی برای پاک سازی ریه افراد سیگاری
زنجبیل: مصرف زنجبیل به تقویت سیستم ایمنی بدن و سیستم تنفسی کمک می کند چراکه خواص ضد التهابی دارد.
زردچوبه: خواص ضد التهابی دارد که منجر به پاک سازی ریه و بهبود سلامت تنغس می شود.
چای سم زدایی ریه سیگاری ها: دمنوش ترکیبی از زنجبیل و زردچوبه
چای سبز: مصرف مداوم آن راهی برای حفظ سلامت ریه ها و مقاوم در برابر عفونت هاست.
برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می کنیم مقاله پاکسازی بدن بعد از ترک سیگار را مطالعه فرمایید.
مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی
همانطور که گفته شد عوامل بسیار زیادی در گرایش به سیگار نقش دارند و در صورت عدم کنترل ممکن است به مصرف مواد مخدر و اعتیادهای بسیار جدیتر نیز منجر شوند. به همین دلیل توصیه میشود که افراد و مخصوصا والدین از یک فرد متخصص کمک بگیرند تا از اعتیاد نوجوانان و جوانان خود پیشگیری نمایند و یا به ترک هرچه سریعتر آن بپردازند. مرکز مشاوره حامی هنر زندگی این امکان را مهیا کرده تا در هر کجا که هستید به صورت تلفنی با متخصصان و روانشناسان این مرکز تماس بگیرید و بهترین خدمات روانشناسی را از طریق تلفن دریافت نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره تلفنی کلیک کنید.