عوارض مصرف طولانی مدت قرص ونلافاکسین

عوارض مصرف طولانی مدت قرص ونلافاکسین چیست؟ ونلافاکسین به عنوان دارویی برای درمان افسردگی در دو شکل قرص و کپسول مورد استفاده قرار می گیرد. ونلافاکسین به صورت قرص با رهش طولانی همچنین برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی استفاده می شود. این دارو مانند بسیاری از داروهای دیگر دارای عوارض جانبی می باشد که حساسیت برای مصرف و تجویز آن را برای بیماران و پزشکان دوچندان می کند. برخی از این عوارض هنگام ترکیب با عوامل دیگر به کاهش هوشیاری منجر شده که تهدید کننده سلامتی بیمار به شمار می روند.  

ونلافاکسین و عملکرد آن چیست؟

ونلافاکسین یک داروی تجویزی است که به صورت قرص خوراکی و کپسول خوراکی عرضه می شود. ونلافاکسین یک داروی ضد افسردگی در دسته ای به نام مهارکننده های بازجذب سروتونین نوراپی نفرین طبقه بندی می شود. مهارکننده های بازجذب با مسدود کردن بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین به سلول های عصبی که آن ها را آزاد می کنند فعالیت می کنند. مسدود کردن بازجذب آن ها باعث افزایش سطح این انتقال دهنده های عصبی در مغز شده و تمرکز و هوشیاری را تقویت کرده و خلق و خوی فرد را بهبود می بخشد.
سطح بالای سروتونین به بهبود علائم افسردگی و اضطراب می انجامد. ونلافاکسین به عنوان بخشی از درمان ترکیبی نیز کاربرد دارد؛ بدان معنا که ممکن است لازم باشد آن را با سایر داروها برای درمان بیماری مصرف کرد. قرص خوراکی ونلافاکسین به شکل های رهش فوری و رهش طولانی فقط به عنوان داروهای ژنریک در دسترس هستند. داروهای ژنریک معمولاً قیمت کمتری نسبت به داروهای مارک دار دارند.  

اینفوگرافیک عوارض مصرف طولانی مدت قرص ونلافاکسین

 ونلافاکسین و عارضه های دارویی

مانند هر داروی دیگر عوارض جانبی هنگام مصرف افکسور رخ می دهد. این عوارض جانبی اغلب طی یک یا دو هفته اول با ادامه مصرف دارو بهبود می یابند. با این حال چنانچه عوارض فرد رفع نشد یا با تشدید علائم روبرو شد، نیاز به بررسی پزشکی دارد. از جمله عوارض شایع ونلافاکسین عبارتند از:
آنورگاسمی یا ارضا نشدن زنان، آستنی، یبوست، سرگیجه، خواب آلودگی، بی خوابی، حالت تهوع، عصبی بودن، سردرد. بی اشتهایی، کاهش اشتها، تاخیر در انزال، دیافورز و خشکی دهان. سایر عوارض جانبی نیز می تواند شامل مواردی باشد از جمله:

• درد شکم، اضطراب، تاری دید، فشار خون بالا، ناتوانی جنسی
• اختلال بینایی، استفراغ، اسهال، سوء هاضمه
• افزایش کلسترول، سرم فارنژیت، اتساع عروق، کاهش وزن، کاهش میل جنسی
• افزایش فعالیت رویا به صورت رویاهای غیر طبیعی و نفخ شکم، لرزش

1- عوارض قرص خوراکی

عوارض ونلافاکسین به صورت قرص، در برخی از افراد باعث خواب آلودگی می شود. همچنین بر توانایی تصمیم گیری، تفکر شفاف و واضح یا بر سرعت واکنش ها تأثیر گذار است. در طول مصرف بویژه بلافاصله پس از مصرف نباید رانندگی کنید. در استفاده از ماشین آلات سنگین و ابزارهای حرفه ای خطرآفرین محتاط بوده و در صورت امکان، اجتناب کنید. نباید کارهایی را انجام دهید که نیاز به هوشیاری دارند تا زمانی که مطمئن شوید می توانید به طور عادی و بدور از عوامل تهدیدکننده سلامتی کار کنید. ونلافاکسین عوارض جانبی بی شماری ایجاد می کند که اینجا به چند نمونه از آن ها اشاره شد.

2- عوارض خارج از کنترل نیازمند مداخله فوری پزشکی

• تشنج، تب شدید، خارش یا بثورات پوستی
• سبکی سر یا غش به ویژه هنگام بلند شدن ناگهانی از حالت نشسته یا درازکش
• تغییرات قاعدگی، مشکلات ادرار کردن یا نگه داشتن ادرار
• سفتی شدید عضلات، سردرد
• صحبت کردن، رفتار کردن با هیجان غیرقابل کنترل
• مشکل در تنفس، پوست رنگ پریده غیرعادی، ادرار تیره یا مدفوع خونی سیاه یا قیری رنگ
• افزایش تشنگی، مدفوع خیلی روشن
• گرفتگی عضلات، اسپاسم یا درد، حالت تهوع یا استفراغ، خونریزی بینی، رفلکس های بیش فعال
• تاری دید، درد قفسه سینه، ضربان قلب سریع یا نامنظم
• تغییرات خلقی یا ذهنی، زنگ زدن یا وزوز در گوش و افکار خودکشی

3- عوارض بدون نیاز به مداخله پزشکی

برخی از عوارض جانبی ونلافاکسین که ممکن است رخ بدهد معمولاً نیازی به مراقبت پزشکی ندارند. این عوارض جانبی در طول درمان از بین می روند زیرا بدن شما با دارو سازگار می شود.همچنین متخصص مراقبت های بهداشتی می تواند راه های پیشگیری یا کاهش برخی از این عوارض جانبی را به شما اطلاع دهد. فقط در صورتی که هر یک از عوارض جانبی زیر ادامه دار و آزاردهنده بود با پزشک یا مشاوره افسردگی تماس بگیرید.
رویاهای غیر عادی، لرزش و یبوست یا اسهال شدید، کاهش میل یا توانایی جنسی، سوزش سردل، افزایش تعریق و غیره بیشتر رایج بوده و علائمی مانند تغییر در تشخیص طعم، تنش عضلانی، خمیازه زیاد و عرق شبانه کمتر رایج می باشد.  

عوارض مصرف طولانی مدت قرص ونلافاکسین

کپسول خوراکی با رهش طولانی و همچنین قرص خوراکی با رهش طولانی برای تجویز ونلافاکسین با هدف بهبودی علائم افسردگی کاربرد دارد. اما در مطالعات کوتاه مدت صورت گرفته، نتایج نشان داد این دارو ها خطر افکار و حرف ازخودکشی در کودکان نوجوانان و جوانان را افزایش داده اند.
در مطالعات کوتاه مدت مبتلا به اختلال افسردگی اساسی MDD و سایر اختلالات روانی، کاهش خطر مصرف داروهای ضد افسردگی در مقایسه با دارونما در بزرگسالان ۶۵ ساله یا بالاتر وجود داشت. این خطر باید با شرایط بالینی متعادل شود. بیماران را از نظر بدتر شدن علائم بالینی خودکشی یا تغییرات غیرعادی در رفتار به دقت تحت نظر بگیرید. خانواده ها و مراقبان باید در مورد نیاز به نظارت دقیق و ارتباط با تجویز کننده آگاه شوند. ونلافاکسین به صورت قرص نیز با رهش طولانی برای استفاده در بیماران کودک تایید نشده است.

1-عوارض مصرف طولانی مدت قرص ونلافاکسین | فشار خون

ونلافاکسین ممکن است فشار خون شما را افزایش دهد پزشک شما احتمالاً قبل از شروع مصرف ونلافاکسین مطمئن خواهد شد که فشار خون شما طبیعی است. آن ها فشار خون شما را به طور منظم در طول درمان چک می کنند اما در صورت افزایش فشار خون به پزشک مراجعه کنید.
این دارو خطر خونریزی یا کبودی را در صورت استفاده با آسپرین، داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن، وارفارین و رقیق کننده خون افزایش می دهد. اگر از داروهای بدون نسخه استفاده می کنید که خطر خونریزی را افزایش می دهد در مورد مصرف همزمان با ونلافاکسین با پزشک خود مشورت کنید.

2-عوارض مصرف طولانی مدت قرص ونلافاکسین |خودکشی

ونلافاکسین افکار یا اعمال خودکشی را در برخی از کودکان و بزرگسالان جوان افزایش می دهد. علائم افکار خودکشی معمولا در چند ماه اول درمان یا در طول تغییر دوز دارو رخ می دهد. اگر متوجه تغییرات جدید یا ناگهانی در خلق و رفتار، افکار یا احساسات مصرف کننده دارو شدید به خصوص اگر علائم شدید بود با پزشک تماس بگیرید. ونلافاکسین نباید در افراد کمتر از ۱۸ سال استفاده شود.
این مطالعات افزایش خطر افکار و رفتار خودکشی با مصرف داروهای ضد افسردگی رایج غیر ونلافاکسین را در بیماران بالای ۲۴ سال نشان نداده است. کاهش خطر با استفاده از داروهای ضد افسردگی در بیماران ۶۵ ساله یا بالاتر نیز وجود داشت. در بیماران هر گروه سنی، وقتی شروع به درمان با ونلافاکسین می کنند، بدتر شدن شرایط بالینی و بروز افکار و رفتارهای خودکشی باید به دقت بررسی شود. ونلافاکسین برای استفاده در بیماران کودک تایید نشده است.

3-عوارض مصرف طولانی مدت قرص ونلافاکسین | سندرم سروتونین

ونلافاکسین باعث ایجاد یک وضعیت احتمالاً تهدید کننده زندگی به نام سندرم سروتونین می شود که با علائمی مانند بروز توهمات، برانگیختگی و تحریک، بروز کما، تپش قلب، تغییرات در فشار خون، سرگیجه و از دست دادن هوشیاری، تشنج و لرزش عضلانی یا سفت شدن عضلات، تعریق، حالت تهوع و استفراغ شناخته می شود.  

تداخل دارویی ونلافاکسین

ونلافاکسین مانند بسیاری از داروهای دیگر چنانچه همزمان و بدون دقت با سایر داروها مصرف شود در اثرگذاری و شدت و ضعف اثربخشی داروها موثر بوده و با سایر داروها تداخل خواهد داشت. قرص خوراکی ونلافاکسین علاوه بر داروها با ویتامین و مکمل ها یا داروهای گیاهی که ممکن است همزمان مصرف کنید تداخل پیدا می کند. تداخل زمانی رخ می دهد که یک ماده نحوه عملکرد داروی اصلی را تغییر بدهد.
بروز تداخل می تواند مضر باشد و از عملکرد خوب دارو جلوگیری کند. برای پیشگیری از تداخل احتمالی، پزشک باید در جریان تمام داروهای مصرفی شما قرار بگیرد. در مورد تمام داروها، ویتامین ها یا گیاهانی که مصرف می کنید به پزشک اطلاع کامل بدهید. برای اینکه از نحوه تداخل داروها مطلع شوید با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید. نمونه هایی از داروهایی که می توانند باعث تداخل با ونلافاکسین شوند در زیر فهرست شده اند.

1- مهارکننده های مونوآمین اکسیداز

ونلافاکسین را تا ۲ هفته پس از قطع مونوآمین شروع نکنید مگر اینکه توسط پزشک تجویز شده باشد و در عرض ۷ روز پس از قطع ونلافاکسین نیز آن را مصرف نکنید. مصرف ونلافاکسین و یک مونوآمین در بازه زمانی نزدیک به هم ممکن است عوارض جانبی جدی یا تهدید کننده زندگی ایجاد کند.
این عوارض جانبی شامل تب بالا، اسپاسم عضلانی کنترل نشده و سفت شدن عضلات می باشد. سایر عوارض جانبی می تواند شامل تغییرات ناگهانی در ضربان قلب یا فشار خون، گیجی و غش کردن باشد. داروهای کاهش وزن، مانند فنترمین: استفاده از ونلافاکسین با داروهایی مانند فنترمین ممکن است منجر به کاهش وزن بیش از حد، سندرم سروتونین و مشکلات قلبی مانند ضربان قلب سریع و فشار خون بالا شود.

2- تداخلات منجر به افزایش عوارض جانبی

• سایمتیدین: مصرف این دارو با ونلافاکسین خطر ابتلا به فشار خون بالا یا بیماری کبدی را افزایش می دهد. این خطرات اگر شما سالمند باشید بیشتر است.
• هالوپریدول: مصرف این دارو با ونلافاکسین خطر طولانی شدن QT را افزایش می دهد که یک بیماری قلبی با علائمی مانند سرگیجه و ریتم نامنظم قلب است.
• وارفارین: مصرف این دارو با ونلافاکسین خطر خونریزی شما را افزایش می دهد. پزشک  به خصوص هنگام شروع یا توقف درمان با ونلافاکسین  شما را به دقت تحت نظر خواهد داشت.  در صورت مشاهده هرگونه خونریزی یا کبودی غیرطبیعی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
• داروهای ضد التهابی مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و کتوپروفن: مصرف هر یک از این داروها با ونلافاکسین خطر خونریزی شما را افزایش می دهد. در صورت مشاهده هرگونه خونریزی یا کبودی غیرطبیعی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
• داروهایی مانند ریتوناویر، کلاریترومایسین یا کتوکونازول: این دسته از داروها می توانند تجزیه داروی اصلی را در بدن کاهش دهند. اگر هر یک از این داروها را همراه با ونلافاکسین مصرف کنید مقدار ونلافاکسین در بدن تجمع پیدا می کنند. این خطر عوارض جانبی شما را افزایش می دهد.
• داروهایی که باعث خواب آلودگی می شوند مانند قرص زولپیدم، لورازپام و دیفن هیدرامین: مصرف هر یک از این داروها همراه با ونلافاکسین ممکن است خواب آلودگی ناشی از ونلافاکسین را بدتر کند.

3- سایر داروها

داروهایی که می توانند سطح سروتونین را افزایش دهند، مانند فلوکستین، پاروکستین، سیتالوپرام، دولوکستین، لیتیوم و ترامادول: ونلافاکسین به تنهایی سطح سروتونین شما را افزایش می دهد. مصرف آن با هر یک از این داروها سطح سروتونین شما را حتی بیشتر افزایش خواهد داد. اگر سطح سروتونین شما بیش از حد بالا باشد، یک وضعیت تهدید کننده زندگی به نام سندرم سروتونین ممکن است رخ دهد. هنگام شروع یا افزایش دوز هر یک از داروها، پزشک شما را از نزدیک تحت نظر خواهد داشت. بنابراین درباره تمام علائم دقیق باشید و اطلاعات درست به پزشک منتقل کنید.

4- تداخلات منجر به کاهش اثربخشی دارو

هنگامی که داروهای خاصی با ونلافاکسین استفاده می شود، داروی اصلی به خوبی کار نمی کند. زیرا ممکن است مقدار این داروها در بدن شما  در اثر استفاده همزمان با دیگر داروها خنثی شده و کاهش یابد. نمونه این دارو متوپرولول است. زمانی که متوپرولول را همراه با ونلافاکسین مصرف می کنید اثربخشی کمتری خواهد داشت و باعث افزایش فشار خون می شود.  قبل از مصرف همزمان این داروها با پزشک خود صحبت کنید.  

عوارض مصرف طولانی مدت قرص ونلافاکسین | سخن آخر

از آنجایی که داروها در هر فرد به طور متفاوتی تداخل و اثربخشی دارن نمی توان تضمین کرد که این اطلاعات شامل همه تداخلات ممکن باشد. این اطلاعات جایگزین توصیه های پزشکی نیست. همیشه با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی در مورد تداخلات احتمالی با همه داروهای تجویزی، ویتامین ها، گیاهان و مکمل ها و داروهای بدون نسخه ای که مصرف می کنید صحبت کنید. آن ها در نهایت بهترین گزینه برای تجویز دارو با دوز مناسب برای شما هستند. در این راستا می توانید از مشاوره روانشناسی نیز راهنمایی بگیرید.