- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
اختلال های شخصیت دسته A طبقه ای از اختلالات شخصیت با نشانههایی همچون ارتباطات اجتماعی ضعیف و افکار عجیب همراه هستند. برخی افراد در ظاهر بسیار عجیب و نامتعارف به نظر میرسند. ممکن است در ارتباط با آنها دچار آشفتگی شده و نتوانید اعتمادشان را جلب کنید یا هنگام نزدیک شدن به آنها متوجه هراسان شدنشان بشوید. اختلال های شخصیت دسته ی A شامل سه اختلال شخصیت است که در ادامه به توضیح آنها میپردازیم. آگاهی از اختلالات شخصیت و نشانههای آن به افراد کمک میکند که برخورد مناسبی با آنها داشته باشند و برای درمان اقدام کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلال شخصیت کلیک کنید.
تعریف شخصیت
یک الگوی ثابت از فکر، عاطفه و رفتار در هر فردی شخصیت او را نشان میدهد. هر انسانی دارای بخشهای ثابتی است که شامل الگوهای رفتاری و فکری منحصر به فرد و متمایز از دیگران میباشد. اما شخصیت علاوه بر ثابت بودن، میتواند پویا و متحرک باشد، در طول زمان تغییر کرده و با محیط سازگار شود. اما افراد دارای اختلال شخصیت، صفات شخصیتی ناسازگارانه دارند و در مقابل تغییر مقاومت میکنند. این الگوی رفتاری معمولا برای اطرافیان آزارنده است.
اختلالات شخصیت
اختلالات شخصیت (PD) دستهای از اختلالات روانی هستند که با الگوهای ناسازگار پایدار رفتار، شناخت و تجربه درونی مشخص میشوند که در بسیاری از زمینهها نشان داده میشوند و از مواردی که فرهنگ فرد پذیرفته است منحرف میشود.این الگوها زود شکل می گیرند، انعطاف ناپذیر هستند و با ناراحتی یا ناتوانی قابل توجهی همراه هستند. تعاریف بر اساس منبع متفاوت است و همچنان محل بحث است. معیارهای رسمی برای تشخیص اختلالات شخصیت در فصل ششم طبقه بندی بین المللی بیماری ها (ICD) و در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانپزشکی آمریکا (DSM) ذکر شده است.
شخصیت که از نظر روانشناختی تعریف میشود، مجموعهای از ویژگیهای رفتاری و ذهنی پایدار است که انسانها را متمایز میکند. از این رو، اختلالات شخصیت با تجربیات و رفتارهایی که از هنجارها و انتظارات اجتماعی منحرف می شوند، تعریف می شوند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت ممکن است مشکلاتی در شناخت، احساسات، عملکرد بین فردی یا کنترل تکانه داشته باشند. برای بیماران روانپزشکی، شیوع اختلالات شخصیت بین 40 تا 60 درصد تخمین زده می شود. الگوهای رفتاری اختلالات شخصیتی معمولاً در نوجوانی، ابتدای بزرگسالی یا حتی گاهی در دوران کودکی شناسایی می شوند و اغلب دارای یک تأثیر منفی فراگیر بر کیفیت زندگی می باشند. درمان اختلالات شخصیت در درجه اول روان درمانی است. روان درمانی مبتنی بر شواهد برای اختلالات شخصیت شامل درمان شناختی رفتاری و رفتار درمانی دیالکتیکی به ویژه برای اختلال شخصیت مرزی است. از انواع رویکردهای روانکاوی نیز استفاده می شود.
اینفوگرافیک اختلالات شخصیت دسته الف یا A
اختلال های شخصیت دسته A | انواع اختلال شخصیت
اختلال شخصیت الگوی بادوامی از تجارب درونی و رفتاری است که به شکل مشخصی با فرهنگ فرد متفاوت است. این الگوهای شناختی تصوری است که فرد از دنیا، خود، دیگران و پدیدهها دارد و در عاطفه، احساسات، و روابط بین فردیاش مشکل ایجاد میکند. این الگوها بادوام، غیرقابل انعطاف و فراگیر هستند؛ یعنی در روابط و موقعیتهای زیادی دیده میشوند. همانطور که ذکر شد اختلال شخصیت معمولا در نوجوانی و اوایل بزرگسالی ظهور میکند. روانشناسان اختلالات شخصیت را 10 مورد شمرده و آنها را در سه دسته کلی دسته بندی کردهاند.
1. اختلال های شخصیت دسته A
اختلالات شخصیت دسته الف یا A
افراد مبتلا به این دسته از اختلالات شخصیت، آنهایی هستند که عموما عجیب و غریب و نامتعارف به نظر میرسند. این افراد اساسا در روابط اجتماعی ناشی بوده و در برقراری روابط اجتماعی مفید، تبحر ندارند. افراد دارای اختلال های شخصیت دسته A به لحاظ اجتماعی گوشه گیر و منزوی هستند. این اختلالات با تفکر تحریف شده در مورد دنیا، افراد و روابط مشخص میشود. این تفکرات تحریف شده بسیار خشک و انعطاف ناپذیر هستند.
اختلالات شخصیت خوشه A اغلب با اسکیزوفرنی همراه است: به ویژه، اختلال شخصیت اسکیزوتایپی که برخی از علائم بارز آن با اسکیزوفرنی مشترک است. به عنوان مثال، ناراحتی حاد در روابط نزدیک، تحریف های شناختی یا ادراکی و رفتار غیرعادی. با این حال، افرادی که مبتلا به اختلالات شخصیت عجیب و غریب تشخیص داده می شوند نسبت به افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، درک بیشتری از واقعیت دارند. افراد مبتلا به این اختلالات ممکن است پارانوئید باشند و درک آن ها توسط دیگران مشکل باشد، زیرا اغلب دارای حالت های عجیب و غریب در صحبت کردن و عدم تمایل و ناتوانی در ایجاد و حفظ روابط نزدیک هستند. اگرچه تصورات آن ها ممکن است غیرعادی باشد، اما این ناهنجاری ها از هذیان یا توهم متمایز می شوند زیرا افراد مبتلا به این بیماری ها با سایر بیماری ها تشخیص داده می شوند.
شواهد مهم حاکی از آن است که نسبت کمی از افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی خوشه A، به ویژه اختلال شخصیت اسکیزوتایپی، پتانسیل ابتلا به اسکیزوفرنی و سایر اختلالات روان پریشی را دارند. این اختلالات همچنین در میان افرادی که بستگان درجه اول آن ها مبتلا به اسکیزوفرنی یا اختلال شخصیت خوشه A هستند، احتمال بیشتری دارد.
انواع اختلال های شخصیت دسته الف یا A
برخی از اختلال های شخصیت دسته A عبارتند از:
1.اختلال شخصیت پارانویید
یکی از اختلال های شخصیت دسته A، اختلال پارانویید میباشد که ویژگی اصلی این افراد، بدگمانی و بی اعتمادی بسیار گسترده نسبت به دیگران است. آنها انگیزههای دیگران را به صورت نادرست تفسیر میکنند. پارانویید در سال های اول جوانی شروع شده و به تمام زمینههای شخصیتی گسترش پیدا میکند.
شخصیت پارانویید بدون هیچ مدرکی فکر میکند که دیگران قصد صدمه زدن به او را دارند. در مورد وفاداری و قابل اعتماد بودن اطرافیان سوء ظن داشته و خیلی سخت به دیگران اعتماد میکند؛ چرا که میترسد دیگران از اطلاعاتش سوء استفاده کنند. در حالی که افراد دیگر احتمال حمله و خطر در آن موقعیت را اصلا درک نمیکنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این اختلال از اختلال های شخصیت دسته A ، میتوانید مقالات زیر را مطالعه نمایید:
زندگی و ازدواج با شخصیت پارانوئید
2.اختلال شخصیت اسکیزویید
افراد دارای اختلال شخصیت اسکیزوئید، انسانهایی منزوی و گوشه گیر هستند که دلبستگی به روابط میان فردی نداشته و طیف ابراز احساساتشان در روابط اجتماعی بسیار محدود است. این اختلال هم مانند سایر اختلالهای شخصیت دسته A در اوایل جوانی آغاز شده و در اکثر زمینههای زندگی تاثیر میگذارد.
این افراد نه علاقه ای به روابط بین فردی دارند و نه از آن لذتی میبرند. حتی از اینکه عضوی از یک خانواده باشند نیز خوشحال نمیشوند. تقریبا همیشه خود را درگیر فعالیتهای انفرادی کرده و در مورد روابط جنسی اشتیاقی ندارند. آنها دوستان کمی دارند و در واقع هیچ رابطه ی صمیمانهای برقرار نمیکنند. نسبت به تعریف دیگران یا انتقاداتشان بی تفاوت هستند و در روابط عاطفی بسیار سرد برخورد میکنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این اختلال از اختلال های شخصیت دسته A میتوانید مقالات زیر را مطالعه نمایید:
نحوه برخورد با شخصیت اسکیزوئید
زندگی و ازدواج با شخصیت اسکیزوئید
3.اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
آخرین دسته از اختلال های شخصیت دسته A ، اختلال اسکیزوتایپال است. افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسیکزوتایپال در روابط اجتماعی و بین فردی مشکلاتی از خود نشان میدهند. مشخصه مشکلات رابطهای آنها، رنج شدید و ظرفیت بسیار کمشان در روابط نزدیک است. در واقع تحریفهای شناختی و ادراکی، آنها را آسیب پذیر میکند.
ویژگی مشخص این افراد عقاید عجیب غریبشان و نسبت دادن و پدیده های نامرتبط به خودشان است. عقایدشان در مورد داشتن قدرت حس ششم و پیش بینی مسائل یا تفکر خرافی و ادراکهای عجیب از خودشان نمونه از این امر میباشد. ممکن است سوء ظن هم در آنها دیده شود. علاوه بر باورهای عجیب، ظاهر و نوع لباس پوشیدنشان هم آنها را متمایز میکند. همانند سایر اختلال های شخصیت دسته A، افراد اسکیزوتایپال هم دایره دوستان محدودی دارند. احتمال ابتلا به اسکیزوفرنی در افراد مبتلا به اختلال اسکیزوتایپال بسیارزیاد است.
میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلال شخصیت اسکیزوتایپال، مقالات زیر را مطالعه نمایید:
نحوه برخورد با شخصیت اسکیزوتایپال
زندگی و ازدواج با شخصیت اسکیزوتایپال
درمان اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
درمان اختلالات شخصیت دسته الف یا A
روان درمانی موثر ترین و رایج ترین روش در درمان اختلالات شخصیت است. در درماناختلالات شخصیت دسته الف یا A نیز معمولا از این روش استفاده میشود. دارو درمانی هم یکی از روشهای درمانی است اما تاثیری بر اختلالات شخصیت ندارد؛ البته در برخی موارد برای کاهش نشانهها از دارو استفاده میکنند. روانکاوی نیز یکی از روش درمانی بسیار موثر است که متخصصان میتوانند از آن استفاده کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه روانکاوی کلیک کنید.
سخن آخر در مورد اختلال های شخصیت دسته الف یا A
با توجه به اطلاعات فوق، باید متوجه شده باشید که ارتباط با اختلالات شخصیت دسته الف یا A دشوار بوده و برای داشتن ارتباط بهینه با این دسته شخصیت بهتر است که از کمک متخصص بهره ببرید. در واقع تشخیص این امر که فردی دچار اختلال های شخصیت دسته A هست یا نه، کار ساده ای نبوده و باید یک روانشناس وارد عمل شود. از تشخیص نشانهها به صورت سرخود بپرهیزید و در صورت شک کردن به یکی از اختلال های شخصیت ، به روانشناس مراجعه نمایید. روانشناسان مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی در خدمتتان هستند تا در این زمینه شما را یاری کنند.