- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
عمل هیستروسکوپی چیست و چگونه انجام می‌شود؟ یکی از مشکلاتی که بسیاری از بانوان را درگیر می‌کند و نگرانی‌هایی را برای آن‌ها به وجود می‌آورد، بیماری‌های مربوط به واژن و رحم است که برای پیشگیری از این بیماری‌ها آزمایشات و جراحی‌هایی صورت می‌گیرد. هیستروسکوپی یکی از عمل‌هایی است که در طی آن دستگاهی وارد واژن و سپس رحم می‌شود و امکان تصوربرداری را به پزشک می‌دهد. معمولا این روش در درمان ناباروری بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد و از مزایای آن این است که علاوه بر بررسی، امکان درمان همزمان نیز وجود دارد. با این حال این عمل نیز مانند بسیاری از عمل‌ها با عوارض و مشکلاتی همراه است که لازم است مراقبت‌های مورد نیاز صورت گیرد تا مشکلات به حداقل ممکن برسد. توجه داشته باشید که در تمامی مراحل باید با پزشک متخصص در ارتباط باشید. همچنین در مواقعی ممکن است بعد از عمل هیستروسکوپی مجبور به ایجاد تغییراتی در روابط جنسی خود شوید. در این زمینه می توانید از طریق مشاوره جنسی و زناشویی اطلاعات بیشتری کسب نمایید.
.gif)
عمل هیستروسکوپی
عمل هیستروسکوپی روشی است که به پزشک این امکان را می‌دهد تا داخل رحم را به منظور تشخیص دلایل خونریزی غیرطبیعی مشاهده کند و در صورت لزوم همراه با آن به طور همزمان مشکل را برطرف کند. این کار توسط دستگاهی با قطر کم که در انتهای آن نور و یک دوربین کوچک وجود دارد صورت می‌گیرد. این روش برای بررسی دهانه و داخل رحم به کار گرفته می‌شود که تشخیصی یا درمانی است. در بیشتر موارد از این راه برای بررسی دلایل نــاباروری و برطرف کردن مشکل استفاده می‌شود که بسته به هدف، زمان آن متغیر است و ممکن است با بیهوشی یا بی‌حسی موضعی صورت بگیرد.
اینفوگرافیک عمل هیستروسکوپی
دلایل انجام عمل هیستروسکوپی
شایع‌ترین دلایل انجام هیستروسکوپی توسط پزشک شامل پریود طولانی همراه با خونریزی شدید و درد، خونریزی بین دو قاعدگی، نتایج غیر طبیعی آزمایش پـاپ اسمیر، خونریزی بعد از یائــسگی، فیبروم، میوم پولیپ یا چسبندگی رحمی، ســقط جنین بیشتر از یک بار و مشکلات بارداری، نیاز پزشک به یک نمونه بافت کوچک از رحم، بررسی علت سقط‌های مکرر، خارج شدن دستــگاه آی یو دی (IUD)، بررسی سرطان آندومتری، تایید یک آزمایش دیگر، تشخیص هرگونه بدشکلی رحم و قبل از انجام کورتاژ است. در صورتی که مشکل تشخیص داده شد به صورت همزمان می‌توان اقدام به خارج کردن توده‌هایی مانند فیبروئید و پولیپ از درون رحم، نمونه‌برداری از رحم یا اصلاح مشکلاتی که باعث ناباروری شده‌اند کرد.
آمادگی قبل از انجام عمل هیستروسکوپی
قبل از هسیتروسکوپی باید پزشک از این قضیه مطمئن شود که شما در ســیکل قاعدگی خودتان نیستید و از شما تقاضای آزمایش‌هایی مبنی بر این که باردار نباشید می‌کند. اگر تست بارداری شما منفی بود بهتر است از روش‌های پیشگیری استفاده شود به دلیل این که بارداری می‌تواند آزمایش را لغو کند. اگر دچار فیبروم رحم باشید پزشک برای شما دارو تجویز می‌کند تا بسیار کوچک‌تر شود. از 24 ساعت قبل از هیستروسکوپی از دوش و داروهای واژینال و استفاده از تامــپون خودداری کنید.
برای انجام این روش ممکن است بیهوشی، بی‌حسی موضعی یا داروی آرام‌بخش لازم باشد که متخصص مربوط در رابطه با آن با شما صحبت می‌کند. اما اگر برای جراحی و درمان استفاده می‌شود حتما باید از روش بیهوشی استفاده کرد که قبل از آن باید از خوردن و نوشیدن پرهیز کنید. توجه داشته باشید که قبل از انجام هیستروسکوپی پزشک را از وجود بیماری قلبی یا ریوی، هرنوع داروی خاص یا حساسیت‌زا، مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین و وارفارین و عــفونت واژن، دهانه رحم یا لگن در شش ماه گذشته مطلع کنید به دلیل این‌که ممکن است باعث لغو آزمایش بشوند.
چگونگی انجام عمل هیستروسکوپی
این آزمایش عموما توسط پزشک زنان و در اتاق عمل بیمارستان یا مراکز جراحی صورت می‌گیرد و در بیشتر موارد فرد را در همان روز مرخص می‌کنند. البته ممکن است با تشخیص پزشک این عمل در مطب صورت بگیرد. در بعضی از زنان برای جلوگیری از احساس درد داروی بی‌حسی یا خواب‌آور به آن‌ها داده می‌شود و برای بعضی از آن‌ها بیهوشی صورت می‌گیرد. این روش با توجه به علت انجام آن بین 5 تا 30 دقیقه زمان می‌برد.
برای انجام این آزمایش ابزاری به نام اسپکولوم را به ژل آغشته می‌کنند سپس با وارد کردن به درون واژن به آرامی دهانه‌های واژن را باز می‌کند و شرایط دیدن درون واژن و دهانه رحم را فراهم می‌کند. بعد از آن ابزار هیستروسکوپی از طریق واژن وارد دســتگاه تناسلی زنان وارد می‌شود و به آرامی به سمت دهانه رحم و رحم هدایت می‌شود. این امکان وجود دارد که برای منبسط کردن رحم نوعی گاز یا مایع غلیط نمکی یا قندی را وارد رحم بکنند. زمانی که این دستگاه وارد رحم بشود یکی تصویر بزرگ از دیواره و دهانه آن روی یک مانیتور نشان می‌دهد. برای نمونه برداری، خارج کردن بافت و کارهایی مانند آن ابزارهایی از طریق هیستروسکوپ وارد می‌شود که ممکن است مدت زمان عمل را افزایش دهد.
مراقبت‌های بعد از هیستروسکوپی
بعد از انجام این آزمایش شما به بخش ریکاوری برده می‌شوید تا پرستاران تمام شرایط را تحت کنترل بگیرند و تا 4 ساعت در این اتاق می‌مانید. سپس به بخش زنان منتقل می‌شوید یا مرخص خواهید شد. خونریزی از واژن بعد از انجام آزمایش بسیار طبیعی است که به مدت یک یا دو روز طول می‌کشد. اگر برای هیستروسکوپی از گاز استفاده شده باشد دل درد خفیفی در شما ایجاد می‌شود که معمولا در 24 ساعت از بین می‌رود. در صورتی که درد از بین نرفت بهتر است که به پزشک اطلاع دهید.
ممکن است برای کاهش درد برای شما مسکن‌هایی تجویز شود که بهتر است از آن‌ها استفاده کنید. بعد از مصرف آرام‌بخش یا بی‌حسی موضعی احتمال بروز گرفتگی عضلات وجود دارد. در کنار این مسائل ممکن است در قسمت گلوی خود احساس گزگز، خشکی یا خش کنید که با قرقره کردن کمی آب ولرم ناراحتی‌ها بهبود پیدا می‌کند. بعد از انجام عمل هیستروسکوپی تا دوهفته از رابــطه جنسی، ورزش و استفاده از تامپون خودداری کنید. همچنین بدانید که منعی در خوردن و آشامیدن برای شما وجود ندارد.
عوارض عمل هیستروسکوپی
مانند همه روش‌های پزشکی دیگر هیستروسکوپی هم دارای عوارضی است که می‌تواند بعد از انجام در شخص به وجود بیاید. عوارض این روش شامل مشکلات بیهوشی، عفونت، آسیب به گردن رحم، تجمع گاز یا مایع در رحم، آسیب به اندام‌های مجاور مانند مثانه، روده یا تخمدان و بیماری‌های التهابی لگن است. ممکن است بعد از انجام آن دچار تب، درد شدید شکم، خونریزی، تنگی نفس، استفراغ، مشکلات ادراری و تــرشحات واژن شوید که بعد از آن باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
همچنین در صورتی که سوالی در این زمینه داشتید و اگر عوارض روانی مانند افــسردگی که بعد از هر عملی ممکن است به سراغ افراد بیاید، به سراغ شما نیز آمد؛ می‌توانید از مشاوران مرکز حامی هنر زندگی کمک بگیرید.برای آگاهی بیشتر درباره مشاوره تلفنی کلیک کنید.
سوالات متداول
عمل هیستروسکوپی درد داره؟
برخی از بانوان که در طول این آزمایش بیهوش نیستند ممکن است در طول آن احساس درد کنند که می‌توانند به پزشک بگویند انجام آن را متوقف کند یا قبل از شروع به شما مسکن دهند. اما بعد از انجام عمل تا 24 ساعت وجود درد عادی است که اگر غیر قابل تحمل شد یا بیشتر از 24 ساعت طول کشید بهتر است به پزشک خبر بدهید.
بعد از هیستروسکوپی چه مدت استراحت لازمه؟
اکثر بانوان بعد از هیستروسکوپی می‌توانند به فعالیت‌های عادی و روزانه خود برگردند اما اگر با بیهوشی این آزمایش روی شما صورت گرفته باشد بهتر است چند روزی استراحت کنید.
