- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
اختلالات شخصیت دسته B شامل چهار اختلال هستند؛ طبق راهنمای تشخیص و آماری اختلالات روانی (DSM5) این چهار شخصیت دارای ویژگیهای مشترکی اند که آنها را در طبقه اختلالات شخصیت دسته B جای میدهد. آنچه در این اختلالات پررنگ است آسیب به کسانی است که با افراد مبتلا در ارتباط هستند. در اغلب موارد اطرافیان با مراجعه به مشاور به دنبال راهی برای کنار آمدن با این افراد هستند. با ارتباط مداوم با یک متخصص و درمانگر میتوانید راه های کمک به خود و فرد مبتلا به اختلالات شخصیت دسته B را پیدا کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلالات شخصیت کلیک کنید.
اختلالات شخصیت دسته B | تعریف اختلال شخصیت
به طور کلی شخصیت عبارت است از الگوی نسبتا دائمی و ثابت تفکر، احساس و رفتار که در انتهای دوره بلوغ و نوجوانی کامل شده و بر روی روابط و زندگی فرد اثرگذار است. الگوی سالم شخصیت عموما کارآمد و سودمند است، ولی در افرادی که اختلالات شخصیت دارند، این الگو ناکارآمد بوده و به فرد یا اطرافیانش آسیب میرساند. اختلال شخصیت نوعی اختلال روانی است که در آن فرد الگوی فکری، عملکردی و رفتاری سفت و سخت و ناسالم داشته باشد. فرد مبتلا به اختلال شخصیت در درک و ارتباط با موقعیت ها و افراد مشکل دارد. این باعث مشکلات و محدودیت های قابل توجهی در روابط، فعالیت های اجتماعی، کار و مدرسه می شود. در گروه بندی اختلالات شخصیت، هر کلاستر شامل چند اختلال شخصیت است که با ویژگیهای مشترکی شناخته میشوند. این سه گروه عبارتند از:
اختلالات شخصیت دسته B
اینفوگرافیک اختلالات شخصیت دسته B
ویژگی های اختلال شخصیت دسته B
اختلالات شخصیت خوشه B با تفکر یا رفتار نمایشی، بیش از حد احساسی یا غیرقابل پیش بینی مشخص می شود. آن ها شامل اختلال شخصیت ضد اجتماعی، اختلال شخصیت مرزی، اختلال شخصیت هیستریونیک و اختلال شخصیت خودشیفته هستند. در گروه اختلالات شخصیت دسته B، برخی ویژگیها و صفات در بین همه آنها مشترک است و برخی ویژگیها در هر اختلال بطور اختصاصی وجود دارد. ویژگیهای عمومی اختلالات شخصیت دسته B عبارتند از:
رفتارهای کم عمق و سطحی: هر چقدر بیشتر با آنها در تماس باشید متوجه میشوید که توخالی هستند و در لایه های زیرین رفتارشان چیزی مشاهده نمیشود.
احساسات پررنگ و افراطی: ممکن است در این اشخاص بی توجهی به احساسات دیگران یا بروز احساسات شدید دیده شود.
دمدمی مزاج در روابط: در اکثر مواقع، افرادی که دارای اختلال شخصیتهای کلاستر B هستند، در روابطشان با دیگران بازی میکنند. ممکن است فردی را وابسته خود کرده و بعد رهایش کنند.
ویژگی های اختصاصی اختلالات شخصیت دسته B
برخی از اختلالات شخصیت دسته B به شرح زیر میباشند:
1. شخصیت ضد اجتماعی
شخصیت ضد اجتماعی یکی از اختلالات شخصیت دسته B است که معمولا از قوانین و هنجارهای اجتماعی پیروی نکرده و آنها را مختص دیگران میداند. این شخصیت پیش از بلوغ نیز رفتارهایی مانند فرار از مدرسه یا خانه، اعمال غیر قانونی، دعوا و... را انجام میدهد اما پیش از سن قانونی تشخیص اختلال سلوک داده میشود. شخصیت ضد اجتماعی در روابط خود به احساسات دیگران اهمیتی نمیدهد و رابطه صمیمانه برقرار نمیکند. از اشتباهات خود درس نمیگیرد و بابت گناهانش دچار عذاب وجدان نمیشود. بنابراین به طور کلی اختلال شخصیت ضد اجتماعی با ویژگی هایی به شرح زیر شناخته می شود:
بی توجهی به نیازها یا احساسات دیگران
دروغگویی مداوم، دزدی، استفاده از نام مستعار، فریب دادن دیگران
مشکلات مکرر قانونی
نقض مکرر حقوق دیگران
رفتار پرخاشگرانه و اغلب خشونت آمیز
بی توجهی به امنیت خود یا دیگران
رفتار تکانشی و به طور مداوم غیرمسئولانه
عدم پشیمانی از رفتار
برای اطلاع بیشتر درباره این شخصیت مقالههای زیر را بخوانید:
برخورد با اختلال شخصیت ضداجتماعی
زندگی با اختلال شخصیت ضداجتماعی
2.شخصیت مرزی
شخصیت مرزی یکی دیگر از انواع اختلالات شخصیت دسته B است که احتمال بروز آن همراه با اسکیزوفرنی شبه نوروتیک معمولا در زنان بیشتر از مردان به چشم میخورد. از ویژگیهای این شخصیت نداشتن ثبات عاطفی، هیجانی و رفتاری است. او در یک روز خیلی خوشحال و راضی از زندگی است و در روز دیگر خود را بدبختترین فرد روی زمین حس میکند. احساس پوچی عمده ترین حسی است که با خود به همراه دارد.
ویژگیهای شخصیت مرزی
اغلب شخصیتهای مرزی دارای نوعی خودآزاری نیز هستند؛ برای مثال بسیاری از نقاط بدنش را خال کوبی شده و سوراخهای متعددی در نواحی گوش، بینی، لب و ناف ایجاد میکند. همچنین به راحتی دیگران را به خودکشی خود تهدید میکند (چه بسا احتمال خودکشی نیز وجود دارد). روابط زیادی برقرار میکند که به شکست ختم میشوند، در این صورت احتمال ابتلا به افسردگی نیز وجود خواهد داشت. توصیه میشود که مقاله افسردگی را مطالعه نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلال شخصیت مرزی مقالههای زیر را بخوانید:
3. شخصیت نمایشی
شخصیت نمایشی در جمع بسیار گرم و صمیمی به نظر میرسد. به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کرده و با رفتارهای جنسی و عشوه گری سعی در جلب توجه دیگران دارد. همیشه علاقه دارد که مرکز توجه باشد؛ اگر این توجه به او داده نشود، بسیار آشفته و ناراحت خواهد شد. برعکس چیزی که پیش از رابطه نشان میدهد، توانایی برقراری رابطه جنسی با کیفیت را ندارد. برای اطلاع بیشتر درباره این شخصیت مقالههای زیر را بخوانید:
4. شخصیت خودشیفته
شخصیت خودشیفته نیز یکی دیگر از اختلالات شخصیت دسته B است که فرد مبتلا به صورت افراطی خود را فردی مهم و شایسته میداند. او اعتقاد دارد که دیگران باید به شکلی خاص با او رفتار کنند. به احساسات و خواسته های دیگران اهمیت نداده و تنها به امیال و خواستههای خودش توجه میکند.
ویژگیهای شخصیت خودشیفته
در روابطش از دیگران برای رسیدن به منافع خود استفاده میکند. شخصیت خودشیفته در نگاه اول فردی بی نظیر برای دوستی و معاشرت به نظر میرسد، اما پس از مدتی به خاطر انتقاد ناپذیری، خودمحوری، عدم همدلی، لحن تحقیر آمیز و... اطرافیان او را طرد میکنند. از دست دادن این توجه به او فشار روانی زیادی وارد میکند. برای اطلاع بیشتر درباره این شخصیت مقالههای زیر را بخوانید:
برخورد با اختلال شخصیت خودشیفته
زندگی با اختلال شخصیت خودشیفته
زندگی افراد با اختلالات شخصیت دسته B
شخصیت مرزی معمولا در برخورد با محیط انسانی و خانوادگی شکل میگیرد. متخصصان معتقدند که شخصیت در پنج سال اول زندگی تشکیل شده و بیشترین ارتباطات شخص در این سنین با مراقبان اولیه (والدین) است. بنابراین نقش خانواده و تربیت فرزند در این دوران بسیار حائز اهمیت است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه نقش خانواده کلیک کنید.
ابعاد مختلف اختلالات شخصیت دسته B در روابط و زندگی روزمره آنها بروز می کند، یعنی ویژگیها و صفات آنها بر روی روابط، مسیر شغلی و مسیر تحصیلی آنها اثر گذار است. برای تربیت فرزندان مبتلا به اختلالات شخصیت و آگاهی از نحوهی صحیح برقراری ارتباط با آنها میتوانید از مشاوره کودک کمک بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره کودک کلیک کنید.
راه های بهبود و درمان اختلالات شخصیت دسته B
اولین قدم در درمان اختلالات شخصیت دسته B ، بررسی ریشهها و عوامل موثر در بروز آنها است. متخصصان ژنتیک، محیط و الگوهای تربیتی والدین را در سالهای ابتدایی زندگی تا پیش از اتمام نوجوانی را در بروز اختلالات شخصیت دخیل میدانند.
اختلالات شخصیت خود را در بزرگسالی نشان میدهند. فرد مبتلا احساس تنش زیادی کرده و به دنبال راهی برای بهبود کیفیت زندگیاش میگردد. در اکثر موارد افراد مبتلا به اختلال شخصیت دسته B برای درمان خودشان اقدام نمیکنند، بلکه از محیط اطرافشان شاکی بوده و بقیه را مقصر میدانند. برخی از روشهای درمانی اختلالات شخصیت عبارتند از:
1. دارو درمانی
درمان دارویی تنها برای کاهش نشانههای افسردگی، اختلالات اضطرابی یا تنش در این افراد موثر است. اما دارو، درمان اصلی اختلالات شخصیت نیست. از داروهای مورد استفاده در درمان میتوان به آنتی سایکوتیکها، بنزودیازپینها و داروهای ضد افسردگی اشاره کرد.
2. روان درمانی
روان درمانی و روانکاوی از جمله درمانهای موثر در زمینه اختلالات شخصیت دسته B هستند. برخی از افراد ارتباط صمیمی با درمانگر برقرار نمیکنند اما در نهایت به روان درمانی پاسخ مثبت میدهند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه روان درمانی کلیک کنید.
3. سایر روشهای درمانی
همچنین روشهای دیگر درمانی همچون روانکاوی، شناخت درمانی، درمان پذیرش و تعهد و... نیز برای درمان اختلالات شخصیت دسته B به کار برده میشوند. درمان اصلی دقیقا در همان بستری شکل می گیرد که اختلال به وجود آمده یا به اوج خود رسیده است؛ یعنی ارتباط های اولیه فرد. یک ارتباط حرفه ای با درمانگر و متخصص می تواند منجر به کاهش تنشها و افزایش کارآمدی در این افراد بشود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه روانکاوی کلیک کنید.
سخن آخر
اختلالات شخصیت دسته B تاثیر بسیار جدی و منفی بر تمام جوانب زندگی فرد میگذارند و حتی در اکثر مواقع زندگی اطرافیان آنان نیز تحت تاثیر قرار میگیرد. اما معمولا افراد به دلیل نااگاهی از اختلالات شخصیت تا آخر عمر با آن سر کرده و اطرافیان نیز با برخوردهای اشتباه، شرایط او را حادتر میکنند.
کمک گرفتن از یک روانشناس به شما کمک میکند تا با راهکارهای موثر و روشهای درمانی مناسب شرایط زندگی خود را بهبود دهید. شما در هر جایی که هستید می توانید از خدمات مشاوره تلفنی و مشاوره حضوری مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی بهرمند شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره تلفنی کلیک کنید.