- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
ارائه سخنرانی متقاعد کننده، جذاب و گیرا مهارتی است آموختنی که برای هر فردی در حیطه کاری و شغلی ضروری می باشد. متقاعد کردن مخاطبان و ارائه افکار و ایده های خود به راحتی امکان پذیر نیست و نیازمند دانستن اصولی اساسی است. سخنران متقاعدکننده علاوه بر تسلط بر موضوع و دانش و آگاهی بالا، مهارت کلامی میان فردی و تکنیک های سخنرانی را هم می طلبد. در ادامه این مقاله به سخنرانی متقاعد کننده و اصول آن پرداخته می شود.
1- قانع کردن مخاطبان: یعنی تغییر ذهنیت و باورها آنان. به نوعی در این سخنرانی هدف جذب موافقان و حتی مخالفان و تغییر دیدگاه آنان است. گاهی برخی افراد نظری خنثی به یک عامل دارند. هدف ما در این سخنرانی این است که نه تنها آنها را به سمت ایده خودمان سوخته اید بلکه حتی افرادی که نظری مخالف با ما هم دارند تغییر جهت داده و به سمت مان حرکت کنند.
2-جو تحریک و برانگیختگی: این هدف تنها زمانی می تواند تحقق پذیرد که شما ابتدا در نظر مخاطبان را به سوی خود جذب کرده باشید. مانند خیلی از سخنرانی های انتخاباتی ریاست جمهوری
3-افزایش هیجانات و شور و شوق: بهترین سخنرانی ها گوینده می کوشد تا با ایجاد فضای هیجانی افراد را به تداوم در باورها و دیدگاه های جدیدی که پیدا کرده اند، متقاعد کند. خیلی از سخنرانان مذهبی برای به حرکت وا داشتن مخاطبان خود سران آن شور و حرارت ایجاد می کنند.
1-احترام به ارزش های مخاطبان: یک سخنران بهتر است در در عین گفتن صحبت ها و القای افکار و ایده های خودش به مخاطبین، افکار و ایده های آن ها را هم در نظر بگیرد و در چارچوب آن ها سخنانش را مطرح کند.
2-اصل قدرت و اعتبار: سعی کنید در حین صحبت در مورد موضوع خاصی تبحر و اطلاعات بالا داشته باشید. اغلب اوقات مخاطب متوجه تسلط شما می شود. اصل قدرت خودش را در هر جایی نشان می دهد. مثلاً شما برای گرفتن یک دارو پیشنهاد یک پزشک برای شما قابل قبول تر است.
3-اصل عمل متقابل: به این معنا که اگر قصد مجاب کردن فردی را دارید ابتدا به او کمک کنید یا شرایط لذتبخشی را برایش ایجاد کنید. این کار باعث میشود تا فرد در صدد جبران آن برآید. لطف و کمک شما بهتر است غیر قابل پیش بینی و مهم باشد.
4-اصل تایید اجتماعی: افراد معمولاً آنچه را که اکثر مردم انجام می دهند یا قبولش دارند، می پذیرند. اگر می خواهید مخاطب بیشتری داشته باشید توصیه می شود مخاطبان کنونی خود را راضی نگه دارید تا خود آنها بتوانند با معرفی شما به دیگران، مخاطبان بیشتری ها برای تان فراهم کنند. مثلاً اگر در کارگاه می خواهید شرکت کنید و تعداد افراد آن را زیاد می بینید، بنا بر اصل تایید شدن اجتماعی شما در آن کارگاه شرکت خواهید کرد.
5-اصل ارزشمندی: افراد همیشه جذب چیزهایی میشوند که برای آنان کمیاب و ارزشمند است. مثلا اگر آنان بتوانند برخی موارد را حدس بزنند و یا تکراری آن را برداشت کنند تمایلشان کاهش می یابد.
اگر برای عده کمی سخنرانی می کنید اتاق کوچکی را انتخاب کنید. اما اگر مجبورید در یک سالن بزرگ برای ادای کمی صحبت کنید از مسئول مربوطه بخواهید که صندلی های جلو را از بقیه سالن جدا کرده و به این کار اختصاص دهد. هیچ چیز به اندازه فاصله زیاد مستمعین و وجود صندلی های خالی بین آن ها از حرارت و شوق شنوندگان نمی کاهد.
قبل از آغاز سخن شنوندگان را گردهم آورید. اگر عده شنوندگان کم است در سطح آنها و نزدیک به آنها بنشینید یا بایستید. اتاق و صفحه را در نظر بگیرید. اتاق باید کاملاً روشن باشد مخصوصاً دقت کنید که نور روی صورتتان بیفتد چه شنوندگان می خواهند شما را به خوبی ببینند.
علاوه بر این متن هم باید جالب و منطقی باشد و از آسان به مشکل، از دانسته به ندانسته و برای ارائه با نظم و توالی منطقی حاوی مثال های مناسب، دلایل، آمار و ارقام شامل حداکثر سه یا چهار موضوع اصلی تنظیم شده باشد. توصیه می شود در متن سخنرانی خود از شواهد مثال ها و دلایلی که حال و هوای شما را به بهترین وجه توجیه میکند و نیز از مطالبی که برای شنوندگان جالب توجه است استفاده کنید، این امور برای برقراری ارتباط منطقی با دیگران ضروری است. علت این که بسیاری از سخنرانیها جاذبه ای ندارد این است که سخنران فقط درباره چیزهایی صحبت می کند که مورد علاقه خودش است. اما این را بدانید که محال است راجع به خود مردم صحبت کنید و توجه آنان را به خود جلب نکنید.
سخنرانی متقاعدکننده و اهداف آن
سخنرانی متقاعد کننده به این معناست که آنچه در ذهن گوینده است در ذهن شنونده بقبولاند و مخاطب هم با اختیار خودش دوست داشته باشد و آن را بپذیرد. متقاعد سازی در مشاوره فروش، مذاکره و هر نوع ارتباط کلامی قابل استفاده است. درمتقاعد سازی احساسات بسیار اهمیت دارند. سخنران ماهر می تواند در حین صحبت احساسات فرد مقابل را درگیر کند.اینفوگرافیک سخنرانی متقاعد کننده
اهداف سخنرانی متقاعد کننده
یک سخنرانی متقاعدکننده اهدافی دارد که شامل موارد زیر می باشد:1- قانع کردن مخاطبان: یعنی تغییر ذهنیت و باورها آنان. به نوعی در این سخنرانی هدف جذب موافقان و حتی مخالفان و تغییر دیدگاه آنان است. گاهی برخی افراد نظری خنثی به یک عامل دارند. هدف ما در این سخنرانی این است که نه تنها آنها را به سمت ایده خودمان سوخته اید بلکه حتی افرادی که نظری مخالف با ما هم دارند تغییر جهت داده و به سمت مان حرکت کنند.
2-جو تحریک و برانگیختگی: این هدف تنها زمانی می تواند تحقق پذیرد که شما ابتدا در نظر مخاطبان را به سوی خود جذب کرده باشید. مانند خیلی از سخنرانی های انتخاباتی ریاست جمهوری
3-افزایش هیجانات و شور و شوق: بهترین سخنرانی ها گوینده می کوشد تا با ایجاد فضای هیجانی افراد را به تداوم در باورها و دیدگاه های جدیدی که پیدا کرده اند، متقاعد کند. خیلی از سخنرانان مذهبی برای به حرکت وا داشتن مخاطبان خود سران آن شور و حرارت ایجاد می کنند.
اصول متقاعد سازی
برای داشتن یک سخنرانی متقاعد کننده، لازم است است اصولی رعایت شود. مهمترین اصولی که برای آن لازم است، شامل موارد زیر می شود:1-احترام به ارزش های مخاطبان: یک سخنران بهتر است در در عین گفتن صحبت ها و القای افکار و ایده های خودش به مخاطبین، افکار و ایده های آن ها را هم در نظر بگیرد و در چارچوب آن ها سخنانش را مطرح کند.
2-اصل قدرت و اعتبار: سعی کنید در حین صحبت در مورد موضوع خاصی تبحر و اطلاعات بالا داشته باشید. اغلب اوقات مخاطب متوجه تسلط شما می شود. اصل قدرت خودش را در هر جایی نشان می دهد. مثلاً شما برای گرفتن یک دارو پیشنهاد یک پزشک برای شما قابل قبول تر است.
3-اصل عمل متقابل: به این معنا که اگر قصد مجاب کردن فردی را دارید ابتدا به او کمک کنید یا شرایط لذتبخشی را برایش ایجاد کنید. این کار باعث میشود تا فرد در صدد جبران آن برآید. لطف و کمک شما بهتر است غیر قابل پیش بینی و مهم باشد.
4-اصل تایید اجتماعی: افراد معمولاً آنچه را که اکثر مردم انجام می دهند یا قبولش دارند، می پذیرند. اگر می خواهید مخاطب بیشتری داشته باشید توصیه می شود مخاطبان کنونی خود را راضی نگه دارید تا خود آنها بتوانند با معرفی شما به دیگران، مخاطبان بیشتری ها برای تان فراهم کنند. مثلاً اگر در کارگاه می خواهید شرکت کنید و تعداد افراد آن را زیاد می بینید، بنا بر اصل تایید شدن اجتماعی شما در آن کارگاه شرکت خواهید کرد.
5-اصل ارزشمندی: افراد همیشه جذب چیزهایی میشوند که برای آنان کمیاب و ارزشمند است. مثلا اگر آنان بتوانند برخی موارد را حدس بزنند و یا تکراری آن را برداشت کنند تمایلشان کاهش می یابد.
ویژگی های سخنرانی متقاعد کننده
سخنرانی یکی از مهارت های مهم انسان است. توانایی داشتن یک سخنرانی متقاعد کننده از مهارت های ارتباط موثر است. هر سخنرانی که گیرایی و جذابیت دارد، اصولی را دنبال می کند که شامل موارد زیر می شوند:1-اعتماد به نفس در سخنرانی متقاعد کننده
مهمترین اصل سخنرانی متقاعدکننده اعتماد به نفس سخنران است. منظور از اعتماد به نفس این بود که فرد باور به توانایی ها و مهارت هایش داشته باشد و بداند که می تواند سخنرانی جذابی ارائه کند. فردی که در مورد سخنرانی اش نگران باشد یا به خودش شک داشته باشد این حس را به مخاطبان خود هم انتقال خواهد داد. برای داشتن اعتماد به نفس توصیه میشود قبل از ارائه سخنرانی متن خود را آماده کنید و تسلط کافی به موضوع داشته باشید. کمی استرس قبل از هر سخنرانی طبیعی است اما بهتر است آن را کنترل کنید و اجازه ندهید که با هجوم افکار منفی انگیزه خود را از دست بدهید.2-زبان بدن مناسب برای سخنرانی متقاعد کننده
فرد سخنران باید اصول ارتباط غیر کلامی را بداند و این را در نظر داشته باشد که بیشتر پیام او از طریق زبان بدن اش منتقل می شود. شل و وارفته حرف زدن، نداشتن تماس چشمی مناسب، ژست نامناسب حین صحبت، لبخند نزدن و مدام خشک و جدی صحبت کردن مخاطب را خسته می کند. یک سخنران ماهر می داند که در هر زمانی چگونه صحبت کند و کجا و چه زمانی شوخی کند یا داستان تعریف کند. برای کسب آگاهی بیشتر درباره زبان بدن در سخنرانی کلیک کنید.3-فن بیان لازمه سخنرانی متقاعد کننده
فن بیان جزو مهم ترین ابزارهای ارتباطی برای سخنرانی متقاعدکننده است. انتخاب کلمات و عبارات مناسب برای انتقال اطلاعات و داشتن مهارت سخنوری از اصول اساسی برای سخنرانی است. خوب صحبت کردن و فن بیان به تدریج باعث افزایش هوش کلامی و دامنه لغات شما می گردد. با آموزش فن بیان می توانید عبارات و کلمات مناسب را همزمان با تغییر تن صدا داشته باشید.4-شناخت شنوندگان
وقتی خود را برای سخنرانی آماده میکنید بخش مهمی از کار این است که در نظر داشته باشید برای چه شخص یا اشخاصی می خواهید صحبت کنید. بدانید تحصیلات، تخصص، خصوصیات اخلاقی، حساسیت ها، سلیقه و علایق آنها چیست. مخاطبان خود را در نظر بگیرید و درباره خواسته ها و علایق آن ها بیندیشید. گاهی این کار نصب تلاش برای رسیدن به مقصد است. شناخت قبلی از شنوندگان کمک بزرگی برای شماست تا بتوانید مطالب را متناسب با درک سلیقه و گرایشهای آنها تدارک ببینید و همچنین از شیوه ارائه ی و یا مطالبی که ممکن است برای آنها ناراحت کننده باشد بپرهیزید. شناخت مخاطبان برای یک ارتباط موثر و موفق ضروری است.5-آماده کردن مطالب
برای یک سخنرانی تاثیرگذار لازم است موضوعی را که می خواهید درباره آن صحبت کنید جمع آوری و آماده کنید. اطلاعات مورد نیاز را خلاصه نویسی کنید. حرفی نزنید مگر وقتی که اطمینان پیدا کنید که حرفی برای گفتن دارید و می دانید که چه می خواهید بگویید. برخی از صاحب نظران معتقد است در آماده کردن مطالب برای هر دقیقه سخنرانی باید ۱۶ دقیقه وقت صرف شود. آماده کردن مطالب همچنین در کاهش استرس سخنرانی نیز مفید است.6-مکان سخنرانی
وضعیت و موقعیت محل سخنرانی وسعت و وسایل لازم را قبل از پیش بینی کنید. سالن سخنرانی باید هوای سالم و مناسبی داشته باشد بهترین سخنران مشکل است که بتواند شنوندگان اش را در اتاقی با هوای خفه و گرم بیدار نگه دارد. ظرفیت اتاق باید به اندازه ای باشد که همه بتوانند به راحتی رفت و آمد کنند و بنشیند فاصله مناسب صندلی ها و ردیف ها باید رعایت شده باشد و بیش از حد نزدیک یا دور نباشد.اگر برای عده کمی سخنرانی می کنید اتاق کوچکی را انتخاب کنید. اما اگر مجبورید در یک سالن بزرگ برای ادای کمی صحبت کنید از مسئول مربوطه بخواهید که صندلی های جلو را از بقیه سالن جدا کرده و به این کار اختصاص دهد. هیچ چیز به اندازه فاصله زیاد مستمعین و وجود صندلی های خالی بین آن ها از حرارت و شوق شنوندگان نمی کاهد.
قبل از آغاز سخن شنوندگان را گردهم آورید. اگر عده شنوندگان کم است در سطح آنها و نزدیک به آنها بنشینید یا بایستید. اتاق و صفحه را در نظر بگیرید. اتاق باید کاملاً روشن باشد مخصوصاً دقت کنید که نور روی صورتتان بیفتد چه شنوندگان می خواهند شما را به خوبی ببینند.
7-زمان سخنرانی
زمانی که باید سخنرانی را شروع کنید مدتی که باید صحبت کنید و سخنرانان قبلی و بعدی را بررسی کنید. طوری برنامه ریزی کنید که سر وقت و یا ترجیحا کمی زودتر در محل حاضر شوید. در تهیه متن سخنرانی خود حال و روز مخاطبان در زمانی سخنرانی که قبل از ناهار یا بعد از ناهار و یا عصر است یا در ساعت اضافه کاری را در نظر داشته باشید و نحوه ارائه مطالب را با توجه به این موضوع پیش بینی کنید. یک سخنران ماهر می داند که اگر سخنرانی بعد از ناهار است سعی کند از فیلم یا تصاویر جالبی بیشتر استفاده کند و یا تغییرات لحن صدا را افزایش دهد.8-نظم منطقی در ارائه مطالب
اگر میخواهید سخنرانی متقاعدکننده داشته باشید، باید در مرحله آماده شدن طرحی برای نحوه ارائه سخنان خود تهیه کنید. بهتر است مطالب خود را در سه بخش آماده کنید : مقدمه متن و نتیجه. در ارائه مقدمه توجه داشته باشید که جذابیت داشته باشد. چرا که مقدمه راه ورود به مطلب را هموار میکند و برای شروع سخن می تواند یک شعر پر معنا و مربوط، زیبا یا یک نقل قول از بزرگان یا یک حکایت کوتاه باشد. سعی کنید حس کنجکاوی را در شنوندگان خود افزایش دهید. نشان دادن یک تصویر جالب، نقشه و نمودار و یا یک سوال مناسب می تواند در جلب توجه آنان موثر باشد. رعایت این نکات در مدیریت کلاس نیز موثر است.علاوه بر این متن هم باید جالب و منطقی باشد و از آسان به مشکل، از دانسته به ندانسته و برای ارائه با نظم و توالی منطقی حاوی مثال های مناسب، دلایل، آمار و ارقام شامل حداکثر سه یا چهار موضوع اصلی تنظیم شده باشد. توصیه می شود در متن سخنرانی خود از شواهد مثال ها و دلایلی که حال و هوای شما را به بهترین وجه توجیه میکند و نیز از مطالبی که برای شنوندگان جالب توجه است استفاده کنید، این امور برای برقراری ارتباط منطقی با دیگران ضروری است. علت این که بسیاری از سخنرانیها جاذبه ای ندارد این است که سخنران فقط درباره چیزهایی صحبت می کند که مورد علاقه خودش است. اما این را بدانید که محال است راجع به خود مردم صحبت کنید و توجه آنان را به خود جلب نکنید.