- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با آثار طلاق بر خانواده و جامعه پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.
آثار طلاق بر خانواده و جامعه چقدر اهمیت دارد؟ چه زمانی شدت آثار طلاق بیشتر احساس میشود؟ فرزندان طلاق چه آسیبهایی میبینند؟ طلاق زمانی اتفاق میافتد که استحکام روابط زناشویی از بین رفته و زندگی مشترک با تنش و ناسازگاری همراه شدهاست. طلاق به عنوان يک آسيب اجتماعی بر بنیان خانواده اثر میگذارد و امور روزمره فرد را دگرگون میكند. طلاق پیامدهای منفی بسیاری هم برای مردان و هم برای زنان دارد که در ادامه با آنها آشنا میشویم. همچنین لازم است برای کاهش تنش های روانی ناشی از طلاق با مشاورین متخصص در حوزه خانواده و طلاق مشورت کرده و راهکارهای مناسب دریافت نماییم. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره طلاق کلیک کنید.
آثار طلاق
جدا شدن از همسر ممکن است برای فرد یک احساس اضطراب و هراس ایجاد کند. فرآیند سازگاری روانی و اجتماعی در زنان و مردان تفاوت چندانی ندارد. اما مردان و زنان از لحاظ واکنشی که در برابر طلاق از خود نشان میدهند با يکديگر متفاوتاند که این امر نشات گرفته از تفاوت زن و مرد است.
مردان طلاق را يک حادثه ناگهانی میدانند و زنان آن را به عنوان یک نقطه پايانی و شروع مشکلات طولانی قلمداد میکنند. شايد به همين دليل است که زنها احساسات منفی بسیاری نسبت به طلاق دارند و اين اتفاق برايشان تنش زاست. با این حال زنها از نظر روانی، با گريه و دردُ دل کردن خود را تــخلیه روانی میکنند. مردان بعد از طلاق نه تنها دچار آسيبهای روانی بيشتری میشوند بلكه به خاطر ساختار اجتماعی با درون ريزی ناراحتیها در معرض خطراتی چون سكته و مرگ زودرس قرار میگيرند. برای مطالعه بیشتر در خصوص واکنش مردان بعد از جدایی کلیک کنید.
اینفوگرافیک طلاق چه اثراتی را به دنبال خود دارد؟
پیامدهای طلاق برای زنان
زنان بعد از طلاق در معرض فشارهای روحی و روانی زیادی قرار میگیرند. آنها دچار یأس و ناامیدی میشوند و در بعضی از موارد ممکن است تا مرز افسردگی نیز پیش روند. اضطراب و نگرانی از بازگشت به منزل پدری، واکنش اطرافیان، تــرس از آینده، ترس از سرزنش شدن، و در بعضی مواقع عذاب وجدان و پشیمانی از جمله مشکلاتی است که زنان مطلقه را با خود درگیر میسازد.
در ادامه برخی از مهمترین آثار طلاق بر زنان را شرح دادهایم:
تزلزل در هویت فردی و اجتماعی
نخستین پیامدی که زن پس از طلاق تجربه میکند، از دست دادن پایههای هویت و منزلت اجتماعی است. در خصوص زنانی که جدا شدهاند در فرهنگ عامه عقاید، باورها و حتی تکیه کلامهایی وجود دارد که موجب آزار و در هم شکسته شدن منزلت زن میشود. زنان مطلقه، تهدیدی برای زندگی خانوادگی دوستان و خویشان بوده و این نگاه آنان را منزوی و تنهاتر میکند. در مجموع از دست دادن حمایتهای اجتماعی، انزوا، کاهش روابط اجتماعی، احساس عدم امنیت، طردشدگی، نگرش منفی جامعه، برچسبهای اجتماعی، بازخوردهای منفی دیگران، آزار و خشونت آشکار و پنهان جنسیتی و… از آسیبهایی است که زنان بعد از طلاق در جامعه تجربه میکنند.
احساس عدم امنیت
یکی از تجربههای مشترک زنان پس از جدایی احساس عدم امنیتی است که به دلیل پیشنهادهای مردان اطراف در خصوص ازدواج مــجدد، آن هم به صورت موقت صورت میگیرد. این مسئله به شدت امنیت روحی و روانی زن را به هم میریزد.
آثار طلاق بر مردان
هرچند مشكلات مردان بعد از طلاق بسيار كمتر از زنان است. زيرا اكثريت شاغلاند و فشار روانی و تنهايی طلاق را كمتر احساس میكنند. اما واقعيت اين است كه طلاق در مردان نيز به بروز دشواریهای هيجانی میانجامد. آمار خودكشی و فروپاشی عصبی در مردان طلاق گرفته بيشتر از زنان است. طبق تحقيقات، مردانی كه مسئوليت اصلی مراقبت از فرزندان را به عهده میگيرند، كمتر از ديگران دست به خودكشی میزنند.
سلامت جسمانی مردان مطلقه نسبت به مردان متاهل بسيار كمتر است. از آنجا که بسياری از مردان توانايی کمتری در کنار آمدن با مشکلات دارند هنگام متارکه، به دليل وابستگی به همسر از نظر مسائل تربيتی و مسائل حاکم بر زندگی ضربه بيشتری میبينند.
بعد از جدايی، برای بيشتر مردان دوگانگی عاطفی و تغييرات خلقی شديد به وجود میآيد. تضاد از اين نظر که مرد متارکه کرده هميشه اين ترديد را دارد آيا تصميم اش درست بوده يا نه و هميشه با اين سوال که آيا میتوانسته کار بهتری انجام دهد يا نه مواجه است. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله آثار طلاق بر مردان را مطالعه فرمایید.
آثار جدایی و طلاق والدین بر روی فرزندان
زمانی که زوجها تصمیم برای طلاق میگیرند، این تصمیم علاوه بر این که به خودشان آسیبهایی را وارد میکند. برای فرزندان نیز میتواند تأثیرات منفی داشته باشد که احساس ناامنی، احساس گناه، ترس از دست دادن والدین، احساس بلاتکلیفی، تنهایی و افسردگی، افت تحصیلی و ... از جمله آنها است. تأثیرات طلاق در فرزندان را میتوان به ترتیب زیر طبقه بندی کرد:
1. احساس ناامنی و ترس از آینده از آثار طلاق بر فرزندان
طلاق غالبا احساس امنیت کودکان را کاهش داده و آنها را نسبت به آینده نگران میکند. به عنوان مثال ممکن است چنین سؤالی را از مادر و یا پدر خود بپرسند: «آیا ما فقیر می شویم؟»
2. ترس از ترک شدن
پس از طلاق کودک متوجه میشود که یکی از والدین دیگر در خانه نیست و از این میترسد که دیگری نیز ناپدید شود و او را تنها بگذارد. در واقع ترس از تنهایی در کودکان به معنای عام در چنین شرایط خاصی تشدید می شود.
3. طردشدگی
کودکان طلاق ممکن است احساس طرد شدگی داشته باشند. یادمان باشد کودکان خود را در مرکز جهان میدانند و بنابراین هر اتفاقی که روی دهد به نحوی به آنها مربوط میشود. ترس از طرد شدن و رها شدن از طرف والدین می تواند برای کودکان بسیار آزاردهنده و تنش زا باشد.
4. بلاتکلیفی از آثار طلاق بر کودکان
مخربترین تأثیر طلاق بر روی کودکان زمانی روی میدهد که والدین در حضور آنها به تحقیر یکدیگر میپردازند. هنگام دعــوای والدین کودکان احساس میکنند که باید جانب یکی از والدین را بگیرند و این کار برای آنها بسیار دشوار است. از سوی دیگر کودکان تصور میکنند اگر از هیچکدام از والدین پشتیبانی نکنند ازسوی هر دو رانده میشوند.
5. احساس گناه
کودکان ممکن است به این نتیجه برسند که در طلاق والدین مقصر هستند و به خاطر حرفی که زدهاند یا کاری که کردهاند این اتفاق روی داده است و احساس گناه و شرمندگی میکنند. پیشنهاد می کنیم در این زمینه مقاله خصوصیات بچه های طلاق را مطالعه فرمایید.
6. اندوه از آثار طلاق بر فرزندان
کودکان طلاق به شدت احساس اندوه و استیصال میکنند و اعتقاد دارند که دیگر عضوی از یک خانواده نیستند. در واقع احساس کودکان طلاق مشابه احساس کودکانی است که والدین خود را بر اثر بیماری یا تصادف از دست دادهاند ولی به اندازه آنها مورد حمایت قرار نمیگیرند و ممکن است به شدت دچار افسردگی شوند.
7. اضطراب
کودکان طلاق ممکن است احساس اضطراب کنند و خود را تحت فشار ببینند. به عنوان مثال احتمال دارد آنها وظایف بیشتری را در خانه برعهده بگیرند. در ضمن ممکن است یکی از والدین یا هر دو آنها از کودکان به عنوان مشاور استفاده کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مشکلات و چالش های فــرزندان طلاق کلیک کنید.
8. احساس تنهایی فرزندان
کودکان طلاق ممکن است احساس تنهایی کنند و دلشان برای والدی که از آن جدا شدهاند تنگ شود. معمولا والدینی که در کنار کودکان میمانند آنقدر گرفتار مشکلات خود هستند که به فرزندشان نمیرسند.
9. خشم و پرخاشگری در کودکان
خشم احساسی متداول درمیان کودکان طلاق است که در اثر عدم درک یا پذیرش این مسئله روی میدهد. خشم کودکان زمانی رواج پیدا میکند که دلایل طلاق روشن نباشد. همچنین پرخاشگری کودکان و عصیان نتیجه محرومیتهای مداوم از مهر و محبت پدری یا مادری است.
10. افسردگی
افسردگی از تأثیرات مستقیم طلاق است که به دنبال اندوه، احساس تنهایی و طردشدگی به وجود میآید. افسردگی در کودکان نشانه آن است که کودکان حمایت کافی برای رویارویی با مسئله طلاق دریافت نکردهاند.
چگونه از آسیب به فرزندان جلوگیری کنیم؟
اول از همه توجه داشته باشید که این تأثیرات تا چه حد ناشی از طرز تفکر فرزند شما در مورد خودش، والدین و طلاق میباشد. به همین دلیل شما باید با کودکان در مورد طلاق حرف بزنید و از میزان تأثیرات منفی آن بکاهید. درضمن شما باید در هنگام صحبت با کودکان درباره طلاق مراقب رفتارتان باشید و احساسات منفی خود را نسبت به همسر سابقتان بروز ندهید. فراموش نکنید برای فرزندتان وقت کافی بگذارید. والدین باید بدانند حتی اگر طلاق بهترین تصمیم زندگی آن هاست، مسئولیت شان نسبت به فرزندان اهمیت زیادی دارد.
برای کاهش آسیبهای طلاق چه میتوان کرد؟
برای کاهش آسیبهای طلاق لازم است کنترل زندگی خود را به دست بگیرید و همچنین به خوبی از فرزندان مراقبت کنید. لازم است از لحاظ مالی به استقلال برسید و مهارتهای خود را به کار بگیرید. سر خود را گرم کنید تا کمتر احساس تنهایی را تجربه کنید. تا حد امکان سعی کنید سلامت جسمانی و روانی خود را حفظ کنید. معمولا افراد بعد از طلاق نمیتوانند به خوبی از پس چالشهای موجود و تنشهای روانی بر بیایند. به همین دلیل لازم است تا برای پیشگیری از مشکلات بعدی در آینده از مشاوره خانواده کمک بگیرید. مشاور به شما کمک میکند تا بعد از طلاق به زندگی بازگشته و مسیر بهبودی را طی کنید.
سخن پایانی
آثار طلاق برای کودکان و والدین بسیار آزاردهنده است. ازجمله مشکلات آن افسردگی بعد از طلاق والدین است که می تواند اثرات مخربی در کیفیت زندگی فرزندان نیز داشته باشد. به همین دلیل حفاظت از سلامت روان امری ضروری است. مشاوران حامی هنر زندگی می توانند با تکیه بر تخصص و تجربه خود در مسیر پر مخاطره طلاق در کنار شما و یاریگر شما باشند. برای کسب اطلاعات در خصوص مشاوره روانشناسی کلیک کنید.
سؤالات متداول
آثار طلاق بر جامعه چیست؟
طلاق در جامعه منجر به رشد خانوادههای تک والدی میشود. این موضوع میتواند آسیبهایی را برای افراد جامعه به وجود بیاورد. همچنین سطح باروری در جامعه کاهش پیدا میکند. طلاق در جامعه زمینه را برای بروز بزهکاری و ارتکاب جرم فراهم میکند.
مزایای طلاق چیست؟
طلاق و جدایی در زندگی مشترک ناموفق میتواند مزایایی را نیز به همراه داشتهباشد. زمانی که آسیبهای زندگی مشترک بسیار بیشتر از آسیبهای طلاق باشد، جدایی میتواند برای زوجین راهحلی مناسب باشد. طلاق و جدایی میتواند شروعی برای پرداختن به فعالیتهای جدید و رها شدن از محدودیتهای افراطی همسر باشد.